Η κοινή δήλωση Ελλάδας - ΗΠΑ, η χαμένη τιμή μιας χώρας - δορυφόρου, και ο θαμμένος EastMed

Του Σωτήρη Σιδέρη

Στο κοινό ανακοινωθέν των κυβερνήσεων Ελλάδας -ΗΠΑ που δόθηκε στη δημοσιότητα μετά την ολοκλήρωση του πέμπτου στρατηγικού διαλόγου, εδραιώνεται η δορυφοροποίηση της Ελλάδας . Η ανοχή της κοινωνίας - που έδωσε μεγάλους αγώνες για την εθνική ανεξαρτησία και κυριαρχία - και σε σημαντικό βαθμό των κομμάτων, ακόμη και της Αριστεράς σε αυτή την κατάσταση είναι η βασική αιτία που η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίζει απτόητη και ανέγγιχτη μια ταπεινωτική πολιτική. Στο ανακοινωθέν, αποτυπώνεται μια σχέση μητρόπολης -δορυφόρου ή σχέση μητρικής και θυγατρικής επιχείρησης.

Είναι αδιανόητο να μην γίνεται ούτε υπαινιγμός στην πολιτική της Τουρκίας και να καταδικάζεται κάθε αναθεωρητική πολιτική απ όπου και αν προέρχεται . Τη στιγμή μάλιστα, που η Άγκυρα έθετε και πάλι ζήτημα κυριαρχίας νησιών. Και δεν είναι η μόνη “παράλειψη”. Για την τραγωδία στη Μέση Ανατολή γίνεται αναφορά στην τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς, αλλά δεν υπάρχει ούτε μια φράση για την ανάγκη δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους. Επίσης, οι ΗΠΑ εκφράζουν τις ευχαριστίες τους προς την Ελλάδα, για την “ισχυρή στήριξη του Ισραήλ” σαν να αποτελούν κοινό κράτος με το Τελ Αβίβ!. Ακόμη γίνονται αναφορές στην στήριξη της Ουκρανίας και στην επιχείρηση κατά των Χούθι...

Αίσθηση προκαλεί επίσης μια ομιχλώδης αναφορά στο σχήμα 3+1, Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ , ΗΠΑ.

Η θλιβερή εθνική εξαίρεση της μεταπολίτευσης

Είναι κοινός τόπος ότι η Ελλάδα λειτουργεί ως δορυφόρος των ΗΠΑ, χωρίς να αποσπά το παραμικρό στρατηγικό όφελος. Δηλαδή σε ένα κοινό ανακοινωθέν, θα περίμενε κανείς ότι η ελληνική κυβέρνηση θα επέβαλλε τα στοιχειώδη: ότι πχ οι ΗΠΑ εκφράζουν την ξεκάθαρη αντίθεσή τους σε κάθε απόπειρα αμφισβήτησης του στάτους κβο στο Αιγαίο, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας και στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν σε περίπτωση πρόκλησης.

Οι δηλώσεις εκ μέρους Τούρκων αξιωματούχων ότι λίγο πολύ υπάρχει ζήτημα κυριαρχίας νησιών του Αιγαίου κονιορτοποιεί και την Διακήρυξη των Αθηνών και τις συνθήκες και την κοινή λογική. Αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη δουλοπρεπής και δεδομένη, σιωπηλή και πειθήνια δεν έχει το σθένος να αρνηθεί την έκδοση του κοινού ανακοινωθέντος για να καταστήσει σαφή τα όρια ακόμη και μεταξύ συμμάχων. Η φράση ότι οι δύο χώρες “επανέλαβαν τη σταθερή αποφασιστικότητά τους να διασφαλίσουν και να προστατεύσουν από κοινού την ασφάλεια, την κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα των χωρών τους, αντίστοιχα”, είναι ο πυρήνας του δόγματος του ΝΑΤΟ που δεν εφαρμόστηκε , ούτε θα εφαρμοστεί ποτέ στο Αιγαίο, όπως η ίδια η συμμαχία παραδέχεται και αποδείχθηκε και στα Ίμια....

Η Διακήρυξη των Αθηνών όπως εξαρχής είχαμε επισημάνει , δεν είναι κολυμπήθρα που εξαγνίζει την τουρκική επιθετικότητα, ούτε μπορεί να αποτελεί άλλοθι για τις μόνιμες μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας, όπως π.χ. είναι το τουρκολιβυκό σύμφωνο, το θέμα των χωρικών υδάτων , το θέμα της κυριαρχίας των νησιών και οι γκρίζες ζώνες.

Η παθητικότητα και ο ενδοτισμός της κυβέρνησης είναι η εθνική εξαίρεση της μεταπολίτευσης. Να σημειωθεί πως ούτε το Ισραήλ, ούτε η Ουκρανία είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Ουδέποτε μάλιστα το Τελ Αβίβ ή το Κίεβο υπερασπίστηκαν τις θέσεις της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας, αντίθετα η Αθήνα είναι με κάθε τρόπο στο πλευρό των δύο χωρών. Το μεν Ισραήλ κατηγορείται για γενοκτονία, ενώ η Ουκρανία έχει στρατηγική συμμαχία με την Τουρκία και προχωρούν και στην συμπαραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών , τα γνωστά Bayraktar.

Aίσθηση τέλος προκαλεί η αναφορά ότι οι ΗΠΑ και η Ελλάδα προτίθενται (και όχι δεσμεύονται” να συνεχίσουν τη συνεργασία και στο σχήμα 3+1και σημειώνουν:

“Ενόψει των περιφερειακών εξελίξεων, η εμβάθυνση της συνεργασίας του σχήματος 3+1 και η σύνδεσή του με άλλες πρωτοβουλίες περιφερειακής συνεργασίας θα δώσει ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη σταθερότητα στην περιοχή”. Η διατύπωση αυτή αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο είτε να τροποποιηθεί το σχήμα, είτε να αναδιαμορφωθεί, κάτι που πιθανόν να σχετίζεται και με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, οπότε υπάρχει ένα νέο ζήτημα προς εξέταση.

Να σημειωθεί ακόμη ότι στο κεφάλαιο για την ενέργεια δεν υπάρχει ούτε λέξη για τον EastMed, διαψεύδοντας πανηγυρικά σενάρια περί επιστροφής του σχεδίου.

Τα βασικά σημεία του κοινού ανακοινωθέντος

Κατά τον φετινό Διάλογο, η Ελλάδα υπέγραψε τις «Συμφωνίες Άρτεμις» και είναι η 35η χώρα που προσχωρεί σε αυτές. Σύμφωνα με τις αρχές των Συμφωνιών Άρτεμις, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα επιβεβαιώνουν την κοινή τους δέσμευσή σε ένα κοινό όραμα για ειρηνική, βιώσιμη και διαφανή συνεργασία στον τομέα του διαστήματος. Ο Υπουργός Εξωτερικών, κ. Γεραπετρίτης, υπέγραψε τις Συμφωνίες εκ μέρους της Ελλάδας. H Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες επαναβεβαιώνουν τη βούλησή τους για συνέχιση και ενίσχυση της συνεργασίας στους ακόλουθους τομείς:

Περιφερειακά ζητήματα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα ανανέωσαν τη δέσμευσή τους για την προαγωγή της σταθερότητας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ευρώπη και την περιοχή, ιδίως μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, τις βίαιες ενέργειες των Χούθι που απειλούν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες της ναυτιλίας και της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, και τον συνεχιζόμενο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Οι δύο κυβερνήσεις επαναβεβαίωσαν τις κοινές τους αξίες και την προσήλωσή τους στη Δημοκρατία, καθώς και την αναγκαιότητα επίλυσης των διαφορών δια της διπλωματικής οδού, σεβασμού της κυριαρχίας και τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν τις συνεχείς επαφές μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του Πέμπτου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, της 7ης Δεκεμβρίου 2023 στην Αθήνα, και της υπογραφής της Διακήρυξης περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας Ελλάδας-Τουρκίας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν ικανοποίηση για την ανθρωπιστική βοήθεια της Ελλάδας στη Γάζα, την ισχυρή υποστήριξη προς το Ισραήλ, τη συμμετοχή της στην επιχείρηση Prosperity Guardian, και επαίνεσαν την Ελλάδα για τον ηγετικό της ρόλο στη νέα ναυτική επιχείρηση της ΕΕ, EUNAVFOR Aspides. Οι δύο κυβερνήσεις συζήτησαν τη σημασία της στήριξης της Ουκρανίας, τονίζοντας την ακλόνητη δέσμευσή τους και τον σεβασμό των θεμελιωδών αρχών της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των χωρών. Οι δύο χώρες επεσήμαναν την υποψηφιότητα της Ελλάδας για το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών την περίοδο 2025/26 και σχεδίασαν την περαιτέρω ενίσχυση της ήδη εξαιρετικής συνεργασίας τους στον ΟΗΕ.

Άμυνα και Ασφάλεια

Οι δύο χώρες επιβεβαίωσαν εκ νέου τη σημασία της διεύρυνσης και εμβάθυνσης της διμερούς στρατηγικής αμυντικής συνεργασίας. Υπογράμμισαν, επίσης, τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας μέσω των προσπαθειών στρατιωτικού εκσυγχρονισμού της Ελλάδας. Προσβλέπουν δε στη συνέχιση της συνεργασίας για την προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού, όπως τα μαχητικά F-35 και, στο πλαίσιο της EDA περί πλεονάζοντος υλικού, αεροσκάφη C-130H και μαχητικά πλοία τύπου LCS.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα συζήτησαν για πιθανά αμοιβαία οφέλη από τον από κοινού σχεδιασμό και τη συμπαραγωγή φρεγατών κλάσης Constellation, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών οφελών για τα ελληνικά ναυπηγεία και τη συνεργασία μεταξύ των οικοσυστημάτων αμυντικής καινοτομίας των δύο χωρών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επαίνεσαν την Ελλάδα για την υπέρβαση της δέσμευσης που είχε αναλάβει στη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας, δαπανώντας άνω του 3,5% του ΑΕΠ της για την άμυνα, με άνω του 45% αυτού του ποσού να χρησιμοποιείται για την αγορά σημαντικού εξοπλισμού και για τον εκσυγχρονισμό.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσαν τη συνεχιζόμενη επιτυχία της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), η οποία αυξάνει την ικανότητα του ΝΑΤΟ να προστατεύει τη νοτιοανατολική του πτέρυγα και παρέχει στρατηγικά σημαντική πρόσβαση, διευκολύνσεις και δυνατότητα διέλευσης για τις αμερικανικές δυνάμεις. Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρέτισαν τα έργα βελτίωσης των υποδομών στη Σούδα, τη Λάρισα, την Αλεξανδρούπολη και άλλες περιοχές. Η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογράμμισαν τον αυξανόμενο αριθμό αμερικανικών δυνάμεων που συνεργάζονται σε κλίμα αλληλεγγύης με τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις μέσω συνδυασμένων πολυμερών εκπαιδεύσεων και ασκήσεων για την υποστήριξη της Συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα υπογράμμισαν τη στρατηγική σημασία του Λιμένος της Αλεξανδρούπολης ως ζωτικής σημασίας κόμβου υλικοτεχνικής υποστήριξης, ενέργειας και αλυσίδας εφοδιασμού.

Πηγή: omegapress.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Μ. Ρούμπιν: Nα συνδέσουν τα F-16 με τον τερματισμό της κατοχής στην Κύπρο - Ο Μπάιντεν κινδυνεύει να πυροδοτήσει έναν πόλεμο εντός του ΝΑΤΟ!

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν γνωστοποίησε επίσημα το αντάλλαγμα που συμφωνήθηκε με την Τουρκία προκειμένου να άρει το βέτο που προέβαλλε σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο Λευκός Οίκος διαβίβασε επιστολές στα μέλη του Κογκρέσου, ζητώντας τους να εγκρίνουν την πώληση στην Τουρκία αεροσκαφών F-16 αξίας 20 δισ. δολαρίων

Μάικλ Ρούμπιν* (29.01.2024 • 23:33)

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν γνωστοποίησε επίσημα το αντάλλαγμα που συμφωνήθηκε με την Τουρκία προκειμένου να άρει το βέτο που προέβαλλε σχετικά με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο Λευκός Οίκος διαβίβασε επιστολές στα μέλη του Κογκρέσου, ζητώντας τους να εγκρίνουν την πώληση στην Τουρκία αεροσκαφών F-16 αξίας 20 δισ. δολαρίων. «Ο πρόεδρος Μπάιντεν [και] ο υπουργός Εξωτερικών Μπλίνκεν ήταν πολύ σαφείς ως προς την υποστήριξή μας στον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16 της Τουρκίας, τον οποίο θεωρούμε ως βασική επένδυση στη διαλειτουργικότητα του ΝΑΤΟ», εξήγησε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Η συμφωνία αυτή είναι λάθος σε πολλά επίπεδα. Η Τουρκία είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσει τα F-16 για να παρενοχλήσει τους γείτονές της παρά για να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν αντιμετωπίζει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ως απειλή για την Ευρώπη, τη δημοκρατία ή την ειρήνη, αλλά ως έναν επιχειρηματικό εταίρο. Ο Ερντογάν επιθυμεί να ενισχύσει τον τουρκικό στρατό, αλλά όχι με τον τρόπο που αναγνωρίζουν ο Μπάιντεν ή ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ. Ο στόχος του Ερντογάν στην απόκτηση αμερικανικού στρατιωτικού υλικού δεν είναι η διαλειτουργικότητα του ΝΑΤΟ, αλλά η ενίσχυση των αμυντικών βιομηχανιών της Τουρκίας. Το γεγονός ότι ο γαμπρός του, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, είναι πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και CTO της τουρκικής στρατιωτικής κατασκευάστριας εταιρείας Baykar δεν είναι τυχαίο. Στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ μπορεί να δέχονται υποσχέσεις από τους Τούρκους ομολόγους τους ότι δεν θα αναπτύξουν τα μαχητικά αεροσκάφη για επιθετικές ενέργειες, όπως έκαναν το 2020 για να υποστηρίξουν την αιφνιδιαστική επίθεση του Αζερμπαϊτζάν κατά των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά αυτές οι εγγυήσεις δεν έχουν νόημα από τη στιγμή που η Τουρκία παράγει μαζικά τα δικά της πολεμικά αεροσκάφη.

Ενώ ο Μπάιντεν επιδιώκει να επισπεύσει την πώληση των F-16 για να διασφαλίσει ότι ο Ερντογάν θα υπογράψει πραγματικά τη νομοθεσία που ενέκρινε το –ελάχιστης εξουσίας– Κοινοβούλιό του, η Ελλάδα και η Κύπρος θα πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Τουρκίας και να πάρουν την οδό της σκληρής διπλωματίας. Παρουσιάζεται εδώ μια ευκαιρία. Πρώτον, δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την πώληση των F-16. Ο Ερντογάν δεν μπορεί να προβάλει διαμαρτυρία γι’ αυτό: η κυβέρνησή του χρειάστηκε 22 μήνες για να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, παρά τις πολλαπλές υποσχέσεις ότι θα το έκανε στο μεταξύ.

Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν και οι δύο θέση στο θέμα. Η Ελλάδα έχει λόγους να ανησυχεί δεδομένης της συχνής παραβίασης του ελληνικού εναέριου χώρου από την Τουρκία και των υπερπτήσεων πάνω από ελληνικό έδαφος. Ο Ερντογάν σταμάτησε αυτές τις προκλήσεις για να προσεταιριστεί τη Δύση, προκειμένου να λάβει οικονομικό πακέτο διάσωσης και να προωθήσει την προσπάθειά του για περισσότερα όπλα, αλλά θα μπορούσε εύκολα να τις επαναλάβει. Αντί να προωθήσει τη διαλειτουργικότητα του ΝΑΤΟ, ο Μπάιντεν κινδυνεύει να ανοίξει τον δρόμο για έναν πόλεμο εντός του ΝΑΤΟ.

Η Τουρκία είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσει τα F-16 για να παρενοχλήσει τους γείτονές της παρά για να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Η Αθήνα και η Λευκωσία διαθέτουν μοχλούς πίεσης.

Στην Κύπρο συμπληρώνονται 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή και την εθνοκάθαρση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη απορρίπτουν τη νομιμότητα της δράσης της Τουρκίας, αλλά δεν κάνουν τίποτα για να την ανατρέψουν.

Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία έχουν κι αυτές μοχλούς πίεσης. Με την επέκταση του κόλπου της Σούδας και την αμερικανική παρουσία στην Αλεξανδρούπολη, η Ελλάδα έχει καταστεί στρατηγικά ισότιμη με την Τουρκία. Ο αριθμός των στρατευμάτων δεν είναι το παν. Η Κύπρος, από την πλευρά της, έχει εξελιχθεί σε στρατηγικό πλεονέκτημα για τις ανθρωπιστικές επιχειρήσεις και την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου. Oταν ο Μπάιντεν αποχωρήσει από την εξουσία και ο απεσταλμένος του για θέματα ενέργειας, Aμος Χόχσταϊν, επιστρέψει στον ιδιωτικό τομέα, η αμερικανική υποστήριξη θα στραφεί πιθανότατα ξανά στον αγωγό EastMed.

Η ελληνική και η κυπριακή κυβέρνηση θα μπορούσαν επομένως να υποστηρίξουν στο Κογκρέσο ότι εάν ο Μπάιντεν επιθυμεί έγκριση για την πώληση των F-16, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να συνδέσουν την παράδοση των αεροσκαφών με την απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων από την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Η Τουρκία θέλει 40 μαχητικά αεροσκάφη και διαθέτει 40.000 στρατιώτες κατοχής στο νησί. Γιατί να μη νομοθετηθεί ότι μπορεί να παραλάβει 20 F-16 όταν αποσύρει τα στρατεύματά της και τα άλλα 20 όταν επαναπατρίσει τους 250.000 Τούρκους που έχουν εγκατασταθεί στο νησί, καθιστώντας τους γηγενείς Κύπριους μουσουλμάνους μειονότητα σε μια ζώνη που ο τουρκικός στρατός υποτίθεται ότι δημιούργησε για την προστασία τους.

Ο Ερντογάν πιστεύει ότι είναι ανώτερος επειδή κερδίζει από τις κρίσεις που δημιουργεί. Η λειτουργία του ΝΑΤΟ αλλά και η ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου και η ηθική δικαιοσύνη απαιτούν από την Ελλάδα και την Κύπρο να τον διαψεύσουν. Eλληνες και Κύπριοι αξιωματούχοι μπορεί να διαπιστώσουν ότι αν το ζητήσουν αρκετά συχνά και δυνατά, το Κογκρέσο μπορεί να συμφωνήσει.

[iEpikaira: Αν φύγει από την προεδρία ο νυν πρόεδρος Αμερικής και επανέλθει ο πρώην -που υπονοείτε-, τότε αγαπητέ κ. Ρούμπιν, μπορεί ο Χόκσταϊν να χάσει τη θέση του, αλλά ο Ερντογάν κάθε πρωί θα πίνει τον καφέ του με τον νέο πρόεδρο στο τηλέφωνο... Ο ορισμός του "μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα"! Και ένα τελευταίο... Είναι πραγματικά κατάντια, ένας Αμερικανός του "συστήματος" να παροτρύνει το ελληνικό και ελληνοκυπριακό πολιτικό σύστημα να κάνει το αυτονόητο... το να φωνάζει στο Κογκρέσο. Αλλά αμφότερα να κωφεύουν!]

*Ο κ. Μάικλ Ρούμπιν είναι ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο American Enterprise και διευθυντής ανάλυσης πολιτικής στο Middle East Forum. kathimerini.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Ο άγνωστος-Χ στην ενεργειακή εξίσωση της ΝΑ Μεσογείου

Ιωάννα Κωσταδήμα

«Το μεγάλο ερώτημα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η Αίγυπτος», υποστηρίζουν ορισμένοι από τους αναλυτές που παρακολουθούν το ενεργειακό τοπίο στην περιοχή μας. Το ίδιο υποστήριξε χθες ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης, γενικός διευθυντής, Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, αναπληρωτής καθηγητής και διευθυντής, Αμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών, στο 27ο Συνέδριο «Ενέργεια και Ανάπτυξη», του ΙΕΝΕ. Η παγκόσμια ενεργειακή γεωπολιτική και οι εμπορικές ροές έχουν υποστεί τεράστιες ανακατατάξεις, λόγω των συνεχών κρίσεων και πολέμων που έχουν ταράξει την Ευρώπη. Ένας σημαντικός παράγοντας που ενδέχεται να επηρεάσει το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου είναι η δεινή κατάσταση της Αιγύπτου. «Ίσως πρέπει ν’ αρχίσουμε να βλέπουμε ποιες άλλες εναλλακτικές έχουμε», προειδοποιούν αναλυτές όπως ο κ. Φίλης.

Η δύσκολη κατάσταση στην Αίγυπτο και η Ευρώπη, που δεν αντιδρά

«Το καθεστώς Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι (σ.σ.: πρόεδρος της Αιγύπτου) δεν κλονίζεται, αλλά δέχεται πίεση λόγω οικονομικής κρίσης και λόγω της δημογραφικής έκρηξης». Σημειώνεται πως σε αρκετά δύσκολη υπόθεση για τη χώρα εξελίσσεται η διαχείριση περίπου 10 εκατ. μεταναστών από τις χώρες του Σαχέλ, καθώς η Αίγυπτος προσπαθεί να τους κρατήσει στα εδάφη της, ώστε να μη φύγουν προς την Ευρώπη.

Σύμφωνα με τον κ. Φίλη, «η Ευρώπη δεν βλέπει την Αίγυπτο και την ευρύτερη κατάσταση στην περιοχή μέσα από ένα ρεαλιστικό πρίσμα». Η Αίγυπτος είναι μία χώρα-κλειδί για την περιφερειακή σταθερότητα, που, σύμφωνα με τον κ. Φίλη, δεν υποστηρίζεται όπως θα έπρεπε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). «Η οικονομική κρίση, απότοκος του πολέμου στην Ουκρανία, έχει υποχρεώσει την Αίγυπτο να αναθεωρήσει την οικονομική και ενεργειακή της πολιτική. Όσον αφορά την ενέργεια, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται ρωγμές, αφού η χώρα είχε τη μικρότερη παραγωγή των τελευταίων τριών ετών».

Η παραγωγή φυσικού αερίου στη χώρα έχει μειωθεί δραματικά από τα υψηλά που σημειώθηκαν το 2021, προκαλώντας συχνές διακοπές ρεύματος. Και όλα αυτά την ώρα που καλείται να κρατήσει χαμηλά τις τιμές ρεύματος για να είναι ευχαριστημένη η κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα δέχθηκε περαιτέρω πλήγμα από τη διακοπή προμηθειών φυσικού αερίου από το Ισραήλ. Συνεπώς, ο πόλεμος δείχνει πόσο εύθραυστη είναι η ενεργειακή ασφάλεια γύρω από την Ανατολική Μεσόγειο. «Αν πριν από 2-3 χρόνια εκτιμούσαμε ότι η Αίγυπτος είναι καθοριστικός παράγοντας στα ενεργειακά ζητήματα, ίσως τώρα να πρέπει να σκεφτούμε κι άλλες εναλλακτικές», εξήγησε ο κ. Φίλης.

Η αγορά δεν αντιδρά σπασμωδικά στον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς

Αναφερόμενος στον ενεργειακό αντίκτυπο που έχει η σύρραξη στη Μέση Ανατολή, θεωρεί ότι «οι αγορές δεν αντιδρούν σπασμωδικά». «Μια πρώτη εκτίμηση είναι πως η κρίση και ο πόλεμος θα διατηρηθούν στα όρια του Ισραήλ. Η εκτίμηση πολλών είναι πως δεν θα δούμε ενεργότερη εμπλοκή του Ιράν ή της Χεζμπολάχ σε αυτόν τον πόλεμο, άρα δεν θα έχουμε μια κρίση που θα επηρεάσει τις τιμές πετρελαίου ή φυσικού αερίου». Πάντως, όπως δήλωσε, «έχουν κλονιστεί οι σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας, αλλά πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η Τουρκία είναι μία μεγάλη και διψασμένη αγορά».

Ο ρόλος της Τουρκίας και οι σχέσεις Ισραήλ – Κύπρου

Οι συνθήκες για να έρθουν πιο κοντά το Ισραήλ με την Κύπρο είναι τώρα πιο ευνοϊκές, υποστήριξαν χθες κάποιοι από τους ομιλητές στο συνέδριο του ΙΕΝΕ. Η Ανατολική Μεσόγειος, χωρίς να είναι ένα ενεργειακό El Dorado, μπορεί να έχει σημαντική συμβολή στην ασφάλεια τροφοδοσίας της Ένωσης. «Οι κρίσεις δημιουργούν αστάθεια, αλλά τουλάχιστον αναγκάζουν τις αγορές να προσφύγουν σε πιο σταθερές χώρες», είπε ο κ. Φίλης. Ο ίδιος πρόσθεσε, όμως, πως αν η Τουρκία δεν προχωρήσει σε συμφωνία με το Ισραήλ (κάτι που δυσκολεύει μετά τον πόλεμο με τη Χαμάς), ίσως γίνει πιο επιθετική στην κυπριακή υφαλοκρηπίδα και δευτερευόντως νοτίως του Καστελόριζου. «Σε αναζήτηση νέων πηγών μπορεί να τη δούμε να επανέρχεται σε μεθόδους που είχε κάπως αφήσει πίσω της για να λάβει και εκείνη ένα κομμάτι από την πίτα», δήλωσε. Αν το Ισραήλ ξεκινήσει και πάλι τις συζητήσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο για την κατασκευή ενός αγωγού φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο -ουσιαστικά βγάλει από το συρτάρι τον EastMed-, η Τουρκία θα μείνει εκτός παιχνιδιού και το σαμποτάζ του Ερντογάν θα πέσει σε τοίχο.

Η τουρκική ευρασιατική ιδεολογία

Στους κύριους στόχους της Τουρκίας πίσω από την πρωτοβουλία «Μεσαίος Διάδρομος» αναφέρθηκε ο δρ Θρασύβουλος Μαρκέτος, επισκέπτης καθηγητής Γεωπολιτικής Ενεργειακής Ασφάλειας Δυτικής Ευρασίας, ερευνητικός συνεργάτης (Τμήμα Οικονομικών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου), επισκέπτης ερευνητής, IENΕ.

Ειδικότερα, μίλησε για τη δημιουργία ζώνης οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή της Κεντρικής Ευρασίας, την ενθάρρυνση επαφής εθνοτήτων, την ενίσχυση της αντίληψης των Τούρκων για την περιοχή ως ιδιοκτησίας τους και τη σύνδεση Ευρώπης-Ασίας (και ιδίως με την περιοχή του Καυκάσου, Κεντρικής, Ανατολικής και Νότιας Ασίας). Παράλληλα, η Άγκυρα επιδιώκει τη δημιουργία συνδεσιμότητας Ανατολής-Δύσης και Βορρά-Νότου, την επέκταση των αγορών και τη δημιουργία μεγάλων οικονομιών κλίμακας. Με άλλα λόγια, το όραμα της Τουρκίας για έναν πολυπολικό κόσμο, με αυτήν ως έναν από τους πόλους, στο πλαίσιο της αμφισβήτησης της παγκόσμιας τάξης που οικοδομήθηκε από την Ουάσινγκτον κατά την επαύριο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (1945).

Μάλιστα, σύμφωνα με τον ίδιο, η Άγκυρα εργαλειοποιεί το καθεστώς του Σουλτάνου της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως Χαλίφη της Ούμα (μουσουλμανική κοινότητα), για να ανακαλέσει στη μνήμη της παγκόσμιας κοινής γνώμης την αδικία της άρνησης στον Ισλαμικό Κόσμο -στην ισλαμική ταυτότητα- του δικαιώματος να περιλαμβάνεται ως ισότιμος εταίρος και ανταγωνιστής στη θεμελίωση της καπιταλιστικής ανάπτυξης και του προσδιορισμού της έννοιας του οικουμενικού πολιτισμού. Η αναζήτηση μιας πιο περίπλοκης ταυτότητας, που δεν θα αρνούνταν απαραιτήτως τη Δύση, αλλά θα διαφοροποιείτο από αυτήν και θα τοποθετείτο μεταξύ Δύσης και Ανατολής, κρυπτογραφούμενη σε έννοιες όπως «Μεγάλη Τουρκία», κατέληξε.

Βγαίνει από το συρτάρι ο East Med

Ο πρώην υπουργός Γιάννης Μανιάτης, καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς και πρώην υπουργός Ενέργειας, αναφερόμενος στον East Med σημείωσε πως οι ρωγμές στις σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας είναι μια ευκαιρία για τον αγωγό. Πρόκειται άλλωστε για ένα project τεχνικά και οικονομικά βιώσιμο και υλοποιήσιμο. «Το στηρίζουν 3 κυβερνήσεις (Ισραήλ – Κύπρος – Ελλάδα), αλλά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το στηρίζουν εταιρειες. Στο market test που θα κάνει ο αγωγός μέσα στη χρονιά θα φανεί το ενδιαφέρον των επενδυτών». «Υπάρχει μία ευκαιρία το φυσικό αέριο, οι υδρογονάνθρακες, οι αγωγοί, να λειτουργήσουν ως συντελεστές ευστάθειας, συνεργασίας, ευμάρειας των λαών και όπλα στη φαρέτρα της Ελλάδας για γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας», κατέληξε.

Ο ρόλος της Ευρώπης στη γεωπολιτική σκακιέρα

Σχολιάζοντας ευρύτερα τη θέση της Ευρώπης, ανέφερε πως «είναι μια διαρκώς παρακμάζουσα γεωπολιτική οντότητα στον πλανήτη, γηράσκουσα με διαρκώς μειούμενο ανταγωνισμό». Σήμερα η Ευρώπη καταναλώνει το 9% της παγκόσμιας ενέργειας, όταν το 2050 θα καταναλώνει το 6%. Και αυτό είναι απογοητευτικό, διότι η κατανάλωση ενέργειας είναι δείκτης ανάπτυξης και ισχύος. Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) της Ευρώπης σήμερα είναι το 15% των παγκόσμιων ανανεώσιμων, όταν το 2050 θα είναι το 10%. Η Ευρώπη τρέχει με μία 100% αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος. Ωστόσο, ο υπόλοιπος πλανήτης τρέχει με διπλάσια ταχύτητα. «Συνεπώς, κάτι κάνουμε λάθος», σχολίασε. Όσον αφορά τα λάθη της Ευρώπης, ο κ. Μανιάτης ανέφερε πρώτον πως θεωρήσαμε ότι η «πράσινη» μετάβαση από μόνη της συνιστά ενεργειακή στρατηγική. «Βιώσιμη, ολοκληρωμένη στρατηγική είναι αφενός η “πράσινη” μετάβαση, αφετέρου η ενεργειακή ασφάλεια και η πάταξη της ενεργειακής φτώχειας».

Πηγή: powergame.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Αρχές του 2024 το market test για τον Eastmed – Τεχνικά εφικτός ο αγωγός, «ερωτηματικό» οι πόροι για την κατασκευή του έργου

Μιχάλης Μαστοράκης

Το πρώτο τρίμηνο του 2024 προγραμματίζεται να διεξαχθεί, σύμφωνα με πληροφορίες του energypress, η «δοκιμή αγοράς» για τον αγωγό Eastmed, το «mega» σχέδιο που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου προς την Ιταλία και την Κεντρική Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.

Αν και «τύποις» η διαδικασία αναμένεται να πραγματοποιηθεί τους πρώτους μήνες του νέου έτους και προβλέπεται να διαρκέσει ένα μήνα, ήδη, όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, γίνονται διερευνητικές «κινήσεις» για το ενδιαφέρον της αγοράς.

Από την άποψη αυτή, προσφορές αναμένεται να υποβληθούν τόσο από την πλευρά των παραγωγών όσο και από την πλευρά των «suppliers», δηλαδή από προμηθευτές που ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν την υποδομή για την μεταφορά ποσοτήτων αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ελλάδα και από εκεί προς τα ενδότερα της ευρωπαϊκής αγοράς.

Τα αποτελέσματα του market test, αν και πρόκειται για την μη δεσμευτική φάση της διαδικασίας, εντούτοις θα σηματοδοτήσουν, εφόσον έχουν θετικό πρόσημο, την περαιτέρω «ωρίμανση» του έργου, που ως γνωστόν, για χρόνια «πάει κι έρχεται» ως προς την υλοποίησή του.

Ως προς το σκέλος της εφικτότητας του αγωγού από τεχνική άποψη, αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι αυτό έχει αποδειχθεί και διασαφηνιστεί μέσα από μια σειρά μελέτες που έχουν εκπονηθεί. Ερωτηματικό συνεχίζει να αποτελεί το οικονομικό κομμάτι του έργου, όπου ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα 6,1 δισεκατομμύρια ευρώ με πιθανή μερική αναθεώρηση προς τα πάνω, δεδομένου ότι τα κόστη έχουν αυξηθεί κατά πολύ σε σχέση με όταν εκτιμήθηκε το κόστος του έργου.

Ο αγωγός, μήκους 2.000 χιλιομέτρων, εκ των οποίων περισσότερα από 1.400 km είναι υποθαλάσσια και μεταφορικής ικανότητας σε τελικό στάδιο 21 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου ετησίως είναι υπό συζήτηση από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας ενώ από το 2013 περιλαμβάνεται στη λίστα των έργων κοινού ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest, PCI). Σημειώνεται, όπως έχει γράψει το energypress, ότι το έργο περιλήφθηκε εκ νέου στη νέα λίστα των PCI, η οποία και αναμένεται να παρουσιαστεί επίσημα μέσα στο μήνα.

Τα οφέλη από το έργο

Σύμφωνα με την Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων του αγωγού, στα οφέλη του έργου περιλαμβάνονται:

Ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας παρέχοντας πρόσβαση σε πρόσθετες νέες πήγες εφοδιασμού που δεν φθάνουν επί του παρόντος σε κανένα μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε νέα σημεία εισόδου φυσικού αερίου στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία.

Ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού στην Ε.Ε. με τη διευκόλυνση της διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών ενέργειας παρέχοντας λύσεις για διακοπή του εφοδιασμού και σενάρια έκτακτης ανάγκης.

Διεύρυνση του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου αναπτύσσοντας πόρους φυσικού αερίου εντός της Ε.Ε. και πλησίον παραμεθόριων πηγών.

Διασφάλιση της παροχής φυσικού αερίου σε περιοχές της Ελλάδας που δεν έχουν πρόσβαση στο Εθνικό Δίκτυο, όπως η Κρήτη, τμήμα της Πελοποννήσου και η Δυτική Ελλάδα, βάζοντας τέλος στην ενεργειακή τους απομόνωση σε σχέση με το Ευρωπαϊκό Σύστημα, μέσω άμεσης διασύνδεσης.

Υποστήριξη της μεταβατικής φάσης από τον άνθρακα (ή το πετρέλαιο) στις ανανεώσιμες πηγές χρησιμοποιώντας πηγές, όπως το φυσικό αέριο, που είναι λιγότερο ρυπογόνες, αλλά εξακολουθούν να είναι ικανές να εγγυηθούν τη κάλυψη των απαιτήσεων παροχής ηλεκτρικού ρεύματος καλύπτοντας τις μέγιστες ανάγκες παραγωγής ενέργειας.

Προώθηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας σύμφωνα με τους στόχους μείωσης εκπομπών άνθρακα που πρέπει να επιτευχθούν όπως ορίζονται στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού

Δημιουργία ενός νέου ενεργειακού διαδρόμου για τη στήριξη και την ενθάρρυνση της μετάβασης της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου προς ένα βιώσιμο και αποδοτικό δίκτυο μεταφοράς ενέργειας, υποστηρίζοντας επίσης την ανάπτυξη μονάδων παραγωγής υδρογόνου.

Πηγή: energypress.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Ανατολική Μεσόγειος και EastMed: Ανακατεύει την τράπουλα ο πόλεμος - Η ενεργειακή ασφάλεια του Ισραήλ σε προτεραιότητα παρά τα λεγόμενα κάποιων...

Χρήστος Κολώνας

Ο ["νέος αγωγός"] μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed και ο ρόλος της Ελλάδας και της Κύπρου που επιδιώκουν στρατηγική τοποθέτηση στη διαμετακόμιση και αξιοποίηση των πόρων της περιοχής - Η Τουρκία βγαίνει από τους όποιους επενδυτικούς σχεδιασμούς, με το Ισραήλ να αναζητεί συμμαχίες στους εταίρους της Ευρώπης

Αναδιατάσσεται το ενεργειακό τοπίο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο μετά τον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς, με την Ελλάδα και την Κύπρο να επιδιώκουν στρατηγική τοποθέτηση στη διαμετακόμιση και αξιοποίηση των πόρων της περιοχής.

Αν και η αβεβαιότητα θα επισκιάζει για πολύ καιρό – άγνωστο για πόσο – τις όποιες επενδυτικές κινήσεις και τα όποια επιχειρηματικά σχέδια, εν τούτοις Αθήνα και Λευκωσία επιδιώκουν να αποτελέσουν τις νέες λεωφόρους ενέργειας Ισραήλ – Ευρώπης.

Μάνατζερ ελληνικών εταιρειών που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στην εμπόλεμη ζώνη καθώς εμπλέκονται πολυεθνικές δραστηριότητές τους με το Ισραήλ τονίζουν στο «Βήμα» πως «η σκακιέρα στην πλούσια από ενεργειακούς πόρους περιοχή ανατρέπεται».

Θεωρούν πως η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να επιβεβαιώσουν εμφατικά τον ρόλο τους ως δύο πυλώνων σταθερότητας και ανάπτυξης στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και κυρίως μέσα από δρομολογημένα επενδυτικά σχέδια να αποτελέσουν τους κύριους κόμβους της ενεργειακής διασύνδεσης της περιοχής με την Ευρώπη.

Πέραν αυτών, άλλες διπλωματικές πηγές μιλώντας στο «Βήμα» υπογραμμίζουν πως οι κινήσεις στην ενεργειακή σκακιέρα για τη συνεργασία Ιερουσαλήμ – Αγκυρας μετά τον πόλεμο με τη Χαμάς έχουν καεί… Αρα προσώρας ο παράγοντας Τουρκία βγαίνει από τους όποιους επενδυτικούς σχεδιασμούς, με το Ισραήλ να αναζητεί συμμαχίες στους εταίρους της Ευρώπης.

Η νέα εκδοχή του EastMed

«Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ιερουσαλήμ παρά το γεγονός πως βρίσκεται σε κατάσταση πολέμου, συνεχίζει κανονικά τους σχεδιασμούς για τα μεγάλα ενεργειακά επιχειρηματικά σχέδια», όπως σημειώνουν στο «Βήμα» πηγές.

Και σύμφωνα με τις ίδιες, «αν δεν γενικευτεί η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή τα μεγάλα έργα τα οποία βρίσκονται σε φάση συζητήσεων και μελετών είναι πολύ πιθανόν να πάρουν σάρκα και οστά σε λίγα χρόνια. Η διάρκεια ωρίμασης και υλοποίησής τους απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα, ούτως ή άλλως και ανεξαρτήτως του πολέμου» συμπληρώνουν αρμόδια στελέχη.

Στο τραπέζι, λοιπόν, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», επανέρχεται ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed που είναι προχωρημένος σε επίπεδο μελετών και τον τρέχει η κοινοπραξία των εταιρειών ΔΕΠΑ και Edison (IGI Poseidon) για τη διακίνηση των ποσοτήτων αερίου από τα υπεράκτια κοιτάσματα του Ισραήλ στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Ιταλία. Ωστόσο, όπως σημειώνει στο «Βήμα» υψηλόβαθμο στέλεχος της κοινοπραξίας, μία νέα εκδοχή του έργου προτάσσεται, ενώ το project εξετάζεται να συνδυαστεί με την κάλυψη και ενεργειακών αναγκών του Ισραήλ. Δηλαδή ο αγωγός να μην έχει μόνο τον χαρακτήρα της εξαγωγής ποσοτήτων αερίου προς την Ευρώπη. [iEpikaira: Με άλλα λόγια ο προτεινόμενος αγωγός ΔΕΝ θα κατασκευαστεί για εξαγωγή Φ/Α στην Ευρώπη αλλά όπως θα διαβάσετε παρακάτω, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας η οποία θα διοχετευθεί πάλι πίσω στο Ισραήλ μέσω του EuroAsia Interconnector. Συμπερασματικά, όλοι οι προτεινόμενοι ενεργειακοί σχεδιασμοί στην Αν. Μεσόγειο γίνονται αποκλειστικά με γνώμονα την εξασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας του Ισραήλ και όχι της Ευρώπης ή της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας, όπως πολλοί θέλουν να μας παρουσιάζουν -μέσα σε αυτούς και οι κυβερνήσεις Χριστοδουλίδη/Μητσοτάκη-. Εκτός τούτου η παραπλανητική ονομασία του νέου προτεινόμενου ισραηλοκυπριακού αγωγού ως ο "νέος EastMed" -επειδή ακολουθεί κομμάτι της όδευσης του "αρχικού EastMed"-, έχει σκοπό να ρίξει στάχτη στα μάτια όσων πίστεψαν ότι ο EastMed σχεδιάστηκε για να κατασκευαστεί (ΕΔΩ και ΕΔΩ) και όχι για να εργαλειοποιηθεί για γεωπολιτικούς λόγους. Ποίες ήταν οι σχέσεις του Ελληνισμού με το Εβραϊκό κράτος πριν τον EastMed και πώς αυτές μεταμορφώθηκαν μετά την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας -γράφε παρωδίας για τα μάτια του κόσμου-. Πέραν τούτου, το iEpikaira έγραφε από τις 20/12/20: "Μήπως ο τεχνοοικονομικά αμφισβητούμενος EastMed -κατά παλαιότερη δήλωση των Αμερικανών- αποτελεί το κατ' εξοχήν εργαλείο που χρησιμοποιείται για να γίνει η μοιρασιά της ΑΟΖ της Αν. Μεσογείου με τους όρους της Άγκυρας (ΕΔΩ και ΕΔΩ) και με ευρωπαϊκή -κυρίως γερμανική- αλλά και αμερικανική υψηλή επιστασία"; Εδώ αν κάποιοι αντιτείνουν την άποψη ότι ο πόλεμος στη Γάζα αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα που θα επιφέρει την ολοκληρωτική αμερικανοτουρκική ρήξη, υπενθυμίζουμε την σχετική δήλωση του εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ: "Αυτή, φυσικά, δεν είναι η πρώτη φορά που διαφωνούμε με την τουρκική ηγεσία. Ωστόσο, εξακολουθούμε να την θεωρούμε παραγωγικό και χρήσιμο μέλος του ΝΑΤΟ. Και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί τους για τα θέματα στα οποία συμφωνούμε. Και επίσης κάνουμε σαφές όταν υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ μας". Το iEpikaira έχει αποκαλύψει ότι οι ΗΠΑ ήδη από το 2014 δεν είχαν στα σχέδιά τους για την ευρύτερη περιοχή τον αγωγό EastMed, κάτι που επιβεβαιώνει και ο χάρτης Μπάιντεν του γνωστού Άμος Χόκσταϊν (ΕΔΩ και ΕΔΩ) αλλά και το non-paper που ακολούθησε (ΕΔΩ). Επανερχόμενοι όμως στον νέο προτεινόμενο ισραηλοκυπριακό αγωγό, σημειώνεται ότι ουδεμία σχέση έχει με τον "αρχικό EastMed" ο οποίος στόχευε στην εξαγωγή ισραηλινού και κυπριακού Φ/Α στην Ευρώπη διαμέσου της Ελλάδας -αυτό ήταν το αφήγημα τουλάχιστον- και όχι στην μετατροπή του ισραηλινού Φ/Α σε ηλεκτρική ενέργεια στην Κύπρο και εν συνεχεία την επιστροφή μέσω του EuroAsia Interconnector στο Ισραήλ...]

Η ίδια πηγή περιγράφει πως με δεδομένες τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στο Ισραήλ αλλά και με δεδομένες τις αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές που θέτει η Ιερουσαλήμ σε ενεργειακά επενδυτικά σχέδια, υπάρχουν συζητήσεις για την ανάπτυξη του σκέλους του αγωγού EastMed από το Ισραήλ στην Κύπρο. Στο νησί της Αφροδίτης ερευνάται η δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ισραηλινούς επενδυτές. Τα εργοστάσια θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από το φυσικό αέριο που θα φτάνει στην Κύπρο και στη συνέχεια το ρεύμα θα μεταφέρεται μέσω της ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia στο Ισραήλ. [iEpikaira: Στις 19/06/23 γράφαμε: "Γιατί οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή έχουν δώσει προτεραιότητα στην αξιοποίηση του ισραηλινού φ/α εις βάρος του κυπριακού (ΕΔΩ); Είναι αμιγώς εμπορικοί οι λόγοι ή μήπως υπάρχουν και γεωπολιτικές σκοπιμότητες/πιέσεις; Η περαιτέρω καθυστέρηση αξιοποίησης του κοιτάσματος «Αφροδίτη», εκτός του ότι «ροκανίζει» την αξία του, υποσκάπτει και την βιωσιμότητα της οιασδήποτε επένδυσης σε αυτό, δεδομένου ότι η πράσινη μετάβαση πλησιάζει και το χρονικό περιθώριο στενεύει ασφυκτικά κάθε χρόνο που περνάει. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες έχει δηλώσει ότι οι παραγωγοί και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει να «δεσμευτούν να τερματίσουν τη χρηματοδότηση και τις επενδύσεις στην εξερεύνηση νέων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου και την επέκταση των αποθεμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου». Οι επόμενες κινήσεις της ΚΔ οφείλουν να μελετηθούν πολύ προσεκτικά, διότι άλλη μια αποτυχία όπως αυτή του EastMed (ΕΔΩ και ΕΔΩ), ενδέχεται να θάψει τον υποθαλάσσιο πλούτο, μια για πάντα και πριν ακόμα προλάβουμε να τον δούμε..."]

Οι συζητήσεις αυτές βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, ωστόσο καταγράφεται κινητικότητα, λέει στο «Βήμα» η ίδια πηγή. Ο νέος σχεδιασμός διασφαλίζει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας της Μέσης Ανατολής.

Ενισχυτικό γεγονός των νέων σχεδιασμών είναι πως η κοινοπραξία IGI Poseidon έχει όλα τα δεδομένα, έχει κάνει τις απαραίτητες μελέτες και έρευνες στο πλαίσιο της προετοιμασίας του αγωγού EastMed.

Το κοίτασμα Καρίς

Στην ενεργειακή σκακιέρα μπαίνει πιο δυναμικά και η Energean. Η ελληνική πολυεθνική που δραστηριοποιείται στο upstream (έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων) είναι τοποθετημένη εδώ και μία πενταετία στα υπεράκτια κοιτάσματα φυσικού αερίου του Ισραήλ.

Συνεχίζει κανονικά την παραγωγή ποσοτήτων από το κοίτασμα Καρίς και μέχρι το τέλος του χρόνου σε λειτουργία θα μπει και το Βόρειο Καρίς.

Πολύτιμη υποδομή για την Energean, η οποία εξάγει τις ποσότητες του αερίου (6 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως) στο Ισραήλ είναι το FPSO (η πλωτή μονάδα παραγωγής αποθήκευσης και εκφόρτωσης υδρογονανθράκων).

Με αυτή την υποδομή η Energean πριν από λίγες μέρες μέσω στελεχών της που μίλησαν σε συνέδριο στη Λευκωσία επανέφεραν την πρόταση για την ανάπτυξη αγωγού που θα μεταφέρει ποσότητες αερίου στην Κύπρο. [iEpikaira: Όπως έχει αναφερθεί και παλαιότερα (ΕΔΩ), και δεδομένου ότι ο ισραηλοκυπριακός αγωγός δεν δύναται να έχει πληρότητα με τα μικρά κοιτάσματα («Όλυμπος» και «Βόρειο Καρίς»), είναι πιθανό να ενωθεί με το κοίτασμα «Αφροδίτη» και μετά να καταλήξει στην Κύπρο, σε πρώτη φάση (ΕΔΩ)!]

Ελλάδα- Κύπρος – Ισραήλ

Το project που μπήκε δυναμικά στο προσκήνιο τις τελευταίες εβδομάδες είναι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, γνωστό και ως EuroAsia.

Το έργο ανέλαβε να υλοποιήσει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) και πλέον και η Ιερουσαλήμ κινητοποιήθηκε προκειμένου να τρέξει μελετητικά και αδειοδοτικά το σκέλος του καλωδίου από την Κύπρο μέχρι το Ισραήλ.

Στις 24 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε τηλεδιάσκεψη με πρωτοβουλία του υπουργείου Ενέργειας του Ισραήλ και αντικείμενο τα βήματα ωρίμασης της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ισραήλ (έργο EKE 3.10.1), που αποτελεί τη δεύτερη φάση του project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας (Κρήτης) – Κύπρου – Ισραήλ. Συμμετείχαν ο ΑΔΜΗΕ και οι Διαχειριστές Συστημάτων Μεταφοράς της Κύπρου και του Ισραήλ (NOGA).

Κατά την τηλεδιάσκεψη συζητήθηκαν θέματα γύρω από τη μελέτη κόστους-οφέλους του έργου (CBA), που ωριμάζουν η Κύπρος και το Ισραήλ, η οποία αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συμφωνία διασυνοριακής κατανομής κόστους του project (Cross Border Cost Allocation – CBCA), που θα κληθούν στη συνέχεια να συνάψουν οι Ρυθμιστικές Αρχές των δύο χωρών.

Συμφωνήθηκε, επίσης, η συγκρότηση τεχνικών ομάδων εργασίας (με συμμετοχή

στελεχών όλων των συμμετεχόντων) για τη συγκέντρωση των απαραίτητων στοιχείων, προκειμένου να δρομολογηθούν τα δύο ορόσημα που προαναφέρθηκαν, στη βάση των δεδομένων που θα λάβουν από τους Διαχειριστές. Η επόμενη τηλεδιάσκεψη προγραμματίστηκε για τις 7 Νοεμβρίου.

Για το καλώδιο μήκους 1.208 χλμ. ο ΑΔΜΗΕ έχει υπογράψει μη δεσμευτική συμφωνία με το ισραηλινό fund Aluma, το οποίο εκδήλωσε επενδυτικό ενδιαφέρον για τη συμμετοχή του στην κοινοπραξία.

Τα κοιτάσματα της Κρήτης

Στην ενεργειακή σκακιέρα της περιοχής μπαίνει και το project της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στα δύο μπλοκ της Κρήτης.

Πρόκειται για τις θαλάσσιες παραχωρήσεις «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» που εκμεταλλεύονται η κοινοπραξία ExxonMobil – Helleniq Energy.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο εταίροι (operator είναι η αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία) βρίσκονται στη φάση της ερμηνείας των σεισμικών δεδομένων που συγκεντρώθηκαν στο τέλος του περσινού χειμώνα.

Η επενδυτική απόφαση για την πρώτη ερευνητική γεώτρηση αναμένεται να ληφθεί προς το δεύτερο εξάμηνο του 2024.

Τα κοιτάσματα της Κρήτης εφόσον ανακαλυφθούν και αναπτυχθούν μπορούν να αποτελέσουν τη νέα ενεργειακή πηγή εφοδιασμού της Ευρώπης καλύπτοντας μέρος των αναγκών σε φυσικό αέριο.

Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόσφατα στελέχη της κοινοπραξίας και της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) επισκέφθηκαν λιμάνια της δυτικής Ελλάδας και της Κρήτης προκειμένου να ερευνήσουν επιτόπια τις δυνατότητες ανάπτυξης τεχνικής βάσης για τον εξοπλισμό των γεωτρήσεων.

Η Σούδα δείχνει να διαθέτει τις καλύτερες υποδομές, λένε οι ίδιες πληροφορίες.

Η διασύνδεση με την Αίγυπτο

Άλλο ένα επενδυτικό σχέδιο ελληνικού ενδιαφέροντος και κοντά στην περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, γνωστή κι ως GREGY.

To GREGY – Green Energy Interconnector, προτάθηκε, πρόσφατα, να ενταχθεί στη λίστα Έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος (PMI) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το έργο τρέχει ο όμιλος Κοπελούζου και θα συνδέσει με υποθαλάσσιο καλώδιο χωρητικότητας 3,000 MW και μήκους 950 περίπου χλμ την Αίγυπτο με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Πηγή: tovima.gr δημοσιεύτηκε υπό τον τίτλο "Ενέργεια: Ανακατεύει την τράπουλα ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς"

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Θ. Τσακίρης: Εγκρίθηκε ο EastMed από την ΕΕ

 

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Ενδιαφέρον ΗΑΕ για EastMed και υποδομές έλευσης ΦΑ

Ενδιαφέρον για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ αλλά και τις υποδομές έλευσης φυσικού αερίου στην Κύπρο από κοιτάσματα της περιοχής, εξέφρασε ο Υπουργός Επενδύσεων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Μοχάμεντ Χασάν Αλσουαΐντι, ο οποίος συναντήθηκε με τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργο Παπαναστασίου στο Άμπου Ντάμπι.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση που αναμεταδίδει το ΓΤΠ, η συνάντηση με τον κ. Αλσουαΐντι, ο οποίος είναι ταυτόχρονα Διευθύνοντας Σύμβουλος του επενδυτικού ταμείου ADQ (Abu Dhabi Developmental Holding Company) πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης και Συνεδρίου για θέματα ενέργειας, ADIPEC 2023.

Στη συνάντηση, όπως αναφέρεται, συζητήθηκαν οι διάφοροι τομείς της κυπριακής οικονομίας στους οποίους θα μπορούσαν να γίνουν επενδύσεις από τα ΗΑΕ, με έμφαση στην ενέργεια.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο Υπουργός Επενδύσεων των Εμιράτων εξέφρασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας, καθώς και για τις υποδομές που προτείνει να κατασκευαστούν η Κύπρος, με σκοπό την έλευση φυσικού αερίου στη χώρα μας από την Ανατολική Μεσόγειο για εξαγωγές και ηλεκτροπαραγωγή.

Οι υποδομές αυτές, σημειώνεται, αφορούν τόσο στην κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου, ο οποίος θα δύναται να μεταφέρει επίσης υδρογόνο, όσο και στη δημιουργία τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου, αρθρωτής ή πλωτής τεχνολογίας.

Ο Υπουργός Ενέργειας επιστρέφει σήμερα στην Κύπρο.

KYΠΕ philenews.com

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Γιατί η Τουρκία θέλει και έδαφος... Όχι μόνο ενέργεια!

Αυτό που αδυνατεί να γίνει κατανοητό στην Ελλάδα είναι πως η Τουρκία δεν επιδιώκει την συμβίωση με την Ελλάδα, ούσα πλήρως εναρμονισμένη με τις περιστάσεις της περιοχής.

Ξερει πολύ καλά πως ο Αιγαιακός χώρος δεν είναι προορισμένος να είναι διασπασμένος. Αυτό ήταν η λογική του αγγλοσαξονικού μοντέλου, παρμένου από τους Ρωμαίους, το "διαίρει και βασίλευε".

Η περιοχή αυτή πρέπει να βρίσκεται κάτω από μια δύναμη. Η Τουρκία επομένως έχοντας χωρίσει την περιοχή σε πολεμικά μέτωπα, επιδιώκει την κυριαρχία κυρίως στο μέτωπο της Ανατολικής Μεσογείου.

Στο Αιγαίο, σε αντίθεση με ότι αφήνεται να εννοηθεί, οι διεκδικήσεις της εκτείνονται σε πολύ συγκεκριμένα νησάκια, τα οποία τεμαχίζουν την κυριαρχία της Ελλάδας, όμως το μεγάλο στοίχημα είναι στον οριζόντιο Άξονα Κύπρου - Κρήτης.

Δεν είναι τυχαίο πως η Ελλάδα θέλει τις γαλλικές φρεγάτες για ανοικτή θάλασσα κυρίως.

Η Τουρκία από την άλλη έχοντας ήδη βάλει πόδι στην Κύπρο και στην Λιβύη, σφίγγει τον κλοιό ώστε να ακυρώσει το θαλάσσιο πλεονέκτημα της Ελλάδας που ξέρει ότι σεν την ευνοεί.

Το κρίσιμο μέγεθος είναι το Κυπριακό. Η Τουρκία επαναλαμβάνει τον τελευταίο καιρό την λύση των δύο κρατών διότι θέλει να τελειώνει με το ζήτημα και να στρέψει πλέον τον εκβιασμό της αποκλειστικά προς την Ελλάδα έχοντας ήδη επιβάλλει ακόμα ένα τετελεσμένο.

Η παγιωση της στην Ανατολική Μεσόγειο αυτόματα θα σημάνει την δημιουργία ενός άξονα με το Κατάρ και το Πακιστάν, που θα συζητάει επί ίσοις όροις με τα αραβικά κράτη, την Ινδία και φυσικά θα έχει λόγο στους εμπορικούς διαδρόμους.

Για αυτό η Ελλάδα πρέπει όχι μόνο να στηρίξει τον Eastmed αλλά και την πρόσφατη συμφωνία Ινδίας-ΕΕ [IMEC], διότι μόνο έτσι θα σπάσει το εναγγάλισμα της Άγκυρας.

Εάν η Ελλάδα δεν αντιληφθεί ότι το ζήτημα είναι εδαφικό και όχι οικονομικό τότε σίγουρα θα έχουμε πρόβλημα.

Αλέξανδρος Ιτιμούδης (FB)

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Οι νέες ισορροπίες Ελλάδας-Ισραήλ... Η υπεράσπιση του EastMed και οι κίνδυνοι της ισραηλοτουρκικής σύγκλισης

Aλέξανδρος Τάρκας

Η συνάντηση του Τούρκου προέδρου Ρ.Τ. Ερντογάν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπ. Νετανιάχου και το αίτημα της Άγκυρας για κοινές γεωτρήσεις στη Μεσόγειο προκαλούν ερωτηματικά, αλλά δεν πλήττουν (με τα σημερινά δεδομένα) το τριμερές σχήμα συνεργασίας Αθήνας-Λευκωσίας-Ιερουσαλήμ.

Αν εξαιρέσει κανείς την πίεση από τη βεβαιότητα του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη για απόλυτο έλεγχο των εξελίξεων, χάρη στις προσωπικές σχέσεις με τον Ισραηλινό ομόλογό του, η ελληνική διπλωματία δεν αιφνιδιάστηκε. Ανέμενε πως, αργά ή γρήγορα, οι κύριοι Ερντογάν και Νετανιάχου θα δρομολογούσαν μία πορεία συνεννόησης.

Άλλωστε, οι υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών είχαν απορρίψει κατηγορηματικά την πεποίθηση του κ. Μητσοτάκη, μετά από ταξίδι στο Ισραήλ τον Ιούνιο του 2020, ότι ο κ. Νετανιάχου του υποσχέθηκε ακόμη και στρατιωτική υπεράσπιση του αγωγού EastMed. Η πιθανότερη εξήγηση, από την αρχή, ήταν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός, μετά την ανάπτυξη των απόψεών του, εξέλαβε τη σιωπή του συνομιλητή του σαν συναίνεση.

Η εκτίμηση των διπλωματών επιβεβαιώθηκε, το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, όταν ο τότε υπουργός Άμυνας Μπ. Γκαντζ υπογράμμισε στον ομόλογό του Ν. Παναγιωτόπουλο ότι, κάθε χώρα που εμπλέκεται στον EastMed, θα υπερασπίζεται μόνη το αντίστοιχο τμήμα αγωγού (αν το έργο υλοποιηθεί).

Παράλληλα, ήταν αναμενόμενο ότι, μετά τη διακοπή των σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας το 2010, θα υπήρχε κάποια στιγμή αναβάθμιση των πολιτικών επαφών, καθώς η οικονομική και εμπορική συνεργασία όχι μόνον δεν διακόπηκε, αλλά ο όγκος των συναλλαγών αυξήθηκε.

Ομοίως, διατηρήθηκε στενή συνεργασία σε θέματα αντιτρομοκρατίας λόγω του μεγάλου τουριστικού ρεύματος Ισραηλινών, κυρίως προς την Κωνσταντινούπολη, ενώ είναι γνωστή η ανάγκη παρακολούθησης των κινήσεων της Χαμάς στην οποία πάντα προσφέρουν στήριξη ο κ. Ερντογάν και οι μυστικές υπηρεσίες του υπό την ηγεσία του κ. Χ. Φιντάν και, τώρα, του κ. Ιμπ. Καλίν.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Αθήνα αξιολόγησε πρόσφατα ότι, μετά και την ανησυχητική πρόοδο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, το Ισραήλ θα βελτίωνε τις σχέσεις του με άλλες περιφερειακές δυνάμεις.

Η Άγκυρα δεν θα αποτελούσε εξαίρεση, καθώς αντιμετωπίζει προβλήματα με την Τεχεράνη και ο κ. Ερντογάν ευνοεί και την τριμερή συνεργασία Τουρκίας-Αζερμπαϊτζάν-Ισραήλ που ίσως αξιοποιηθεί κατά του Ιράν. Ταυτόχρονα, το Ισραήλ ενδιαφέρεται για την προσέγγισή του με τη Σαουδική Αραβία, επιδιώκοντας επέκταση των Συμφωνιών Αβραάμ που υπέγραψε με τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν το 2020.

Ο Τούρκος πρόεδρος τόνισε, δημόσια, ότι στηρίζει τις προσπάθειες Μπάιντεν για συνεννόηση Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας.

Επομένως, καθώς η αναβάθμιση σχέσεων Ισραήλ-Τουρκίας θα συνεχιστεί, η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται ενώπιον τριών ερωτημάτων:

Πρώτον, σε ποια βαθμίδα ισραηλινών προτεραιοτήτων θα βρίσκονται οι σχέσεις με την Αθήνα και τη Λευκωσία. Η ισραηλινή απάντηση είναι ότι η ειλικρινής συνεργασία των περασμένων 13 ετών, που κορυφώθηκε σε επίπεδο «στρατηγικής σχέσης», θα διαφυλαχθεί απόλυτα.

Δεύτερον, πώς και πότε θα εξελιχθεί η διμερής ενεργειακή συνεργασία. Είναι σημαντικό ότι ο κ. Ερντογάν διατύπωσε την πρόταση για κοινές γεωτρήσεις, χωρίς δημόσια απάντηση από τον κ. Νετανιάχου που, ίσως, «αγοράζει χρόνο». Αντίθετα, το χειροπιαστό στοιχείο είναι ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός στηρίζει το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Ιnterconnector. Εξετάζει, επίσης, τις εξαγωγές LNG με πλοία και τη συνεργασία σε αγωγούς προς την Αίγυπτο και την Κύπρο, οι οποίοι θα ωφελήσουν την Ελλάδα στρατηγικά και οικονομικά ως πύλη εισόδου στην αγορά της Ε.Ε.

Τρίτον, αν θα υπάρξουν βήματα προόδου στο σχήμα «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και οι ΗΠΑ). Το Ισραήλ ευνοεί την ενασχόληση με θέματα ενέργειας και κυβερνοασφάλειας, όπως και η Ουάσιγκτον που, εμμέσως πλην σαφώς, απορρίπτει την αναβάθμιση του «3+1» σε διπλωματικές και αμυντικές πτυχές, ώστε να μη δυσαρεστηθεί η Τουρκία.

Συμπερασματικά, αν -ή για όσο διάστημα- οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας παραμείνουν, πραγματικά, στη λεγόμενη «χαμηλή πολιτική» (τουρισμός, εμπόριο και οικονομία), χωρίς επέκταση στους κλάδους της άμυνας και της ενέργειας, τα ελληνικά συμφέροντα δεν θίγονται. [iEpikaira: Όλα τα κακά όμως έχουν πάντοτε ένα σημείο εκκίνησης που ανοίγει τον δρόμο για την τελική υλοποίησή τους...]

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Δημοκρατία” στις 27 Σεπτεμβρίου 2023 amynanet.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Ο Τζ. Τσούνης δηλώνει παρουσία του Μ. Πομπέο: Η Ελλάδα θα είναι χώρα πρόσβασης για την ενέργεια

Χαιρετισμός του πρεσβευτή των ΗΠΑ Γιώργο Τσούνη στο 1ο αμερικανο-μεσογειακό επενδυτικό φόρουμ

Τα κράτη διασφαλίζουν την ειρήνη όταν συνεργάζονται, τόνισε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ Γιώργος Τσούνης σε χαιρετισμό του στο 1ο αμερικανο-μεσογειακό επενδυτικό φόρουμ (American Mediterranean Investment Forum) που διοργάνωσε το Joseph Sassoon Group, με κεντρικό ομιλητή τον 70ο υπουργό Εξωτερικών των Η.Π.Α. Μάικ Πομπέο.

Ταυτόχρονα, υπογράμμισε την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας και διαμήνυσε πως «πρέπει να είμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας» γιατί δεν πρέπει να ακολουθήσει ένας άλλος Πούτιν.

Επίσης, εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι ισχυρές οικονομίες οδηγούν στην ευμερία και τελικά στην ειρήνη.

Αναφερθείς στην Ελλάδα, είπε πως έχει καταγράψει μεγάλη οικονομική πρόοδο και ότι έχει προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις.

Ειδικότερα, είπε πως η Ελλάδα έχει σημειώσει 6 δισ. δολάρια πλεόνασμα τους πρώτους 8 μήνες της χρονιάς και είναι μια χώρα ανοικτή στις επενδύσεις και έκανε λόγο ότι υπάρχει μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον από αμερικανικές εταιρίες. Ειδική αναφορά έκανε στους τομείς της ενέργειας, του logistics. Μάλιστα, εμφανίστηκε βέβαιος ότι οι καλύτερες ημέρες της Ελλάδας είναι μπροστά.

Εστιάζοντας στον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας, είπε πως είναι κόμβος της περιοχής και διαμήνυσε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Ελλάδα.

Όπως είπε, «η Ελλάδα θα είναι η χώρα πρόσβασης για την ενέργεια που θα επιτρέπει στην Ευρώπη να ξεφορτωθεί από την πλάτη της τον Πούτιν».

Προεκτείνοντας τον συλλογισμό του, είπε πως η Ελλάδα είναι εγγυητής της σταθερότητας στην περιοχής.

Προσερχόμενος ο Αμερικανός πρέσβης στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για να συμμετάσχει στο Φόρουμ, ο Γιώργος Τσούνης τόνισε πως η Ελλάδα πυλώνας σταθερότητας σε μια περιοχή που έχει αρκετή αστάθεια.

Η Ελλάδα είναι δυνατή είναι αξιόπιστη και πορεύεται με τις αξίες, υπογράμμισε.

Έμφαση έδωσε στον ενεργειακό ρόλο της Ελλάδας. Αποτελεί κόμβο ενέργειας στην Ευρώπη κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό, είπε.

Τέλος, ο Γιώργος Τσούνης τόνισε πως η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει μία πύλη με τα λιμάνια της τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο και να συνδράμουν στις περιοχές που το χρειάζονται.

Πηγή: bankingnews.gr

Pompeo: Εξαιρετική η συνεργασία των ΗΠΑ με Ελλάδα και Κύπρο

O πρώην Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Mike Pompeo, χαρακτήρισε σημαντικές τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα και τη Μεσόγειο

«Νιώθω πάντα υπέροχα να επισκέπτομαι την Ελλάδα», δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Mike Pompeo προσερχόμενος για να μιλήσει στο πρώτο αμερικανο-μεσογειακό επενδυτικό φόρουμ (1st American Mediterranean Investment Forum) που διοργάνωσε στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος το Joseph Sassoon Group.

Αναφερόμενος στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα και τη Μεσόγειο, τις χαρακτήρισε σημαντικές και έδωσε έμφαση όχι μόνο σε θέματα ασφαλείας αλλά και οικονομίας και έκανε λόγο για κοινή ευημερία.

Σε ερώτηση για το πρότζεκτ EastMed, ο 70ός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είπε πως έχει καταγραφεί σημαντική πρόοδος αλλά παραμένει πολλή δουλειά να γίνει.

Ωστόσο, υπογράμμισε πως τα καλά νέα είναι ότι οι ευκαιρίες που είδε ως υπουργός Εξωτερικών δεν έχουν αλλάξει, παραμένουν ακόμα, για την Ανατολική Μεσόγειο.

Ειδικότερα, ανέφερε πως οι άνθρωποι της περιοχής αυτής εργάζονται σκληρά, η γεωγραφία, οι υποδομές παρουσιάζουν τεράστιες οικονομικές ευκαιρίες, δημιουργώντας πολλές θέσεις εργασίας, πολύ πλούτο

Περαιτέρω, εξέφρασε την ελπίδα ο Πρόεδρος της Τουρκίας να ακολουθήσει τον δρόμο του διαλόγου, επισημαίνοντας πως αυτή η προσδοκία ήταν και κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Εξωτερικών, δηλαδή για διάλογο και όχι αντιπαράθεση.

Συμπλήρωσε πως ο Erdogan επανεξελέγη και έχει οικονομικές προκλήσεις και είπε πως ελπίζει να τις αντιμετωπίσει και να γίνει καλός εταίρος όχι μόνο στην περιοχή αλλά και στο ΝΑΤΟ. Έχει την ικανότητα να το πράξει, επισήμανε.

Σε ερώτηση για τα F-16, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών είπε ότι προσπαθεί να μείνει έξω από την πολιτική, τονίζοντας πως οι ΗΠΑ έχουν εξαιρετική συνεργασία με την Ελλάδα και την Κύπρο και ότι το ΝΑΤΟ έχει ένα σημαντικό ρόλο.

Τέλος, απαντώντας σε ερώτηση για την υπόθεση με τον γερουσιαστή Robert Menendez, είπε πως η Δικαιοσύνη θα τη διαλευκάνει, σημειώνοντας ότι οι ισχυρισμοί είναι πολύ σοβαροί όταν ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος κατηγορείται για αυτά τα πράγματα.

Πηγή: bankingnews.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Με άρωμα υδρογόνου ξαναπροωθείται ο EastMed

Γιάννα Παπαδημητρίου

Πυκνώνουν, όπως φαίνεται, οι διεργασίες σε ό,τι αφορά την τύχη του σχεδίου για τον αγωγό EastMed, με μια νέα παράμετρο να εισέρχεται στην κουβέντα, παρά τις δεδομένες πολιτικές δυσκολίες.

Μιλώντας προ ημερών σε ημερίδα με θέμα «Πράσινο Υδρογόνο στην Κύπρο», ο κ. Γ. Χατζημαρκάκης, Δ/νων Σύμβουλος της Hydrogen Europe σημείωσε ότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε ομιλία της στο Ευρωκοινοβούλιο αναφέρθηκε σε «αγωγούς καθαρού υδρογόνου». Για τον λόγο αυτόν, επεσήμανε ο κ. Χατζημαρκάκης, επανέρχεται στην ατζέντα των Ευρωπαίων ο αγωγός East Med, ο οποίος θα είναι ένα σημαντικό μέρος του EU Gateway, μιας υποδομής που θα φτιαχτεί για να συνδέσει τον ινδικό χώρο και τον Περσικό Κόλπο, με την Ευρώπη στην οποία η ΕΕ δήλωσε στην πρόσφατη Σύνοδο των G20 ότι έχει αποφασίσει να συμβάλλει.

Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα του EastMed απασχόλησε την πρόσφατη τριμερή συνάντηση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ στις αρχές του μήνα στη Λευκωσία, παρότι οι κ. Μητσοτάκης, Χριστοδουλίδης και Νετανιάχου απέφυγαν στις δημόσιες δηλώσεις τους να αναφερθούν ονομαστικά στο σχέδιο.

Το γεγονός, όμως, ότι στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρεται ρητά ότι «τονίζουμε τη σημασία της περαιτέρω προώθησης ενεργειακών συνεργειών με ομοϊδεάτες χώρες, συμπεριλαμβανομένου του EastMed Gas Forum (EMGF) και περιφερειακών έργων, όπως ο διασυνδετήριος αγωγός EuroAsia Interconnector, και πιθανών αγωγών φυσικού αερίου/υδρογόνου», έχει τη σημασία του.

Μάλιστα, η σημασία αυτή αναδεικνύεται περισσότερο αν συνδυαστεί και με μια σχετική αναφορά του υπουργού Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου κ. Γ. Παπαναστασίου στην ίδια ημερίδα, ο οποίος ανέφερε ότι η κυπριακή κυβέρνηση εργάζεται ενεργά για την προώθηση της αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις γειτονικές χώρες για πιθανή παραγωγή και χρήση υδρογόνου, θέματα τα οποία, αποτελούν προτεραιότητα στο πλαίσιο του EMGF.

Εξάλλου, πριν από λίγες μέρες ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ενέργειας Τζέφρει Πάιατ, άφησε για πρώτη φορά να διαφανεί μια ενδεχόμενη μεταστροφή της θέσης των ΗΠΑ σχετικά με τον αγωγό EastMed, μετά το non paper του Ιανουαρίου 2022 και την άρση της στήριξης στο σχέδιο.

Συγκεκριμένα, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Il Sole 24 Ore, όργανο της Ένωσης Ιταλικών Βιομηχανιών, ο κ. Πάιατ έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για «μία βαθύτερη συνεργασία στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του αγωγού EastMed».

Πηγή: energypress.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Άρθρο καταπέλτης του Ρούμπιν για την φιλοτουρκική στάση του Χόκσταϊν και τον κίνδυνο ενεργειακής εξάρτησης στην Τουρκία

Quarantine Turkey

by Michael Rubin

Inclusiveness is not always a virtue.

Consider NATO, in which Turkish President Recep Tayyip Erdogan has used his country’s de facto veto in a blatant attempt to extort fighter jets and concessions upon a laundry list of Turkish demands. Rather than enhance unity, Turkey now obstructs it.

The same is true with energy. Amos Hochstein, the Biden administration’s special presidential coordinator for global infrastructure and energy security, has repeatedly tried to tie Europe’s energy supplies to Turkey. First, he withdrew State Department support from the EastMed pipeline that would bypass Turkey and ship gas from offshore Eastern Mediterranean gas fields to Cyprus and Greece, from which it would connect to a pipeline that would pump the gas into the heart of Europe.

That plan, which was economically feasible and strategically wise, bypassed the anti-Western troika of Russia, Iran, and Turkey. Instead, Hochstein threw his support behind Iraqi Kurdistan’s efforts to export oil through Turkey, a scheme that an international arbitration court later deemed illegal. (His efforts to empower Hezbollah’s gas industry were simply the icing on the cake.)

But Hochstein is not alone. As Turkey’s deteriorating economy forced Erdogan to hold out an olive branch to the West, some Israeli officials mistook a tactical tone-down of his anti-Israel, pro-Hamas polemics with sincerity. They argued that a pipeline from Israel through Turkey rather than directly to Cyprus and southern Europe could help Europe attain energy security.

Israel’s belief that it can contain Turkey’s worst instincts mirrors Jerusalem’s traditional naivete toward China. Just weeks after Israel proposed making Turkey the cornerstone of a strategy to bypass Europe’s Russia dependency, Turkey and Russia agreed to discuss the construction of a gas export center in Turkey. As throughout the Ukraine crisis, Turkey simply sought to profit from both sides.

Perhaps the greatest achievement of the G20 summit in India was the announcement of an India-Saudi Arabia-European Union trade corridor. Under the scheme, India, the world’s most populous nation and fifth largest economy, will ship goods to the United Arab Emirates. Trains will then carry the cargo across Saudi Arabia and Jordan and into Israel. The Port of Haifa will load goods onto cargo vessels that will make the short hop to Greece. While the process may sound convoluted, it actually saves time and money and bypasses strategic chokepoints such as the Strait of Hormuz, Bab-el-Mandeb, and the Suez Canal.

In response, Erdogan threw a tantrum. He proposed instead a route by highway through Iraq and Turkey and argued that he would broker no route that bypassed Turkey. Put aside the fact that transiting the Strait of Hormuz or portions of Iraq and Turkey is risky. Relying on cross-Turkey transit would put Europe’s trade and security in the hands of the erratic and mercurial Erdogan. It would also deny much-needed trade and business benefits to moderate Arab countries, Israel, and Greece. The West should not confuse antagonists and partners.

As the EU reconsiders its energy security after Russia’s invasion and India considers its future trade, it would be naive to trade overreliance on Russia and Iran for overreliance on Turkey. In each case, the result is vulnerability to an unstable and hostile leader. Perhaps, one day, Turkey’s direction will change and it can be better integrated into the global economic and energy infrastructure. But until that day comes, the best strategy for the West is to quarantine Turkey. Never again should the West entrust its security to wishful thinking about what a regime might become rather than what its reality is. The response to Turkish blackmail should never be empowerment over other aspects of global security and economy.

Source: https://www.washingtonexaminer.com/opinion/quarantine-turkey

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Ζωντανός ο EastMed, λέει ο κύπριος υπουργός Ενέργειας Γ. Παπαναστασίου – Σύνδεση με τις οδεύσεις υδρογόνου της Μέσης Ανατολής

Γιώργος Φιντικάκης

Εξαιρετικά αισιόδοξος φάνηκε χθες ο κύπριος υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, μιλώντας στην κυπριακή τηλεόραση για τον αγωγό EastMed, ένα έργο έντονου κυπριακού ενδιαφέροντος, το οποίο έχει αδρανοποιηθεί εδώ και χρόνια. Επέμεινε ότι παραμένει εν ζωή, εκτίμησε ότι πιθανότατα θα ενταχθεί στο νέο κατάλογο με τα ευρωπαϊκά έργα κοινού ενδιαφέροντος PCI/PMI, ενώ τον συνέδεσε με τις πιθανές οδεύσεις προς Ευρώπη για το πράσινο υδρογόνο της Μέσης Ανατολής.

Κεντρικό ρόλο εδώ φαίνεται ότι διαδραματίζει η Σ. Αραβία με το φιλόδοξο σχέδιο ΝΕΟΜ Green Hydrogen Company, μέσω του οποίου από το 2026 και μετά, θα παράγονται 600 τόνοι πράσινου υδρογόνου την ημέρα. Σύμφωνα με τον υπουργό, το Ριάντ κοιτάζει με ενδιαφέρον τον East Med ως ένα από τα πιθανά μονοπάτια για την εξαγωγή όλου αυτού του όγκου πράσινου υδρογόνου προς την Ευρώπη.

Είναι γνωστό ότι οι απόψεις γύρω από το μέλλον του έργου διίστανται. Και ακόμη και αν το market test που αναμένεται να διεξάγει εντός του 2023 ο φορέας υλοποίησής του, δηλαδή η IGI Poseidon (ΔΕΠΑ, Edison), δείξει ότι υπάρχει έμπρακτο επενδυτικό ενδιαφέρον, καμία απόφαση δεν πρόκειται να ληφθεί εφόσον δεν εξασφαλίσει την πολιτική στήριξη των ΗΠΑ.

Η πολιτική δυστοκία που έχει να κάνει με την στάση της Τουρκίας και την σταθερή αμερικανική θέση να μην απομονωθεί ενεργειακά η Άγκυρα, μέσω ενός έργου με μόνιμα χαρακτηριστικά, δεν εμποδίζει βέβαια την ομάδα της IGI Poseidon να συνεχίζει τις επαφές της. Σύμφωνα με τις πληροφορίες η ομάδα του έργου βρίσκεται την περίοδο αυτή στο Ισραήλ για επαφές πάνω σε τεχνικά ζητήματα.

Στην σημασία του ως αγωγού υδρογόνου, είχε αναφερθεί πρόσφατα από την Κύπρο και ο διευθύνων σύμβουλος της Hydrogen Europe, Γ. Χατζημαρκάκης, όπως έγραψε το energypress.

Επικαλούμενος την ομιλία της προέδρου της ΕΕ Ούρσουλα Φον Ντερ Λάινεν στο Ευρωκοινοβούλιο για τους «αγωγούς καθαρού υδρογόνου», ανέφερε ότι ο East Med επανέρχεται στο τραπέζι ως αγωγός υδρογόνου, όχι αερίου. Καθώς και ότι θα αποτελέσει σημαντικό μέρος του EU Gateway, μιας υποδομής - τμήμα του νέου ινδικού δρόμου του μεταξιού, IMEC (India middle East Europe Corridor), συνδέοντας την Ινδία, με τον Περσικό Κόλπο και την Ευρώπη, όπως αποφασίστηκε στο περιθώριο του G20.

Πηγή: energypress.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Η σφήνα Ερντογάν στο ισραηλινό αέριο

Γιώργος Φιντικάκης

Το ενεργειακό παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο μπαίνει στην πιο κρίσιμη φάση του και σύντομα θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις για το μονοπάτι που θα ακολουθήσει το ισραηλινό αέριο, προκειμένου να φτάσει στις μεγάλες αγορές της Δύσης.

Τη μεταφορά του μέσω κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού στις τουρκικές ακτές, ώστε στη συνέχεια να διοχετεύεται στις αγορές της Ευρώπης, έθεσε χθες στον Μπεντζαμίν Νετανιάχου ο Ταγίπ Ερντογάν κατά τη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη. Σε δηλώσεις του, μετά, στο Anadolu, ο Τούρκος Πρόεδρος υποστήριξε ότι «θα ξεκινήσουμε διαδικασία γεωτρήσεων με το Ισραήλ, και λειτουργία γραμμών μεταφοράς ενέργειας όχι μόνο προς την Τουρκία, αλλά και από την Τουρκία προς την Ευρώπη».

Τα ισραηλινά μέσα υποδέχτηκαν μάλλον ουδέτερα την τουρκική πρόταση, η οποία αποτελεί μείζον διακύβευμα για τον Ερντογάν από τότε που ξεκίνησε η επίθεση φιλίας προς το Ισραήλ, καθώς η Άγκυρα παραμένει ένας μάλλον απρόβλεπτος παίκτης.

Σύμφωνα με κάποιες πρώτες αναλύσεις, το Ισραήλ ενδιαφέρεται για ενεργειακές συνεργασίες στην Αν. Μεσόγειο, ωστόσο πρέπει να συνυπολογίσει και την στρατηγική του συμμαχία με την Ελλάδα και την Κύπρο, τους ανταγωνιστές της Τουρκίας, και τις αναπτυσσόμενες μαζί τους ενεργειακές πρωτοβουλίες.

Και μπορεί, οικονομοτεχνικά, το τουρκικό μονοπάτι να ήταν μια ρεαλιστική λύση, στρατηγικά, ωστόσο, το Ισραήλ θα παρέδιδε επί της ουσίας το «όπλο» του φυσικού αερίου στα χέρια μιας Τουρκίας, που για πολλούς, συνεχίζει να θεωρείται στρατηγικός του αντίπαλος.

Το μήνυμα Νετανιάχου

Τα δημοσιεύματα θυμίζουν το επιτακτικό μήνυμα του Νετανιάχου, κατά την τριμερή σύνοδο κορυφής στην Λευκωσία, ότι «σε 3-6 μήνες πρέπει να έχουν ληφθεί αποφάσεις για την εξαγωγή των κοιτασμάτων της Αν. Μεσογείου».

Η αλήθεια είναι ότι το Ισραήλ δεν θα περιμένει επ' αόριστον τι θα αποφασίσει η Κύπρος, στο έδαφος της οποίας συζητείται η δημιουργία μονάδας LNG, που θα υγροποιεί το ισραηλινό αέριο, προκειμένου μετά να εξάγεται με τάνκερ προς την Ευρώπη. Το Ισραήλ βλέπει να χάνεται πολύτιμος χρόνος, οι συζητήσεις να τραβούν σε μάκρος, όταν άλλες δυνάμεις, όπως ΗΠΑ, Νορβηγία, Κατάρ, μονοπωλούν την παγκόσμια αγορά LNG, και ενώ αποτελεί έναν από τους εν δυνάμει μεγαλύτερους τροφοδότες στον κόσμο –με βεβαιωμένα κοιτάσματα 35 - 40 τρισ. κυβικά πόδια– συνεχίζει να παρακολουθεί από μακριά όλο αυτό το ενεργειακό παιχνίδι.

Τέσσερις οι δρόμοι

Τέσσερις είναι οι πιθανοί δρόμοι εξαγωγής του ισραηλινού αερίου προς την Ευρώπη: Ο πιο εύκολος είναι μέσω της Αιγύπτου, η οποία διαθέτει μεγάλους σταθμούς υγροποίησης, αλλά κάτι τέτοιο θα ενίσχυε τη μονοπωλιακή της θέση ως του μόνου εξαγωγέα ενέργειας της Αν. Μεσογείου.

Ο δεύτερος είναι μέσω της δημιουργίας μονάδας LNG στην Κύπρο, που θα χρησιμοποιεί ισραηλινό αέριο το οποίο θα φτάνει στο νησί μέσω ενός αγωγού 200 χλμ. Ο τρίτος μέσω Τουρκίας και ο τελευταίος και λιγότερο ρεαλιστικός, τουλάχιστον με τα σημερινά δεδομένα, μέσω αναβίωσης του αγωγού East Med.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό, αφού με παλαιότερους υπολογισμούς ο προϋπολογισμός του East Med είναι 6,2 δισ. ευρώ, γεγονός που απαιτεί μεγάλους όγκους αερίου για να είναι βιώσιμος, όσο κυρίως πολιτικό, αφού οι Αμερικανοί ποτέ δεν ήθελαν ένα σταθερό και μόνιμο έργο που θα απέκλειε την Τουρκία.

Η τελευταία τον έχει πολεμήσει από την αρχή, με πιο χαρακτηριστικό το 2020, όταν φρεγάτα παρεμπόδισε το ερευνητικό πλοίο Nautical Geo να κάνει εργασίες. Εξάλλου ένας τέτοιος αγωγός, θα λειτουργούσε ανταγωνιστικά και ως προς τη διακίνηση αμερικανικού φυσικού αερίου, ως LNG, το οποίο έχει πλέον κατακλύσει και τη μεσογειακή αγορά.

Γι' αυτό και επί δεκαετίες ο East Med λειτούργησε περισσότερο ως ένα πολιτικό σχέδιο, παρά ως οικονομικό, στέλνοντας το μήνυμα ότι ανταποκρίνεται στην πιεστική ανάγκη για διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και προσφέροντας την πλατφόρμα συνεργασίας Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ σε μια δύσκολη περίοδο, όπου οι σχέσεις του Τελ Αβίβ με την Άγκυρα ήταν λίαν τεταμένες.

Το ξαναζέσταμα του East Med ως αγωγός υδρογόνου

Αν και δεν υπάρχουν δομικές αλλαγές στα δεδομένα, εντούτοις το τελευταίο διάστημα οι αναφορές στο αδρανοποιημένο σχέδιο πληθαίνουν.

Πρώτος ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ενέργειας, Τζέφρι Πάιατ, άφησε να διαφανεί για πρώτη φορά μια ενδεχομένη μεταστροφή της αμερικανικής θέσης, μετά το non paper του 2022 και την άρση της στήριξής τους στο σχέδιο, όταν στις αρχές Σεπτεμβρίου, μιλώντας στην ιταλική εφημερίδα «Il Sole 24 Ore» έκανε λόγο για «μια βαθύτερη συνεργασία στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του East Med». Ένα χρόνο πριν, ο ίδιος ο Πάιατ, ως πρέσβης ακόμη των ΗΠΑ στην Αθήνα, είχε βάλει τέλος στην επιχειρούμενη αναθέρμανσή του, χαρακτηρίζοντας το έργο λίαν κοστοβόρο, που θα χρειαζόταν πάνω από μια 10ετία για να γίνει.

Σε προ ημερών ημερίδα για το πράσινο υδρογόνο στην Κύπρο, ο διευθύνων σύμβουλος της Hydrogen Europe, Γ. Χατζημαρκάκης, επικαλέστηκε την ομιλία της προέδρου της ΕΕ, Ούρσουλα Φν Ντερ Λάινεν στο Ευρωκοινοβούλιο για τους «αγωγούς καθαρού υδρογόνου», λέγοντας ότι το έργο επανέρχεται στο τραπέζι ως αγωγός υδρογόνου, όχι αερίου.

Καθώς και ότι θα αποτελέσει σημαντικό μέρος του EU Gateway, μιας υποδομής - τμήμα του νέου ινδικού δρόμου του μεταξιού, IMEC (India middle East Europe Corridor), συνδέοντας την Ινδία, με τον Περσικό Κόλπο και την Ευρώπη, όπως αποφασίστηκε στο περιθώριο του G20. Tόσο στο MUO για τον IMEC, όσο και στην τριμερή σύνοδο κορυφής της Λευκωσίας, υπάρχει ειδική αναφορά στο υδρογόνο.

Τελευταία αναφορά στον East Med, οι χθεσινές δηλώσεις του Κύπριου υπουργού Ενέργειας, Γιώργου Παπαναστασίου, ο οποίος μιλώντας στην κυπριακή τηλεόραση, υποστήριξε ότι το project βρίσκεται εν ζωή, πιθανότατα να ενταχθεί στο νέο κατάλογο με τα ευρωπαϊκά έργα κοινού ενδιαφέροντος PCI/PMI, ενώ τον συνέδεσε με τις πιθανές οδεύσεις προς Ευρώπη για το πράσινο υδρογόνο της Μ. Ανατολής.

Κεντρικό ρόλο εδώ φαίνεται ότι διαδραματίζει η Σ. Αραβία με το φιλόδοξο σχέδιο ΝΕΟΜ Green Hydrogen Company, μέσω του οποίου από το 2026 και μετά, θα παράγονται 600 τόνοι πράσινου υδρογόνου την ημέρα. Είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο έργο αυτού του είδους παγκοσμίως και η Σ. Αραβία αναζητά τρόπους μεταφοράς τους στις ευρωπαϊκές αγορές.

Τα παραπάνω φυσικά δεν αναιρούν τις πολιτικές δυσκολίες του έργου. Εάν δεν του παρασχεθεί πολιτική στήριξη από ΗΠΑ και Ισραήλ, καθώς επίσης δεν βρεθεί τρόπος να επιλυθεί το θέμα με την Τουρκία, θεωρείται απίθανο να υλοποιηθεί. Ακόμη και αν το market test ανάμεσα στις μεγάλες εταιρείες υδρογονανθράκων που αναμένεται να διεξάγει εντός του 2023 ο IGI Poseidon, φορέας υλοποίησης του σχεδίου, δείξει ότι συνεχίζει να υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον.

Η Τουρκία και ο κίνδυνος για Ευρώπη

Το μείζον εξάλλου θέμα αυτή τη στιγμή είναι οι κινήσεις της Τουρκίας και η απόφαση που θα πάρει το Ισραήλ για να εξάγει το φυσικό του αέριο.

Παλαιότεροι υπολογισμοί ήθελαν τον αγωγό Ισραήλ - Τουρκίας να κοστίζει 1,5 δισ. ευρώ, άρα να είναι λίαν οικονομικός. Εκείνες ωστόσο οι εκτιμήσεις δεν είχαν συνυπολογίσει, όπως έχει επισημάνει ο πρώην υπ. Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης, το κόστος από τα νότια παράλια της Τουρκίας μέχρι τα σύνορα με Ελλάδα ή Βουλγαρία, καθώς για να εξαχθεί στις ευρωπαϊκές αγορές, το ισραηλινό αέριο θα πρέπει να διασχίσει κάθετα όλη τη χώρα.

Δεδομένου ότι οι τουρκικές υποδομές σε αυτές τις περιοχές είναι κορεσμένες και δεν μπορούν να «σηκώσουν» επιπλέον όγκους, ένα τέτοιο σχέδιο θα απαιτούσε επενδύσεις δισεκατομμυρίων, οι οποίες θα προστίθεντο στο τελικό κόστος του αγωγού και των τιμών φυσικού αερίου που θα κατέληγε στους Ευρωπαίους καταναλωτές.

«Στο σενάριο, που πάντως δεν φαντάζει πιθανό, όπου οι εξελίξεις οδηγηθούν σε ένα τέτοιο σημείο και το Ισραήλ, επιλέξει να δώσει κάποιο ρόλο στην Τουρκία ως ένα από τα μονοπάτια για τις εξαγωγές του φυσικού του αερίου, η Ευρώπη θα βρισκόταν μπροστά σε ένα τεράστιο πρόβλημα», σύμφωνα με τον πρώην υπουργό.

Σε μια τέτοια περίπτωση θα φτάσει να εξαρτάται καθοριστικά πλέον από την γείτονα, από την οποία διέρχονται προς τα ευρωπαϊκά σύνορα οι όγκοι ρωσικού αερίου μέσω του Turk Stream, του αζέρικου μέσω του TAP και πλέον και ποσότητες της Αν. Μεσογείου. Θα καταντούσε να εξαρτάται καθοριστικά πλέον από τη γείτονα. Και δύσκολα η ΕΕ θα δεχόταν μια τέτοια εξέλιξη.

Πηγή: liberal.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶

Λύση «πακέτο» για Αιγαίο – Κύπρο ζήτησε ο Χακάν Φιντάν!

Οι βραχονησίδες, τα νησιά και τα μικρονήσια είναι στην κορυφή της τουρκικής ατζέντας

Μανώλης Κοττάκης

Οσο περνούν οι μέρες και οι εβδομάδες και απομακρυνόμαστε από τη συνάντηση κορυφής Γεραπετρίτη – Φιντάν τόσο πιο πολύ ανοίγουν οι αρχικώς ερμητικώς κλειστοί δίαυλοι της ενημέρωσης στην Αθήνα και την Κωνσταντινούπολη. Και η αποσφράγισή τους μας κομίζει ένα εξαιρετικώς ενδιαφέρον νέο: η συνάντηση δεν πήγε καλά. Η χημεία των δύο ανδρών δεν ταίριαξε. Καθηγητής-ακαδημαϊκός ο δικός μας, στρατιωτικός και διπλωμάτης ο άλλος, έχουν διαφορετική οπτική του κόσμου, της ισχύος, του δικαίου και της περιοχής.

Ατλαντιστής με πτυχίο από το Πανεπιστήμιο Maryland ο Φιντάν, ευρωπαϊστής με σπουδές στην Οξφόρδη και στο Εδιμβούργο ο καταγόμενος από τον πανέμορφο Μενετέ Καρπάθου ο Γεραπετρίτης, έχουν διαφορετικές αναφορές. Δύσκολο να συνεννοηθούν. Εκτός από τη χημεία δεν ταίριαξαν, όμως, απολύτως και οι απόψεις τους.

Οι βασικές αιτίες είναι, όπως πληροφορούμεθα, δύο: το Κυπριακό και οι βραχονησίδες στο Αιγαίο. Αυτές αφορούν κυρίως, αλλά όχι μόνον, οι περίφημες «διαφορές» για τις οποίες ομίλησε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών. Η βάση της διαφωνίας Ελλάδος – Τουρκίας είναι, ως φαίνεται, η Κύπρος μας. Την οποία, όσο και αν θέλει να την εγκαταλείψουμε ο πρώην υφυπουργός και καθηγητής Χρήστος Ροζάκης, δύσκολα θα βρεθεί Ελλην πρωθυπουργός που θα την «πουλήσει» χωρίς να ρισκάρει το κρέμασμά του σε πολιτική αγχόνη.

Οι Τούρκοι, όμως, επιμένουν: θέτουν ως προϋπόθεση «sine qua non» για την επίλυση των Ελληνοτουρκικών και την παραπομπή τους στη Χάγη την προηγούμενη οριστική επίλυση του Κυπριακού. Το οποίο, εμμέσως, συνδέεται με σειρά θεμάτων που αφορούν τον ελληνοτουρκικό διάλογο, όπως η ΑΟΖ, η υφαλοκρηπίδα, τα χωρικά ύδατα, η συνεκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Μεσογείου κ.ά. Κατά την Αγκυρα, οποιαδήποτε λύση στα Ελληνοτουρκικά χωρίς προηγούμενη λύση του Κυπριακού θα είναι στον αέρα.

Ευάλωτη σε αναθεώρηση στην πράξη, με την πρώτη αφορμή. Η Αθήνα, ωστόσο, έχει καταστήσει περίπου σαφές ότι δεν επιθυμεί ούτε να ξοδέψει διπλωματικό κεφάλαιο για τη διαπραγμάτευση του Κυπριακού ούτε να αναλάβει πολιτικό κόστος για την επίλυσή του. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης φρόντισε από την αρχή της πρώτης θητείας του, το 2019, να διαμηνύσει προς πάσα κατεύθυνση -και τη Λευκωσία- ότι «δεν είμαι διατεθειμένος να αναλάβω ευθύνες που δεν μου αναλογούν».

Αντέστρεψε μάλιστα τη διαπραγματευτική πυραμίδα Κοτζιά στο Κραν Μοντανά. Ενώ έως το 2019 η Ελλάς προέτασσε την επίλυση του ζητήματος των εγγυήσεων και της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, για να ακολουθήσει η απευθείας διαπραγμάτευση Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων για τις εσωτερικές πτυχές (Συνταγματικό – εδαφικό), μετά την ανάρρηση Μητσοτάκη στην πρωθυπουργία ο οδικός χάρτης άλλαξε: προετάχθη η διμερής μεταξύ Ελληνοκυπρίων – Τουρκοκυπρίων, έπειτα η τριμερής υπό τον ΟΗΕ και στο τέλος η πενταμερής με τη συμμετοχή Τουρκίας και Ελλάδος για το ζήτημα των εγγυήσεων.

Παράλληλα, όπως αποκάλυψε στο βιβλίο του ο Κύπριος εκδότης Κωστής Χατζηκωστής, δύο φορές ο Ελλην πρωθυπουργός ζήτησε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη αλλαγή της εθνικής στρατηγικής για την ενέργεια. Την πρώτη, όταν τον κάλεσε να διακόψει τις γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖ κατ’ απαίτησιν του Ερντογάν και, τη δεύτερη, όταν ζήτησε την παράκαμψη της Κύπρου χάριν της Τουρκίας στη χάραξη της διέλευσης του αγωγού EastMed.

H εικόνα ολοκληρώνεται από τη διαφορετική στάση Ελλάδος – Κύπρου στις ψηφοφορίες για το Κοσσυφοπέδιο στο Συμβούλιο της Ευρώπης (πλησιάζουμε να το αναγνωρίσουμε κατά τον πρωθυπουργό του) και στην ψηφοφορία για τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ). Για να λυθεί λοιπόν το Κυπριακό κατά τον τρόπο που επιθυμεί η Τουρκία θα πρέπει να διασπαστεί ιστορικά ο Ελληνισμός.

Οσο και να θέλει να αυτονομήσει την εξωτερική πολιτική του από τη Λευκωσία ο κύριος Μητσοτάκης, γνωρίζει άριστα ότι αυτό είναι δύσκολο. Οχι αδύνατον, όχι απίθανο για τα δεδομένα του και τα «πιστεύω» του, πάντως δύσκολο. Ενα το κρατούμενο, λοιπόν. Και να ήθελε ο κύριος Γεραπετρίτης και να ταίριαζε το χνώτο του με τον κύριο Φιντάν (που δεν ταιριάζει), εδώ υπάρχει πρόβλημα.

Για αυτό απέφυγε να χρησιμοποιήσει τον όρο «νέα εποχή», που λάνσαρε ο συνομιλητής του, ο οποίος τα έλεγε στην Αθήνα για να τα ακούει η Ουάσινγκτον. Αυτό, όμως, δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Υπάρχει ένα ακόμη: οι βραχονησίδες. Τα νησιά και τα μικρονήσια.

Οι Τούρκοι αμφισβητούν την κυριαρχία τους για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι πως θεωρούν ότι οι βραχονησίδες δεν μπορούν να θεωρηθούν «γραμμές βάσεως» για τη χάραξη των ελληνικών χωρικών υδάτων. Ο δεύτερος είναι πως θεωρούν ότι τόσο τα κατοικημένα νησιά όσο και τα μικρά ακατοίκητα δεν έχουν υφαλοκρηπίδα. (Οι ΗΠΑ διακηρύσσουν ότι υφαλοκρηπίδα έχουν μόνο τα κατοικημένα νησιά!).

Εδώ λοιπόν δεν πρόκειται για το έδαφος και την κυριαρχία ή για το έδαφος μόνο. Πρόκειται για την επίδραση που θα έχει το έδαφος στη χάραξη και οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών που επιθυμούν να αποκτήσουν οι Τούρκοι στην καρδιά του Αιγαίου, στις πλάτες της άμυνας των ελληνικών νησιών, δυτικά του 28ου μεσημβρινού.

Ωραίες οι θεωρίες που είχε ο κύριος Γεραπετρίτης λοιπόν πριν από την ανάληψη του θώκου, αλλά τώρα αντιλαμβάνεται πως ούτε λύση «πακέτο» Αιγαίου – Κύπρου μπορεί να σηκώσει, όπως απαιτούν οι Τούρκοι, ούτε αποκατάσταση οθωμανικών μνημείων (ύστερα από όσα έγιναν στην Κωνσταντινούπολη με την Αγία Σοφία) ούτε αναγνώριση «τουρκικής μειονότητος» ούτε τίποτε.

Και σε συνυποσχετικό να θελήσει να τα εντάξει αυτά, υπό τον μανδύα «της μίας και μόνης διαφοράς», στο τέλος οι παραχωρήσεις και τα τυχόν κομπρεμί θα αποκαλυφθούν. Τι προβλέπεται μετά ταύτα για το προσεχές μέλλον; Και οι δύο πλευρές θα υποκρίνονται ότι διαπραγματεύονται σε επίδειξη καλής διαγωγής προς τη Δύση.

Ο Ερντογάν γιατί το έχει βάλει «αμέτι μουχαμέτι» να πάρει από τις ΗΠΑ τα F-16 για λόγους γοήτρου, ο Μητσοτάκης γιατί έχει τις φιλοδοξίες του. Και οι δύο θα έχουν στον νου τους το blame game. Αν, παρ’ ελπίδα, ο Ελλην πρωθυπουργός παραπιεστεί, ένα είναι βέβαιον: δεν θα αναλάβει την ευθύνη μόνος του.

Εχει ήδη σχεδιάσει πως θα τη φορτώσει και σε άλλους. Μέχρι να φτάσουμε εκεί, ο κ. Γεραπετρίτης θα μπορούσε να πάρει τις αποστάσεις του. Αν όχι ευθέως, πλαγίως. Με μια καρπαθίτικη μαντινάδα, σαν αυτές που λένε στο πανηγύρι της Παναγίας Μενετέ τον Δεκαπενταύγουστο!

[iEpikaira: Για την λύση πακέτο Αιγαίο - Κύπρος της οποίας εμπνευστής ήταν ο Κίσινγκερ, περισσότερα ΕΔΩ! Το παρόν βήμα έχει προειδοποιήσει ότι δύσκολα θα αποφύγουμε την θερμή διένεξη μετά από ενδεχόμενη κατάρρευση των Ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων... Περισσότερα ΕΔΩ!]

Πηγή: newsbreak.gr

Σύνδεσμος άρθρου ⤶