Και εγένετο F-35. Το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ), άναψε το πράσινο φως για την υλοποίηση της προμήθειας μιας μοίρας μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς της αμερικανικής Lockheed Martin. Η συγκεκριμένη προμήθεια, έχει λάβει μυθικές -εντελώς αναντίστοιχες της επιχειρησιακής πραγματικότητας- διαστάσεις, διακινώντας διά των φιλικών προς την κυβέρνηση μέσων ενημέρωσης το αφήγημα ελληνικής υπεροπλίας απέναντι στην Τουρκία.
Του Ζαχαρία Μίχα*
Πρόκειται για μέγιστη διαστρέβλωση όχι μόνο της αλήθειας, αλλά και της κοινής λογικής. Στην πραγματικότητα, η συγκεκριμένη απόφαση, στην παρούσα συγκυρία, δεν συνιστά τίποτε άλλο παρά καταβολή φόρου υποτέλειας, με την προσδοκία «αγοράς προστασίας» από τον υπερατλαντικό σύμμαχο έναντι απειλών που αντιμετωπίζουμε παραδοσιακά με γνώμονα το φοβικό σύνδρομο που μας κατατρέχει. Παρόλο που διακηρύσσουμε ότι αν έρθει «η κακιά η ώρα» θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε μόνοι μας. Αυτά αν δεν θέλουμε να μασάμε τα λόγια μας.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί για μια ακόμη φορά, ότι η εκτίμηση αυτή δεν αφορά την πραγματική επιχειρησιακή αξία του αεροσκάφους ή τη δυνατότητά του να αποτελέσει πολλαπλασιαστή ισχύος για την Πολεμική Αεροπορία. Αυτό όμως θα ίσχυε, αυστηρά εφόσον τα οικονομικά της χώρας ήταν ανθηρά και δεν είχαν συσσωρευθεί δεκάδες απολύτως ανελαστικών επιχειρησιακών αναγκών και στους τρεις Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων. Τα δεδομένα είναι όμως αμείλικτα.
Το δις εξαμαρτείν…
Στην προηγούμενη παρέμβαση με τίτλο «P-3B Orion & F-35 Lightning II: Το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού», το επιχείρημα ήταν ότι το σφάλμα των P-3B Orion που δεν έχουν παραληφθεί ακόμα, καταδίκασε είτε τις τέσσερις φρεγάτες MEKO 200HN να μην αναβαθμιστούν, είτε σε καθήλωση και οριστική καταστροφή μεγάλου μέρους εκ των 24 γαλλικών Mirage 2000-5 Mk. 2. Οι φρεγάτες δεν αναβαθμίστηκαν παρότι βρίσκονταν οριακά εντός του ορίου ηλικίας που έχει νόημα ένας εκσυγχρονισμός.
Στην δε περίπτωση των 24 Mirage 2000-5 Mk. 2, όλα δείχνουν ότι ο βέλτιστος αριθμός επαναφοράς σε πτητική κατάσταση που θα επιτευχθεί είναι 14 αεροσκάφη. Ας μην συνυπολογίσουμε καν το κόστος αντικατάστασης των 10 αεροσκαφών που δεν θα ξαναπετάξουν, καθώς υπερβαίνει τα 800 εκατ. ευρώ σε απλή «flyaway» κατάσταση. Διότι αν ξεκινήσουμε τέτοιους υπολογισμούς, τότε θα έπρεπε να παρέμβει εισαγγελέας, καθότι η εξόφθαλμη διασπάθιση δημοσίου χρήματος θα ανερχόταν σε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ.
Σήμερα, η προσέγγιση που θα επιχειρηθεί επί του θέματος θα είναι πιο «μπακαλίστικη», ώστε να μπορέσει να αντιληφθεί το σκεπτικό και ο τελευταίος αναγνώστης του άρθρου. Το συνοψίζω λοιπόν σε ένα απλό ερώτημα: «Τι θα συνέβαινε εάν εμπλέκονταν 20 F-35A με επτά πολεμικά πλοία επιπέδου κορβέτας και φρεγάτας, τα οποία θα είχαν την υποστήριξη 38 αεροσκαφών F-16V»;
Συνειδητή πολιτική και επιχειρησιακή διαστρέβλωση
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό, αποκαλύπτει το μέγεθος της πολιτικής και επιχειρησιακής διαστρέβλωσης που επιχειρείται από την πολιτική ηγεσία, με τη συνυπαιτιότητα – συνενοχή της στρατιωτικής, που δυστυχώς εξακολουθεί υποτάσσεται σε βαθμό που δεν επιβάλει κανένας δημοκρατικός κανόνας, υιοθετώντας εύπεπτα και εξόχως γεωπολιτικού περιεχομένου επιχειρήματα.
Ας το εξηγήσουμε λοιπόν. Το κόστος της προμήθειας μιας Μοίρας F-35A πλησιάζει τα 4,5 δισ. ευρώ. Ως συμβατικό τίμημα αναφέρεται ποσό περίπου 3,5 δισ. ευρώ, καθώς δεν συμπεριλαμβάνονται τα απολύτως ανελαστικά έργα υποδομής που πρέπει να ολοκληρωθούν ώστε να υποδεχθούμε το υπερσύγχρονο F-35A, με τους προβλεπόμενους κανόνες φυσικής και ψηφιακής ασφαλείας με βάση τα πρότυπα που έχει καθορίσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αυτά θα κατασκευαστούν από την Ελλάδα. Το κόστος όμως δεν μπορεί να μη συνυπολογιστεί.
Επίσης δεν περιλαμβάνεται το κόστος των όπλων που θα εξοπλίσουν τα νέα μαχητικά (προς το παρόν διακινείται το αφήγημα της χρήσης των ήδη διαθεσίμων, που όμως προσφέρουν ελάχιστες δυνατότητες κρούσης). Αντίθετα, περιλαμβάνεται ποσό περί τα 640 εκατ. ευρώ για την υποστήριξη των μαχητικών για το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την παραλαβή του πρώτου μέχρι και του τελευταίου (20ου).
Τα έβαλαν ΥΠΕΘΑ και ΓΕΕΘΑ στη ζυγαριά;
Έχουμε και λέμε λοιπόν, με τον αδιάψευστο κανόνα της «μπακαλικής»: Η αναβάθμιση των MEKO 200HN και των 38 μαχητικών αεροσκαφών F-16 Block 50 στη διαμόρφωση F-16V κοστίζει περί τα 2-2,2 δισ. ευρώ. Το δε πρόγραμμα ναυπήγησης τριών υπερπολύτιμων στις σημερινές συνθήκες κορβετών, ανέρχεται και αυτό περί τα 2,2 δισ. ευρώ. Συνολικό κόστος 4-4,5 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή και το κόστος προμήθειας μιας Μοίρας F-35.
Καλείται λοιπόν κάθε νουνεχής Έλληνας να έρθει μαζί μας… στη ζυγαριά και να αποφανθεί το τι θα συνέβαινε, σε περίπτωση εμπλοκής 20 F-35A Lightning II, με τέσσερις αναβαθμισμένες MEKO 200HN και τρεις νέες κορβέτες, οι οποίες θα υποστηρίζονται από 38 F-16V. Τόσο απλά.
Ποιες επιχειρησιακές ανάγκες – αποστολές, σε ειρήνη, κρίση ή πόλεμο μπορούν να καλύψουν 20 F-35A χωρίς το σύνολο των όπλων που μπορούν να φέρουν σε σύγκριση με τέσσερις εκσυγχρονισμένες MEKO-200HN, τρεις κορβέτες νέας κατασκευής και 38 αναβαθμισμένα F-16 Block 50 σε F-16V; Άραγε έγινε στο ΓΕΕΘΑ κάποια μελέτη αξιολόγησης του επιχειρησιακού αποτελέσματος διαφορετικών συνδυασμών επιλογών, εντός συγκεκριμένου προϋπολογισμού και με βάση των επιχειρησιακών απαιτήσεων – προτεραιοτήτων;
Με αυτή τη λογική, η παρουσίαση σε απόλυτες τιμές των ικανοτήτων του F-35A, είναι διαστρεβλωτική της πραγματικότητας, εάν υποτεθεί ότι αναζητά κανείς το τι θα προσθέσει στις επιχειρησιακές ικανότητες της Πολεμικής Αεροπορίας. Δηλαδή, εάν υποτεθεί ότι αυτά τα 4-4,5 δισ. ευρώ θα έπρεπε να διατεθούν για μαχητικά αεροσκάφη, το πραγματικό όφελος θα προέκυπτε μόνο εάν υπολογιζόταν το επιχειρησιακό πλεονέκτημα των F-35A, σε σχέση με τα γαλλικά Rafale που αποτελούν την εναλλακτική!
Πόσα F-35 θα μπορούν να επιχειρήσουν;
Η υποστήριξη – συντήρηση των μαχητικών πέμπτης γενιάς είναι μια πολύ ακριβή υπόθεση. Ενδεικτικά, η σχεδιαζόμενη Συμφωνία Εν Συνεχεία Υποστήριξης (Ε.Σ.Υ. / FOS: Follow-on-Support) των 24 Rafale για περίοδο τεσσάρων ετών ανέρχεται σε περίπου 600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 120 εκατ. ευρώ αφορούν εξοπλισμό και συσκευές που η προμήθεια τους δεν περιλήφθηκε στις αρχικές συμβάσεις για να συμπιεστεί το κόστος.
Για άλλη μία φορά ας υπενθυμιστεί, ότι μέχρι στιγμής στις προμήθειες αεροπορικών πλατφορμών, απουσιάζουν τα προηγμένα όπλα, λες και οι πλατφόρμες πολεμούν από μόνες τους. Η απόλυτη αλήθεια είναι ότι τα F-35 μπορούν να προσφέρουν ακόμα και χωρίς όπλα. Με τη διαφορά όμως, ότι για τις λειτουργίες αυτές, οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διαθέτουν και άλλα συστήματα για να τις φέρουν σε πέρας. Για παράδειγμα όμως, στην περίπτωση των ετοιμοπόλεμων πλοίων επιφανείας που διασφαλίζουν ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΣΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ στον χώρο ενδιαφέροντος, η κατάσταση είναι τραγική.
Κάποια στιγμή θα πρέπει κυβέρνηση και στρατιωτική ηγεσία να δουν κατάματα τον καθρέπτη. Πώς ερμηνεύεται, το να εξοπλίζεις με σύστημα anti-drone τη φρεγάτα που αναπτύσσεις στην Ερυθρά Θάλασσα για να αντιμετωπίσει τους Χούθι ενώ οι φρεγάτες που ανά πάσα στιγμή είτε επιχειρούν ή βρίσκονται σε ετοιμότητα για να αντιμετωπίσουν την Τουρκία δεν το διαθέτουν; Ότι οι δυνατότητες των Χούθι στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι ανώτερες των τουρκικών; Ή ότι οι απαιτήσεις του «ετοιμοπόλεμου» για εθνικούς σκοπούς είναι υποδεέστερες των πολυεθνικών – συμμαχικών αποστολών; Μήπως ότι η τουρκική απειλή είναι… θεωρητική;
ΕΑΒ, LM και F-35
Η αναφορά στο θέμα των F-35 όμως, θα ήταν ατελής εάν δεν αναφερόταν και το θέμα της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας (ΕΑΒΙ) συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ). Όπως υλοποιούνται οι -πρωτίστως (γεω)πολιτικές- κυβερνητικές επιθυμίες, δεν προβλέπεται έργο ούτε για την ΕΑΒΙ ούτε για την ΕΑΒ.
Υποτίθεται, πως με βάση τη λύση που είχε η ίδια κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προκρίνει προ των εκλογών και της έλευσης του Νίκου Δένδια στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, είχε επιλεγεί η αμερικανική Lockheed Martin, κατασκευάστρια των F-35, για να εισέλθει ως στρατηγικός επενδυτής με ποσοστό 49% στην κρατική εταιρία. Πρόκειται για το περιβόητο σχέδιο «ΟΥΡΑΝΟΣ» που είχε εκπονήσει η Ernst & Young (αλήθεια ποια ήταν η αμοιβή της;) ως σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης και το οποίο μετά τον θάνατο του Ντένη Πλέσσα, εξαερώθηκε αιφνιδιαστικά.
Είναι αυτονόητο, ότι αν υλοποιούνταν το σχέδιο, τα επιπλέον προγράμματα αναβάθμισης των μαχητικών F-16 και βιομηχανικής συμμετοχής στο F-35 θα αποκτούσαν μια επιπρόσθετη διάσταση. Θα ήταν επί της ουσίας η «προίκα» για τον εξορθολογισμό της λειτουργίας της ΕΑΒ από τον στρατηγικό επενδυτή και εν τέλει, πέραν της υποστήριξης των αεροπορικών μέσων των Ενόπλων Δυνάμεων, της ένταξής της σε παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, όπως αυτής του F-35.
*Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA defence-point.gr
