[δημοσιεύτηκε 14:28-29/04/24, ανανεώθηκε 9:27-30/04/24]
Στηρίζουμε τη «συνεργασία» Ελλάδας-Τουρκίας δήλωσε υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για τους Ενεργειακούς Πόρους Τζέφρι Πάιατ από το βήμα της 5ης Επιχειρηματικής Συνόδου Ανατολικής Μεσογείου του Economist που διεξήχθη στη Νέα Υόρκη (26/04/24).
«Η Ευρώπη πρέπει να βρει τρόπους για να απεξαρτηθεί από το ρωσικό αέριο. Έχω ακούσει πολλές υποσχέσεις για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της Κύπρου και τώρα είναι η ώρα να γίνει πραγματικότητα. Μεταξύ άλλων χωρών στη περιοχή που παίζουν σημαντικό ρόλο, όπως η Ελλάδα, η Αίγυπτος και η Κύπρος, είναι η Τουρκία η οποία ενισχύει την άποψη των ΗΠΑ ότι η ενέργεια θα πρέπει να είναι ένας δρόμος για συνεργασία και όχι για αντιπαράθεση και διαμάχες. Θυμάμαι τι συνέβη το καλοκαίρι του '20 στην Ελλάδα και την αντιπαράθεση που υπήρξε με τις γεωτρητικές δραστηριότητες της Τουρκίας. Δεν θέλουμε να ξαναδούμε αυτό που συνέβη με τις προσπάθειες γεωτρήσεων της Τουρκίας», είπε ο κ. Πάιατ.
Αναφέρθηκε επίσης στον τομέα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στην περιοχή αλλά και στις ανανεώσιμες πηγές. Τονίζοντας όμως ότι το φυσικό αέριο «έχει μεταμορφώσει τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης προσφέροντας γεωπολιτικές ευκαιρίες» παραπέμποντας και στο East Med Gas Forum.
Όσον αφορά στο EMGF, η συμμετοχή της Τουρκίας σε αυτό προωθείται εδώ και καιρό από τον Τζ. Πάιατ (1, 2, 3), γεγονός που θα ανοίξει τον δρόμο για συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας μεταξύ Τουρκίας-Αιγύπτου -εξ ου και η αναφορά στην Αίγυπτο στην ως άνω δήλωση Πάιατ- εφαρμόζοντας τον σχεδιασμό του γνωστού «χάρτη Μπάιντεν». Σχέδιο το οποίο συνεπάγεται την απώλεια της ελληνικής δυνάμει ΑΟΖ ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού, καθώς και του κοινού θαλάσσιου συνόρου με την Κύπρο (1, 2, 3 και 4).
Η DW έγραφε στις 11/02/24: «Η Άγκυρα... επιθυμεί να βελτιώσει τη θέση της στα έργα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η Αίγυπτος παίζει σημαντικό ρόλο αλλά και να διασφαλίσει την υποστήριξη του προέδρου Σίσι σε περιφερειακά θέματα, όπως ο πόλεμος στη Γάζα. Ίσως το πιο σημαντικό... είναι ότι η οριοθέτηση της τουρκικής ΑΟΖ με το Κάιρο στην ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να δώσει στην Άγκυρα ένα σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί στη διαμάχη της με την Ελλάδα και την Κύπρο.»
 |
| Χάρτης Μπάιντεν. Πηγή: mcclatchydc.com |
Ειρήσθω εν παρόδω, ο χάρτης Μπάιντεν -οδοδείκτης στις παρασκηνιακές διαδικασίες διαμοιρασμού της Αν. Μεσογείου (1, 2, 3, 4 και 5)- από το 2015 που άρχισε να κατασκευάζεται, συνέχισε να ανασχεδιάζεται μέχρι τις αρχές του 2017 -την περίοδο των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό- με κάποια από εμπλεκόμενα κράτη (Τουρκία-Κυπριακή Δημοκρατία-Ισραήλ-Λίβανος) να έχουν την ευκαιρία να τον εμπλουτίσουν. Στη διαδικασία αυτή δεν συμμετείχαν η Συρία και η Ελλάδα -της οποίας οι πολιτικές ηγεσίες όμως φαίνεται να συναινούν-. Για την Αίγυπτο δεν είναι ξεκάθαρο.
«Αρχιτέκτονας» του χάρτη -που σχεδιάστηκε με την παρασκηνιακή υποστήριξη των Βρετανών (1, 2 και 3) και σύμφωνα με τουρκικές υποδείξεις οι οποίες εισακούστηκαν- ήταν ο Αμερικανός Ανώτερος Σύμβουλος Ενεργειακής Ασφάλειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ -και ανοικτά φιλότουρκος-, Άμος Χόκσταϊν, τον οποίο ο γηραιός πρόεδρος εμπιστεύεται σχεδόν με κλειστά μάτια. Σημειώνεται ότι ήταν παρόν και στη συνάντηση Μπάιντεν-Μητσοτάκη στο Λευκό Οίκο το 2022. Ο Χόκσταϊν καταγράφει ήδη στο ενεργητικό του την επίτευξη συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ Λιβάνου-Ισραήλ όταν μεσολάβησε ως ενδιάμεσος χωρίς κατ' ιδίαν επαφές των δύο αντίπαλων κρατών.
Εκπληρώνεται απ' ότι φαίνεται λοιπόν η από το 2023 «προφητεία» του Σύμβουλου Εθνικής Ασφάλειας, Θάνου Ντόκου, περί «συνεκμετάλλευσης» των ενεργειακών πόρων της Μεσογείου! Ο Τζο Μπάιντεν άλλωστε ήδη από το 2014 έλεγε ότι, «αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ταξίδεψα πρόσφατα [σσ. Μάιο του 2014] στην Κύπρο -ο υψηλότερος αξιωματούχος των ΗΠΑ που επισκέφθηκε την Κύπρο εδώ και πέντε δεκαετίες- επειδή ήθελα να ενθαρρύνω τους Κύπριους [σσ. Κυπριακή Δημοκρατία] να αναπτύξουν τους ενεργειακούς πόρους τους σε συνεργασία με όλους -ΟΛΟΥΣ(!)- τους γείτονές τους, και να καταστεί σαφές ότι ΟΛΟΙ ωφελούνται εάν το σύνολο της Ανατολικής Μεσογείου μπορεί να συνεργαστεί για να γίνει κόμβος για τις αγορές φυσικού αερίου».
Ο Άμος Χόκσταϊν από την άλλη, το 2016 δήλωνε στο Bloomberg ότι «η προσθήκη του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στην εικόνα, ολοκληρώνει πραγματικά την Τουρκία ως μία από τις σημαντικότερες ενεργειακές χώρες με την ευρύτερη έννοια». Την ίδια χρονιά (2016) ο Χόκσταϊν ανέφερε στην υπο-επιτροπή του Κογκρέσου για τη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική (Subcommittee on the Middle East and Noth Africa) ότι: «προφανώς η ενέργεια δεν θα λύσει τις πολιτικές διαφορές στην περιοχή [σσ. Ανατολική Μεσόγειο], αλλά μπορεί να δώσει κίνητρα για την επιτάχυνση της πολιτικής διευθέτησης και την ενθάρρυνση του συμβιβασμού», ενώ πρόσθετε ότι «η επιτυχία όλων αυτών των σχεδίων, ωστόσο, εξαρτάται από τη συνεργασία.» Συνεργασία την οποία προωθεί και ο Τζ. Πάιατ -ο οποίος είναι κατά κάποιο τρόπο επικεφαλής του τμήματος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο οποίο ανήκει ο Άμος Χόκσταϊν- με τις δηλώσεις του στη Σύνοδο του Economist στη Νέα Υόρκη (Απρίλιος 2024).
Σε αυτό το σημείο, θα ήταν παράληψη εάν δεν αναφερθούμε και στον EastMed, ο οποίος είναι πρόδηλο ότι λάμπει δια της απουσίας του από τον χάρτη Μπάιντεν (1 και 2). Το γνωστό αμερικανικό non-paper που τον τορπίλισε είχε πρωτεργάτη του τον Άμος Χόκσταϊν, διέρρευσε τον Ιανουάριο του 2022 (εικάζεται ότι είχε διανεμηθεί τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2021), είχε έντονο τουρκικό άρωμα (1, 2 και 3), και ήταν απλώς η επιβεβαίωση των όσων οι Αμερικανοί δήλωναν εις βάρος του αγωγού τα προηγούμενα χρόνια.
To iEpikaira (07/03/23) τόνιζε ότι «οι ΗΠΑ ήδη από το 2014 ήταν πρόδηλο ότι δεν είχαν στα σχέδιά τους για την ευρύτερη περιοχή τον αγωγό (1 και 2)... Από τις δημόσιες τοποθετήσεις των Αμερικανών αξιωματούχων -μηδενός εξαιρουμένου, πλην ίσως του π. ΥΠΕΞ Μ. Πομπέο η οποία έγινε για το ισραηλινό ακροατήριο-, πουθενά δεν προκύπτει ότι ο EastMed υπήρξε μέρος των ενεργειακών σχεδιασμών τους. Το non-paper ήταν απλώς το κερασάκι στην τούρτα...» (Περισσότερα εδώ.)
Οπότε δεν ήταν καθόλου τυχαία η σχετική αναφορά στη Σύνοδο του Economist στη Νέα Υόρκη από τον υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γιώργο Παπαναστασίου, ο οποίος έδωσε την χαριστική βολή στον EastMed δηλώνοντας: «Δεδομένης της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης, η Κύπρος -όπως και η Ελλάδα- έχει συγκεκριμένες χρονικές δεσμεύσεις. Επομένως, μπορεί να σκεφτεί κάποιος ότι το φυσικό αέριο έχει ημερομηνία λήξης. Γι' αυτό και μεγάλα έργα πολλών δισεκατομμυρίων όπως ο αγωγός EastMed ίσως να μη δικαιολογούνται στις σημερινές συνθήκες από την Ευρώπη.»
Καταληκτικά, είναι γεγονός ότι κυκλοφορεί πληθώρα δημοσιευμάτων που προμηνύουν σοβαρές εξελίξεις στην Αν. Μεσόγειο, με επικείμενο διαμοιρασμό των θαλασσίων ζωνών της περιοχής (1, 2, 3, 4, 5, 6). Το παρόν βήμα έγραφε από τον Αύγουστο του 2022 ότι: «Το δίδυμο Πάιατ-Χόκσταϊν βάζουν πλώρη για Ανατολική Μεσόγειο.» Ο πρώτος δήλωσε ήδη «παρών». Αναμένουμε και τον δεύτερο, όταν/αν οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή του το επιτρέψουν.
