[δημοσιεύτηκε 10:43-11/03/24, ανανεώθηκε 9:09-13/03/24]
Ακόμη και οι πιο δύσπιστοι αντιλαμβάνονται ότι η πολύ καλά σκηνοθετημένη -με προετοιμασία και εκατέρωθεν «συνεννοήσεις»- επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα για την υπογραφή της «Διακήρυξης των Αθηνών» (07/12/23), παρουσιάζει αδιαμφισβήτητες ομοιότητες με την επίσκεψη του Ελευθέριου Βενιζέλου στην Άγκυρα και την υπογραφή του «Συμφώνου Φιλίας» το 1930. Όπως γράψαμε και σε προηγούμενο σχόλιο (07/03/24), με συνταγές 100 ετών οι πολιτικές ηγεσίες επιδιώκουν την καλλιέργεια κλίματος, εργαλειοποιώντας συγκεκριμένα Μέσα για να πείσουν την κοινή γνώμη (δείτε και σχετικό άρθρο της «Καθημερινής»).
«Ο [Ελευθέριος] Βενιζέλος εδέχθη τους Τούρκους δημοσιογράφους, προς τους οποίους προέβη εις τας κάτωθι βαρυσημάντους δηλώσεις:
“Σκοπός της εδώ αφίξεως μου, είνε να επιβεβαιώσω αβιάστως οτι η Ελλάς θεωρεί τα σημερινά σύνορά της ως οριστικά, ενώ εις την Λωζάννην τα παρεδέχθη εξ ανάγκης. Η υπογραφή του συμφώνου [φιλίας] ήτο καθαρώς δευτερεύον ζήτημα, ενώ το πρωτεύον ήτο η πραγματική ανάγκη φιλίας. Δεν είναι αληθές ότι το Αιγαίον χωρίζει, αλλ' απεναντίας ενώνει τους δύο λαούς, οι οποίοι συζήσαντες επί αιώνας γνωρίζονται και αγαπώνται κατά βάθος. Η ελληνοτουρκική συνεννόησις αποτελεί μέγα βήμα διά την βαλκανικήν ένωσιν. Μετά την φιλίαν το ναυτικόν σύμφωνον μεταξύ των δύο χωρών προκύπτει ως μία ανάγκη.
Ήξευρα τον Κεμάλ ως σπουδαίον στρατιωτικόν, σήμερον όμως επείσθην ότι είνε και μέγας πολιτικός.
Κατόπιν της χθεσινής μου συναντήσεως μετ' αυτού, βεβαίως θα υπογραφή το σύμφωνον, το περιττόν άλλως τε, διότι είνε αρκετή η ειλικρίνειά του”.
Ο κ. Βενιζέλος εν τέλει έκαμεν έκκλησιν προς τους δημοσιογράφους των δύο χωρών να εργασθούν υπέρ της στενωτέρας προσεγγίσεως των δύο λαών. Ο κ. Πρωθυπουργός αναφερόμενός κατόπιν εις τας χθεσινάς του δηλώσεις προς τον Μουσταφά Κεμάλ, προσέθεσε τα εξής.
“Οφείλομεν να συνεργασθώμεν στενώτατα εις όλα τα επίπεδα, ιδίως δε επί του οικονομικού, διατι τότε μόνον θα μας υπολογίσουν ενώ όταν επολεμούμεν μας περιεφρόνουν”».
 |
| «Καθημερινή» (29/10/1930) |
Αφού παραθέσαμε τις δηλώσεις Βενιζέλου (28/10/1930), ας δούμε τί είπε και ο Ερντογάν μετά την υπογραφή της «Διακήρυξης των Αθηνών»:
«Είμαστε δύο γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, την ίδια γεωγραφία, το ίδιο κλίμα και μάλιστα το ίδιο πολιτισμό σε πολλούς τομείς. Είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δύο χώρες, πόσω μάλλον ανάμεσα σε αδέρφια. Το θέμα είναι η βούληση για την επίλυση αυτών των προβλημάτων και των διαφορών. Εμείς θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας. Επιθυμούμε να γίνουμε παράδειγμα σε όλο τον κόσμο με τα κοινά βήματα που θα κάνουμε ως Τουρκία και Ελλάδα. Το λέω ανοιχτά. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ μας τόσο μεγάλο το οποίο να μην μπορεί να επιλυθεί».
Ο δε Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε να κάνει μια αναφορά με νόημα που από μόνη της επιβεβαιώνει ότι η «Διακήρυξη των Αθηνών» συνιστά προσπάθεια αναβίωσης του ελληνοτουρκικού «Συμφώνου Φιλίας» όπως το iEpikaira έχει ήδη εξηγήσει (1 και 2) -καίτοι η πρώτη δεν είναι νομικά δεσμευτική εν αντιθέσει με τo δεύτερo-:
«Κύριε Πρόεδρε, αγαπητέ Ταγίπ, τον Οκτώβριο του 1930 υπογράφηκε στην Άγκυρα το “Σύμφωνο Φιλίας, Ουδετερότητας, Διαλλαγής και Διαιτησίας” μεταξύ των χωρών μας.
Τότε ο Ισμετ Ινονού είχε δηλώσει πως “καμία διαφορά δεν μπορεί πια να χωρίσει τα δύο έθνη μέσα από την προσέγγιση να διαδραματίσουν ένα σπουδαίο ρόλο”. Ενώ, από την πλευρά του, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, Πρωθυπουργός της Ελλάδος είχε αναφέρει: “ερχόμεθα να τείνομεν ειλικρινώς το χέρι και να δηλώσομεν ότι ο μακραίων ανταγωνισμός ετερματίσθη οριστικώς”.
Δυστυχώς γεγονότα και ιστορικά πάθη εμπόδισαν τη θέληση των δύο ηγετών από το να γίνει αυτό πραγματικότητα. Η παρακαταθήκη τους, όμως, παραμένει ενεργή και σήμερα. Παραμένει, θα έλεγα, πιο επίκαιρη παρά ποτέ λόγω των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε, ώστε σήμερα, 100 χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, συνάπτεται “Διακήρυξη περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας”.
Είναι μία Διακήρυξη που είχε οραματιστεί ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν παρέλαβε το 1997 το μεγάλο Βραβείο Ειρήνης και Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί ως μέσο καλόπιστου διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών στα πλαίσια του Διεθνούς Δικαίου».
Και επειδή ο Κυριάκος Μητσοτάκης διευκρίνισε τίνος όραμα ήταν η «Διακήρυξη των Αθηνών», αναδημοσιεύουμε απόσπασμα από τη συνέντευξη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (ολόκληρη εδώ) όπου εξηγεί ο ίδιος πώς ακριβώς αντιλαμβάνεται την ελληνοτουρκική «συνεννόηση»:
Είναι πρόδηλο ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει δρομολογήσει μια συνολική ελληνοτουρκική «διευθέτηση» -γράφε εκχώρηση/κουτσούρεμα ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων αλλά και κυριαρχίας, όπως το iEpikaira έχει ήδη προειδοποιήσει από τον Μάιο του 2023-, η οποία προϋποθέτει διακομματική συναίνεση -τουλάχιστον από τα τρία μεγάλα κόμματα- για να συμπληρωθεί ο «μαγικός αριθμός 180» ψήφων στη Βουλή και αφορά το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο (1, 2 και 3). Αυτό προωθείται από τους υπέρμαχους της «ελληνοτουρκικής φιλίας» εδώ και χρόνια ενώ πλέον βρίσκεται στην τελική ευθεία υλοποίησης (1, 2, 3 και 4).
Για να γίνουμε ακόμη πιο συγκεκριμένοι όμως, ο Άγγελος Συρίγος -γνωστός κυβερνητικός λαγός (1, 2 και 3)- μας έχει ήδη προϊδεάσει:
«Θεωρώ δεδομένο ότι ... ο Ελληνικός Εναέριος Χώρος (FIR) θα ταυτίζεται με τα χωρικά ύδατα. Αυτό δεν σημαίνει μείωση του FIR όμως. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να υπάρξουν διευκολύνσεις για να μπορούν να πηγαίνουν στα λιμάνια τους χωρίς να περνάνε από τα χωρικά μας ύδατα. Αυτό είναι κάτι εύλογο κάτι που μπορούμε να συζητήσουμε. Ταυτοχρόνως όμως επειδή αποτελεί και μια παραχώρηση από πλευράς μας, αν οδηγηθούμε σε μια τέτοια κατάσταση, θα περίμενα αντιστοίχως ότι και οι Τούρκοι θα αποδεχτούν κάποια πράγματα ρητώς όπως την επαναστρατιωτικοποίηση των Ανατολικών νησιών του Αιγαίου». Τέλος πρόσθεσε «Δεν πιστεύω ότι θα πάμε στην Χάγη. Καλό είναι αν πάμε στη Χάγη να έχουμε τελειώσει με το θέμα των χωρικών υδάτων».
Με άλλα λόγια, ο π. υφυπουργός της κυβέρνησης Μητσοτάκη προανήγγειλε:
-Συρρίκνωση του FIR στα όρια της αιγιαλίτιδα ζώνης.
-Κλιμακωτά χωρικά ύδατα.
-Πρόθεση -δήθεν- επαναστρατιωτικοποίησης των νησιών τα οποία -προφανώς και σύμφωνα με τα λεγόμενά του- έχουν ήδη αποστρατιωτικοποιηθεί.
Ο καλά ενημερωμένος Μανώλης Κοττάκης έγραφε στην «Εστία» από τον Αύγουστο του 2020 (αναδημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2022):
«[…] Έγκυρη πηγή μου από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού με ενημέρωσε σε χρόνο ανύποπτο, δεν είχε καν υπογραφεί η Συμφωνία τμηματικής οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος-Αιγύπτου, για την εμπιστευτική συνομιλία της με υψηλόβαθμο μέλος του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Η δοκιμασμένη για την αξιοπιστία της πηγή μου ανέφερε ότι ο Congressman συνομιλητής της μετέφερε την εκτίμηση, πως κυοφορείται μια Συμφωνία Ειρήνης μεταξύ Ελλάδος Τουρκίας με την οποία η Ελλάς θα κληθεί:
1. Να εγκαταλείψει ρητώς με διεθνή συνθήκη το δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών της υδάτων στα 12 μίλια στο Αιγαίο. Η διακήρυξη της Μαδρίτης που οδήγησε στην αδρανοποίηση της άσκησης του ελληνικού κυριαρχικού δικαιώματος επί 23 χρόνια, δεν αρκεί πλέον. Ζητείται η θεσμοποίησή της. Οι Αμερικανοί υποστηρίζουν μάλιστα πως και να ήταν δυνατή η επέκτασή μας στα 12 μίλια η Ελλάς δεν διαθέτει ικανό αριθμό δυνάμεων για να πραγματοποιεί νηοψίες είτε σε πολεμικά είτε σε εμπορικά πλοία (υποβρύχια, πολεμικά πλοία). Άρα ας συμβιβαστεί με την «επιλεκτική επέκταση» κατά Σημίτη. Αλλού 10, αλλού 8, αλλού 6.
2. Θα κληθεί με διμερή συμφωνία ή διαιτησία να αποσύρει τα στρατεύματά της από τα νησιά του Αιγαίου με ταυτόχρονη υποχώρηση και της Τέταρτης Στρατιάς από την Σμύρνη στα εγγύτερα της τουρκικής ενδοχώρας.
Στόχος μιας τέτοιας συμφωνίας θα είναι σύμφωνα με το μέλος του Κογκρέσου η δημιουργία μιας «ουδέτερης ζώνης» δυτικά των 28 αφοπλισμένων, υποτίθεται, νησιών μας. Ουδέτερης για την εξυπηρέτηση της διεθνούς ναυσιπλοΐας μεταξύ Σουέζ και Δαρδανελίων. […]».
Όλα αυτά τα αναφέραμε για να σκιαγραφήσουμε το παρασκήνιο των ελληνοτουρκικών «διευθετήσεων» το οποίο όμως επιβεβαιώνεται και από τις εκπεφρασμένες απόψεις συγκεκριμένων πολιτικών. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη που παραχώρησε στον Γιάννη Πρετεντέρη (12/10/2020), ερωτηθείς εάν προέκυψε συμφωνία στη μυστική συνάντηση στο Βερολίνο (13/07/20) μεταξύ του τότε εξ απορρήτων συμβούλου του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν και της τότε επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του Κ. Μητσοτάκη, Ελένης Σουρανή, ομολόγησε:
«-Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Στο Βερολίνο, συμφωνήθηκε μόνο θαλάσσιες ζώνες;
-Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Βεβαίως. Βεβαίως έχει συμφωνηθεί.
-Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Γιατί τότε δεν δώσατε στη δημοσιότητα τη Συμφωνία του Βερολίνου, αν είναι τόσο υπέρ μας;
-Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Γιατί εξαρχής είχαμε συμφωνήσει να μην δοθεί. Δεν ήταν άλλωστε συμφωνία, όπως σας είπα κατ’ αρχάς. Είναι τα γραπτά πρακτικά του τι συμφωνήθηκε εκεί».
Το «όραμα» το οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσπαθεί να υλοποιήσει και ο Α. Συρίγος έχει εν μέρει προαναγγείλει, έχει ήδη περιγραφεί στο βιβλίο «εξομολογήσεις» του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στον Αλέξη Παπαχελά («Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τα δικά του λόγια». Εκδόσεις Παπαδόπουλος). Εκεί λοιπόν, ο τέως πρωθυπουργός εξηγεί το πλαίσιο της «συμφωνίας» με την Άγκυρα:
«Οι βασικές παράμετροι μιας συμφωνίας είναι απλές, πολύ απλές. Η υφαλοκρηπίδα θα μοιραστεί λογικά. Εμείς θα πάρουμε το μεγάλο μέρος, οι Τούρκοι θα πάρουνε το μικρό. Και περίπου θα έχουμε συμφωνήσει και θα αφήσουμε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης να χαράξει τη γραμμή. Ο εναέριος χώρος, τα 10 μίλια, είναι τρέλα, ελληνική τρέλα. Δεν έχουμε κανέναν λόγο. Όσον αφορά τα σχέδια πτήσεως, είναι αστείο να λέμε ότι ζητούμε από τους Τούρκους σχέδια πτήσεως όταν οι Αμερικανοί δεν δίνουν. Κανένας δεν δίνει. Γιατί να δίνουν οι Τούρκοι δηλαδή; Δεν το καταλαβαίνω. Και γιατί πρέπει εμείς να σταματούμε τα τουρκικά αεροπλάνα; Είναι τρελό αυτό που κάνουμε, είναι εγκληματικό αυτό που κάνουμε. Υπάρχει μεγάλη δυνατότητα να συμφωνήσουμε. Δεν υπάρχουν διαφορές».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη συνάντησή του με τον Ρ.Τ. Ερντογάν στο Βίλνιους (12/07/23), έδωσε μια αποκαλυπτική -για όσους γνωρίζουν το παρασκήνιο- τηλεοπτική συνέντευξη στον ΣΚΑΪ προετοιμάζοντας το έδαφος για ό,τι θα ακολουθήσει. Ο πρωθυπουργός τότε διερωτήθηκε εάν «είναι προς όφελος της Ελλάδας να επιλύσει τελικά με δίκαιο τρόπο και με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, όπως αγωνιζόμαστε να κάνουμε εδώ και δεκαετίες, αυτή τη μεγάλη διαφορά [σσ. οριοθέτηση ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας] που έχουμε με την Τουρκία;» και αποκρίθηκε ότι «η απάντηση είναι “ναι”. Αυτή είναι η άποψή μου».
Η δημοσιογράφος του ΣΚΑΪ στη συνέχεια σχολίασε: «Αυτό πιθανά, πάντως, περιλαμβάνει απομείωση της κυριαρχίας έτσι όπως τη γνωρίζουμε σήμερα», δίνοντας πάτημα/πάσα στον πρωθυπουργό για να διευκρινίσει ότι: «Αυτό είναι μία σχετική έννοια [σσ. η «απομείωση της κυριαρχίας»], αλλά πρέπει να σας πω ότι οποιαδήποτε συμφωνία αυτού του τύπου μπορεί ενδεχομένως, ναι, να συνεπάγεται και κάποιες υποχωρήσεις από κάποιες θέσεις οι οποίες μπορούν να αποτελούν την αφετηρία μιας διαπραγμάτευσης. Αλλά το ερώτημα είναι: θα μείνουμε με τη διαφορά αυτή ανεπίλυτη αν η ιστορία μας προσφέρει μία ευκαιρία να τη λύσουμε;».
Στη συνέχεια ο πρωθυπουργός άφησε υπονοούμενα και για το «Σχέδιο 180» λέγοντας ότι: «επειδή είμαστε ακόμα μακριά από αυτό το σενάριο -γιατί δεν είναι μία απόφαση που την παίρνω προφανώς μόνος μου- αν ποτέ φτάναμε σε αυτό το σημείο θα είχε μείζονα ρόλο να παίξει και η Βουλή και τα κόμματα».
Κάπου εδώ έρχεται να προστεθεί -ως επιστέγασμα- και η τοποθέτηση της Ντόρας Μπακογιάννη στο συνέδριο της «Καθημερινής» («Μεταπολίτευση: 50 χρόνια μετά»), η οποία αφού επανέλαβε τη γνωστή της θέση σύμφωνα με την οποία «πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι το Αιγαίο δεν είναι μόνο ελληνική θάλασσα», διερωτήθηκε εάν «υπάρχει σήμερα ένα παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα, με αυτά τα δεδομένα; Κατά τη γνώμη μου υπάρχει, όμως “το τανγκό θέλει δύο”. Αν όμως δοθεί πραγματική ευκαιρία, θα πρέπει η Ελλάδα να προχωρήσει; Εδώ υπάρχει η προϋπόθεση της εθνικής συναίνεσης». Παρακολουθήστε το βίντεο:
Η επιβεβαίωση όμως σε όσα γράφουμε, ήρθε από τον τέως πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος όταν έλαβε τον λόγο στο συνέδριο της «Καθημερινής» είπε: «Γιατί ζητάς τη συναίνεση των άλλων εφόσον είσαι κυβέρνηση;» και διευκρίνισε, «όταν... ακούω τη λέξη συναίνεση και με τα τρία κόμματα και μέσα στην κυβέρνηση, αυτό μυρίζει διάθεση συνθηκολόγησης και όχι συναίνεσης και εννοώ για τα εθνικά ζητήματα». Πόσο πιο ξεκάθαρα μπορεί να διατυπωθεί από κάποιον που προφανώς και γνωρίζει το παρασκήνιο;
Εν κατακλείδι, εάν θεωρείτε ότι όλα αυτά είναι προϊόν της φαντασίας μας, ή γράφηκαν με στείρα αντιπολιτευτική διάθεση, τότε ή δεν γνωρίζετε τις θέσεις που εκφράζουμε διαχρονικά, ή απλώς εκπέμπουμε σε διαφορετικά μήκη κύματος. Για τους υπόλοιπους, αυτό που έχουμε να προσθέσουμε είναι: προσδεθείτε, γιατί έρχονται μεγάλες αναταράξεις στα ελληνοτουρκικά!
