Σε αδιέξοδο οδηγήθηκαν την τελευταία δεκαετία οι όποιες προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού. Και στις δύο συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν, έγιναν βήματα πίσω. Σχετικά με το ποιος ευθύνεται για αυτά τα ναυάγια έχουν λεχθεί και γραφτεί πολλά. Το βέβαιο είναι ότι αυτή τη στιγμή το ενδεχόμενο νέων συνομιλιών φαίνεται πολύ απομακρυσμένο.
Στο euronews μίλησε η διπλωματική συντάκτρια των εφημερίδων ΤΑ ΝΕΑ, ΤΟ ΒΗΜΑ και της ιστοσελίδας in.gr Αλεξάνδρα Φωτάκη.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Κυρία Φωτάκη, ας ξεκινήσουμε αυτή τη συζήτηση για το Κυπριακό με τις βασικές εξελίξεις που είχαμε τα τελευταία χρόνια και με το πού βρισκόμαστε σήμερα.
Αλεξάνδρα Φωτάκη, διπλωματική συντάκτρια: Μετά την αποτυχημένη προσπάθεια στο Κραν Μοντανά το 2017, που- σύμφωνα με την κυπριακή πλευρά- ναυάγησε διότι η Τουρκία επέμενε στα θέματα των εγγυήσεων και της διατήρησης του στρατού- σύμφωνα με κάποιες άλλες απόψεις, δεν ήτανε ακριβώς έτσι- είχαμε την προσπάθεια επανεκκίνησης των διεργασιών το 2021, τον Απρίλιο με την Πενταμερή με μια άτυπη πενταμερή, στην οποία ο κύριος Τατάρ και η Τουρκία, έβαλαν για πρώτη φορά όρο ότι δεν θα υπάρχει διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, αλλά δύο ισότιμα κράτη. Προφανώς αυτό δεν μπόρεσε να προχωρήσει και ουσιαστικά από το 2017 μέχρι σήμερα είμαστε σε ένα διαρκές αδιέξοδο.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Επομένως μπορούμε να πούμε, εκτός από το αδιέξοδο, ότι έχουμε κάνει και βήματα πίσω, σωστά;
Αλεξάνδρα Φωτάκη, διπλωματική συντάκτρια: Πολύ σοβαρά βήματα πίσω, τα οποία δεν μπορούν να είναι αποδεκτά από την ελληνοκυπριακή πλευρά και ενδεχομένως δεν μπορούν- και λέω ενδεχομένως- διότι οι διεθνείς οργανισμοί κάποιες φορές και υπό την πίεση θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικές προτάσεις. Σαφώς δεν θα έπρεπε να είναι αποδεκτά και από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και δεν είναι μέχρι σήμερα και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Σε όλο αυτό το πλαίσιο θεωρείτε ότι υπάρχουν περιθώρια κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον, οι ενδιαφερόμενες πλευρές να καθίσουν και πάλι στο τραπέζι του διαλόγου;
Αλεξάνδρα Φωτάκη, διπλωματική συντάκτρια: Μετά τις κυπριακές εκλογές, ο πρώτος γύρος είναι στις 5 Φεβρουαρίου και δεύτερος στις 12, οι αναλυτές και διπλωμάτες εκτιμούν ότι θα υπάρξει μια επανεκκίνηση της προσπάθειας να σπάσει το αδιέξοδο και εκεί, όπως λένε, θα κριθούν και οι αρμόδιοι παίκτες που πρέπει να αναλάβουν δράση, δηλαδή ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, ενδεχομένως η Ευρωπαϊκή Ένωση, ατύπως ο αμερικανικός παράγοντας και η διεθνής κοινότητα και κατά πόσο θα πιέσουν την Τουρκία ώστε να έρθει στο τραπέζι των συνομιλιών, όχι με πρόταση δύο κρατών, αλλά στη βάση της ζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Μια που αναφερθήκατε στον αμερικανικό παράγοντα, έχει αλλάξει η στάση της Ουάσιγκτον την τελευταία περίοδο; Υπάρχουν πληροφορίες ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και συνεπώς για την Κύπρο και φυσικά για το Κυπριακό, που είναι το πιο ακανθώδες ζήτημα της χώρας αυτής. Υπάρχει μια αλλαγή στάσης;
Αλεξάνδρα Φωτάκη, διπλωματική συντάκτρια: Υπάρχει μια αλλαγή στάσης όσον αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, μία επιστροφή θα λέγαμε των ΗΠΑ από τη στιγμή που έγινε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και χρειάζεται μία ενεργειακή διαφοροποίηση στην περιοχή. Θα ήθελαν προφανώς μια λύση του Κυπριακού, που αποτελεί το 50% των προβλημάτων ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία και θα άνοιγε και τον δρόμο πολύ πιο εύκολα για μια διευθέτηση των ζητημάτων μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας. Και θα μπορούσε διότι έχει αρχίσει να συζητιέται πάρα πολύ αυτή τη στιγμή να πιέσουν και για μια λύση στα πρότυπα Λιβάνου-Ισραήλ. Το θέμα είναι εάν ο Πρόεδρος Ερντογάν θα θεωρήσει -εάν θα είναι καταρχήν πρόεδρος και μετά τις εκλογές στην Τουρκία και αν η όποια τουρκική κυβέρνηση θα θεωρήσει- ότι αυτό την συμφέρει και πρέπει να προχωρήσει και με τι ανταλλάγματα. Επίσης, πώς θα μπουν τα πράγματα στο τραπέζι, πώς θα τεθεί το θέμα των τουρκοκυπρίων; Πώς θα τεθεί το θέμα της αποζημίωσης των τουρκοκυπρίων; Και αν τελικά θα χρησιμοποιηθεί η ενέργεια ως καταλύτης για μια λύση συνολική στο Κυπριακό ή αν θα δημιουργήσουμε ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Επομένως είναι κρίσιμος και ο ρόλος των ενεργειακών κολοσσών που έχουν πολύ μεγάλα συμφέροντα στην περιοχή.
Αλεξάνδρα Φωτάκη, διπλωματική συντάκτρια: Θα λέγαμε ότι θα μπορούσαν να είναι αυτοί που θα μπορούσαν να πιέσουν περισσότερο για λύση όλες τις πλευρές. Τώρα το για τί λύση θα μιλαμε αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. Πάντως στο Κυπριακό βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο αυτή τη στιγμή, δηλαδή το διακύβευμα είναι ή μια συζήτηση για λύση ή ένα αδιέξοδο και διχοτόμηση. Είμαστε απέναντι σε πολύ κρίσιμα ερωτήματα που θα πρέπει να διαχειριστούν οι επόμενες κυβερνήσεις.
Φαίη Δουλγκέρη, euronews: Οι πολίτες της Κύπρου τι λένε για αυτό; Συνεχίζουν να θέλουν λύση και τι είδους λύση προκρίνουν;
Αλεξάνδρα Φωτάκη, διπλωματική συντάκτρια: Θεωρητικά, οι Ελληνοκύπριοι θέλουν λύση του Κυπριακού και είναι και το βασικό διακύβευμα των εκλογών. Άλλωστε αν λέγαμε ότι έχει εξαφανιστεί αυτή η επιθυμία και αυτή η πρόθεση θα ήταν σαν να διαλύουμε την Κυπριακή Δημοκρατία και θα αποδεχόμασταν τις λύσεις που προτείνει η Άγκυρα που μιλά για διχοτόμηση. Να πούμε πάντως ότι αυτοί οι οποίοι έχουν μεγαλύτερη και πιο άμεση ανάγκη την λύση του Κυπριακού και αυτό φαίνεται και από δημοσκοπήσεις και από δηλώσεις, το τελευταίο διάστημα είναι οι Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι θεωρούν πλέον ότι γίνονται μέρος της Τουρκίας και είναι κάτι που σίγουρα δεν θέλουν. Και οι Ελληνοκύπριοι το θέλουν θεσμικά. Δεν μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν πλέον οι μνήμες, διότι περνάμε σε μια άλλη γενιά και τα 49 χρόνια είναι εξαιρετικά πολλά. Πάντως μια διευθέτηση του Κυπριακού είναι η μόνη διέξοδος για να συνεχίσει να υπάρχει η Κυπριακή Δημοκρατία. Όχι σαν ελληνικό κράτος, όπως κατηγορεί η Τουρκία την Κύπρο, αλλά ως μια ομοσπονδία η οποία θα σέβεται τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των δύο κοινοτήτων.
[iEpikaira: Η συνέντευξη δημοσιεύεται ως επαλήθευση των κυοφορούμενων διεργασιών για την επίλυση του Κυπριακού με παρέμβαση ΕΕ-ΟΗΕ-ΗΠΑ, καίτοι δεν συμφωνούμε με την άποψη ότι η λύση πρέπει να οδηγήσει σε Ομοσπονδία/Συνομοσπονδία. Οι αναγνώστες μπορούν να ενημερωθούν ενδελεχώς για τα ανωτέρω ζητήματα στα κάτωθι δημοσιεύματα:
18/12/2022: Ο «κλειδωμένος» χάρτης του Κυπριακού, ο χάρτης Μπάιντεν και ο «κλειδοκράτορας» Μαυρογιάννης
08/12/2022: Βρισκόμαστε ήδη στη δεύτερη φάση υλοποίησης του χάρτη Μπάιντεν: Το κλείσιμο του Κυπριακού με όχημα την ενέργεια!
07/12/2022: Πρόεδρος σε αποδρομή ή σε εντεταλμένη αποστολή;
Πηγή συνέντευξης: euronews.com
