ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ 
Το ξεθώριασμα των παγκοσμίων ονείρων της Ουάσιγκτον και ο ερχομός ενός νέου κόσμου
ALFRED W. MCCOY
12 Ιανουαρίου 2023
[iEpikaira: Δε συμφωνούμε απολύτως με τον αρθρογράφο αλλά αναδημοσιεύουμε γιατί η διαπίστωση ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον η υπερδύναμη που γνωρίζαμε μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους. Παλαιότερα γράφαμε: Μήπως πρέπει να αλλάξει ο ορισμός της «υπερδύναμης»; Περισσότερα ΕΔΩ]
Μερικοί πρόσφατοι τίτλοι αποκαλύπτουν την οδυνηρά απάνθρωπη, επικίνδυνα ασταθή κατάσταση των σχέσεων των ΗΠΑ με τη δική τους περιοχή, την ήπειρο της Βόρειας Αμερικής. Ένα ρεκόρ 2,76 εκατομμυρίων συνοριακών διελεύσεων από το Μεξικό γέμισαν καταφύγια αστέγων μέχρι του σημείου έκρηξης σε πόλεις σε όλη τη χώρα το 2022. Φέτος, η πιθανή παύση των περιορισμών Covid θα μπορούσε να επιτρέψει σε δεκάδες χιλιάδες ακόμη μετανάστες, που τώρα στριμώχνονται στο κρύο του βόρειου Μεξικού, να περάσουν τα σύνορα, όπως είναι ήδη σε θέση να κάνουν ορισμένοι. Οι περισσότεροι από αυτούς τους πρόσφυγες είναι Κεντροαμερικανοί, που εγκαταλείπουν πόλεις που έχουν καταστραφεί από τον πόλεμο των συμμοριών και τις φάρμες που έχουν καταστραφεί από την κλιματική αλλαγή. Η ανάρμοστη απάντηση των ΗΠΑ σε έναν τόσο ανησυχητικό κόσμο κυμαίνεται από το ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν αφιερώνει νευρικά τον χρόνο της χωρίς σχέδιο μέχρι τον κυβερνήτη της Αριζόνα Νταγκ Ντούσι να κόψει μια λωρίδα μέσα σε ένα παρθένο εθνικό δάσος χτίζοντας έναν «τείχος» στα σύνορα, τεσσάρων μιλίων, από σκουριασμένα εμπορευματοκιβώτια αποστολής (τα οποία τώρα πρέπει να αποσυναρμολογήσει).
Εν τω μεταξύ, εκατομμύρια άνθρωποι σε αθλιότητα στην πρωτεύουσα της Αϊτής, το Πορτ-ο-Πρενς, αγωνίζονται να επιβιώσουν στις χειρότερες φτωχογειτονιές του κόσμου, που έχουν καταστραφεί από πρόσφατους σεισμούς και ταραγμένα από την ενδημική βία των συμμοριών.
Ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συζήτησε την έναρξη μιας διεθνούς στρατιωτικής επέμβασης για να αντιμετωπίσει αυτό που ο γενικός γραμματέας του αποκάλεσε «μια απολύτως εφιαλτική κατάσταση», οι ΗΠΑ απέλασαν άλλους 26.000 αιτούντες άσυλο από την Αϊτή χωρίς ακρόαση το 2022.
Η σκληρότητα αυτή καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2021 όταν οι έφιππες δυνάμεις περιπολίας συνόρων χρησιμοποίησαν «υπερβολική δύναμη» για να απωθήσουν Αϊτινούς πίσω στο Ρίο Γκράντε. Αλλού, στην Καραϊβική, οι πρόσφατες οικονομικές κυρώσεις της Ουάσιγκτον στην κομμουνιστική Κούβα – που επιβλήθηκαν από τον Τραμπ και διατηρήθηκαν από τον Μπάιντεν – πυροδότησαν τη φυγή 250.000 προσφύγων στις ΗΠΑ πέρυσι, πάνω από το 2% του πληθυσμού του νησιού.
Πιο νότια, μετά από χρόνια οικονομικών αποκλεισμών υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και τουλάχιστον ένα πραξικόπημα υπό την αιγίδα της Ουάσινγκτον, η Βενεζουέλα έχει αιμορραγήσει 6,8 εκατομμύρια πολίτες της σε αυτό που ο ΟΗΕ αποκάλεσε «τη μεγαλύτερη προσφυγική και μεταναστευτική κρίση παγκοσμίως». Το 2018, μόνο 100 Βενεζουελάνοι διέσχισαν τα νότια σύνορα των ΗΠΑ. Το 2022, ο αριθμός αυτός ήταν 188.000, άνευ προηγουμένου.
Και να έχετε κατά νου ότι όλα αυτά είναι πιθανό να φαίνονται μόνο μια στάλα τα επόμενα χρόνια, όταν, όπως προειδοποίησε πρόσφατα η Παγκόσμια Τράπεζα, μια ανθρώπινη πλημμύρα μπορεί να κατευθυνθεί βόρεια καθώς η καταστροφή που θα επιφέρει η κλιματική αλλαγή θα ξεριζώσει έως και τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως από το Μεξικό και την Κεντρική Αμερική.
Οι Βασικές Αρχές της Γεωπολιτικής Αλλαγής
Όσο άσχημο κι αν φαίνεται αυτό, υπάρχουν μερικά αμυδρά σημάδια ότι, όσο άβολα κι αν είναι, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν τουλάχιστον να κινηθούν προς μια πιο θετική σχέση με την ήπειρό τους, τη Βόρεια Αμερική – η οποία περιλαμβάνει τον Καναδά, το Μεξικό, την Κεντρική Αμερική και τα νησιωτικά έθνη της Καραϊβικής. Και αυτό δεν μπορεί να συμβεί αρκετά σύντομα αφού, μέσα σε μια δεκαετία,
η ανάπτυξη ενός πολυπολικού κόσμου θα αντικαταστήσει σιγά σιγά τα όνειρα της Ουάσιγκτον για παγκόσμια ηγεμονία με πολυεθνικές συμμαχίες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση ή ανερχόμενες περιφερειακές δυνάμεις όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Νιγηρία και η Τουρκία.
Στο ευρύτερο επίπεδο, η γεωπολιτική αλλαγή διαβρώνει την ικανότητα οποιουδήποτε επίδοξου ηγεμόνα, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, να κυριαρχήσει σε μεγάλο μέρος του πλανήτη όπως έκανε η Ουάσιγκτον τα τελευταία 75 χρόνια. Καθώς το μερίδιο των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία μειώθηκε από το επιβλητικό 50% το 1950 σε μόλις 13% το 2021, η παγκόσμια ηγεσία τους ακολούθησε παρόμοια πτωτική τροχιά, μια διαδικασία που δεν μοιάζει με αυτό που βίωσε η Μεγάλη Βρετανία τις δεκαετίες πριν από τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η οικονομική και αυτοκρατορική παρακμή υπονομεύει τώρα τον επί μακρόν επιδιωκόμενο στόχο της Ουάσιγκτον να διατηρήσει την κυριαρχία της στην Ευρασία, το επίκεντρο της παγκόσμιας ισχύος.
Το έκανε για δεκαετίες μέσω μιας τριμερούς γεωπολιτικής στρατηγικής — ελέγχοντας το δυτικό άκρο της ηπείρου χάρη στο ΝΑΤΟ και την ανατολή της μέσω μιας τεράστιας αλυσίδας στρατιωτικών βάσεων κατά μήκος της ακτής του Ειρηνικού, ενώ εργαζόταν επιμελώς για να εμποδίσει είτε την Κίνα είτε τη Ρωσία να επιτύχουν οποιοδήποτε είδος πλήρους- κυριαρχίας κλίμακας στην Κεντρική Ασία.
Ονειρευτείτε, όπως λένε. Σε αυτόν τον αιώνα, με τους καταστροφικούς πολέμους της, η Ουάσιγκτον έχει ήδη χάσει μεγάλο μέρος της επιρροής της τόσο στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή όσο και στην Κεντρική Ασία, καθώς οι κάποτε στενοί σύμμαχοι (Αφγανιστάν, Αίγυπτος, Ιράκ, Σαουδική Αραβία και Τουρκία) ακολουθούν τους δικούς τους δρόμους. Εν τω μεταξύ, η Κίνα έχει αποκτήσει σημαντικό έλεγχο στην Κεντρική Ασία, ενώ η πρόσφατη ad-hoc συμμαχία της με μια ολοένα και πιο πληγωμένη Ρωσία ενισχύει μόνο την αυξανόμενη γεωπολιτική της δύναμη στην ευρασιατική ήπειρο.
Αν και ο πόλεμος στην Ουκρανία ενίσχυσε στιγμιαία τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, η μονομερής υποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν το 2021, τελειώνοντας έναν καταστροφικό πόλεμο 20 ετών, ανάγκασε τους Ευρωπαίους ηγέτες για πρώτη φορά εδώ και μισό αιώνα να αναλογιστούν πώς μπορεί να είναι η ζωή και το ΝΑΤΟ σε ένα μεταβαλλόμενο πλανήτη.
Μόλις τώρα αρχίζουν να φαντάζονται τι θα σήμαινε να αναλάβουν τη δική τους άμυνα, ίσως σε μια δεκαετία από τώρα, με τις περισσότερες στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ να έχουν αποσυρθεί από την Ευρώπη. Για πρώτη φορά, με άλλα λόγια, θα μπορούσαμε να βρεθούμε πραγματικά σε έναν άλλο πλανήτη.
Στο ανατολικό άκρο της Ευρασίας, το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον φαίνεται να κοντράρονται δυσοίωνα για μια ένοπλη αναμέτρηση για την Ταϊβάν που -όπως περιγράφεται σε ένα σενάριο έξι φάσεων από την υπηρεσία ειδήσεων Reuters- πιθανότατα θα καταστρέψει τις πόλεις του νησιού, θα διαταράξει το παγκόσμιο εμπόριο και θα καταστρέψει μεγάλο μέρος της Ανατολικής Ασίας. Δεδομένου του στρατηγικού πλεονεκτήματος του Πεκίνου της απλής γειτνίασης με αυτό το νησί και της πιθανότητας σοβαρών ναυτικών απωλειών των ΗΠΑ σε μια τέτοια σύγκρουση,
η Ουάσιγκτον, στο τέλος, πιθανότατα θα κλείσει τα μάτια και θα υποχωρήσει από την «πρώτη αλυσίδα νησιών» (Ιαπωνία-Ταϊβάν-Φιλιππίνες) σε «δεύτερη αλυσίδα νησιών» (Ιαπωνία-Γκουάμ-Παλάου) ή ακόμα και «τρίτη αλυσίδα νησιών» (Αλάσκα-Χαβάη-Νέα Ζηλανδία).
Ακόμη και χωρίς μια τέτοια καταστροφική μελλοντική σύγκρουση, η οποία θα μπορούσε φυσικά να γίνει πυρηνική, η θέση της Ουάσιγκτον στην Ευρασία έχει ήδη αρχίσει να ξεθωριάζει. Αλλού στον κόσμο, η επιρροή της στη Νότια Αμερική μειώθηκε εντυπωσιακά από τον Ψυχρό Πόλεμο του περασμένου αιώνα, ενώ η Κίνα, αξιοποιώντας μισό και πλέον αιώνα συμμαχίας με ανεξάρτητα κράτη στην Αφρική, έχει γίνει η ηγετική δύναμη σε αυτήν την ήπειρο.
Η άνοδος των περιφερειακών δυνάμεων
Εν μέσω της εξασθενημένης παγκόσμιας ηγεμονίας της Ουάσιγκτον, η πιο διαρκής κληρονομιά της, η φιλελεύθερη διεθνής τάξη, έχει πράγματι προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη ενισχύοντας ένα σύνολο περιφερειακών δυνάμεων γνωστών ως BRIC (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα) ή, πιο πρόσφατα, «13 νέες αναδυόμενες οικονομίες» (συμπεριλαμβανομένης της Ινδονησίας, της Νιγηρίας και της Νότιας Αφρικής). Η άνοδός τους είναι πιθανό να εμποδίσει είτε την Ουάσιγκτον είτε το Πεκίνο να ασκήσουν οτιδήποτε παρόμοιο με το είδος της παγκόσμιας κυριαρχίας της αυτοκρατορικής εποχής ή της εποχής του Ψυχρού Πολέμου που ακολούθησε.
Αντίθετα, περιφερειακές ενώσεις όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ένωση Εθνών της Νοτιοανατολικής Ασίας και η Αφρικανική Ένωση είναι πιθανό να δυναμώσουν ολοένα και περισσότερο.
Με τη δική τους παγκόσμια δύναμη να εξασθενεί γρήγορα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα γίνουν αναμφίβολα μια πολύ πιο περιφερειακή δύναμη. Ενώ ορισμένοι γνώστες της Ουάσιγκτον μπορεί να δουν αυτή την τάση στην καλύτερη περίπτωση ως υποχώρηση ή στη χειρότερη ως ήττα, είναι στην πραγματικότητα μια ευκαιρία να επανεξεταστούν ριζικά οι σχέσεις με την πατρίδα μας, τη Βόρεια Αμερική.
Η τρέχουσα στάση των ΗΠΑ απέναντι σε αυτήν την ήπειρο είναι ένας στριμμένος κόμπος αντιφάσεων, η πικρή κληρονομιά μιας γεμάτης ιστορίας. Για περισσότερο από έναν αιώνα, υπάρχει μια εντυπωσιακή δυαδικότητα στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την περιοχή της, που χαρακτηρίζεται από φιλία στο Βορρά και ασάφεια ή ακόμα και εχθρότητα προς το νότο, ιδιαίτερα με την Κεντρική Αμερική και την Καραϊβική. Αφού διέκοψε τις δεκαετίες άτυπης αυτοκρατορικής κυριαρχίας της Βρετανίας σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική στην αυγή του εικοστού αιώνα, η Ουάσιγκτον προσπάθησε να ελέγξει τους νότιους γείτονές της με επαναλαμβανόμενες στρατιωτικές επεμβάσεις — καταλαμβάνοντας το Πουέρτο Ρίκο το 1898 και της ζώνης της Διώρυγας του Παναμά το 1903, ενώ έστειλε Πεζοναύτες να καταλάβουν χώρες της Καραϊβικής όπως η Αϊτή για δεκαετίες κάθε φορά.
Σε μια τολμηρή προσπάθεια να αλλάξει την αυτοκρατορική του στάση, ο Πρόεδρος Franklin Roosevelt υιοθέτησε μια «πολιτική καλής γειτονίας» τη δεκαετία του 1930, αποκηρύσσοντας για λίγο τις ένοπλες κατοχές. Βασιζόμενη σε αυτή την καλή θέληση, το 1947 η Ουάσιγκτον σφυρηλάτησε ένα αμοιβαίο αμυντικό σύμφωνο, τη Συνθήκη Αμοιβαίας Βοήθειας του Ρίο, με περίπου δύο δωδεκάδες χώρες σε αυτό το ημισφαίριο, συμπεριλαμβανομένου του Μεξικού, του μεγαλύτερου μέρους της Κεντρικής Αμερικής και ολόκληρης της Νότιας Αμερικής. Ο Ψυχρός Πόλεμος, ωστόσο, σύντομα έφερε ένα κύμα αμφιλεγόμενων επεμβάσεων της CIA – την ανατροπή της δημοκρατικής μεταρρυθμιστικής κυβέρνησης της Γουατεμάλας το 1954, την αποτυχημένη εισβολή στην Κούβα το 1961, την κατοχή της Δομινικανής Δημοκρατίας το 1965 και μια σειρά αιματηρών κρυφών πολέμων στην Κεντρική Αμερική κατά τη δεκαετία του 1980.
Ακόμη και τώρα, το κοινωνικό τραύμα από αυτούς τους μυστικούς πολέμους, που χαρακτηρίζονται από σφαγές και τάγματα θανάτου που χρηματοδοτούνται από τις ΗΠΑ, είναι εμφανές σε εγκληματικές συμμορίες όπως η MS-13 των οποίων τα 60.000 μέλη που υπολογίζονται τώρα τρομοκρατούν τη βόρεια περιοχή της Κεντρικής Αμερικής, αναγκάζοντας πολλές χιλιάδες από τα θύματά τους να φύγουν αναζητώντας σχετική ασφάλεια στα σύνορα των ΗΠΑ. Αντί για μια συλλογική προσπάθεια για την αντιμετώπιση ενός ολοένα και πιο φρικτού περιφερειακού γίγνεσθαι ενδημικής βίας και κλιματικής αλλαγής, η Ουάσιγκτον αντέδρασε όλο και πιο κατασταλτικά, ενώ κινητοποιεί συνοριακές περιπολίες σε μια μάταιη προσπάθεια να αποκλείσει τα νότια σύνορά της, σαν να μην είχε κανένα ρόλο ή ευθύνη για τη μοίρα των γειτόνων της.
Στα βόρεια, αντίθετα, ο Καναδάς παρέχει ένα μοντέλο για περιφερειακή συνεργασία. Μετά από τεταμένες σχέσεις κατά τη διάρκεια του δέκατου ένατου αιώνα που σημαδεύτηκαν από αρκετές αποτυχημένες εισβολές των ΗΠΑ στον Καναδά, η Ουάσιγκτον, ξεκινώντας το 1903, διαπραγματεύτηκε τις διαφωνίες για τα σύνορά της με την Οτάβα. Αυτές οι διαιτησίες έγιναν πρότυπο για τις σύγχρονες διεθνείς σχέσεις, ενώ έδωσαν στον υπουργό Εξωτερικών Elihu Root το Νόμπελ Ειρήνης. Για να περιορίσουν αυτή τη διαδικασία, το 1909 οι δύο χώρες ίδρυσαν τη Διεθνή Μικτή Επιτροπή, η οποία επί 110 χρόνια έχει διευθετήσει φιλικά περίπου 50 διαφορές, μερικές από τις οποίες διαφορετικά θα μπορούσαν να είχαν γίνει αρκετά σοβαρές.
Ως σύμμαχοι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα δύο έθνη έχουν επίσης αναπτύξει μια στρατιωτική συμμαχία που έχει βαθύνει κατά τη διάρκεια των δεκαετιών. Όχι μόνο ο Καναδάς ήταν συνιδρυτής του ΝΑΤΟ το 1949, αλλά στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου οι χώρες συγχώνευσαν την ηπειρωτική τους άμυνα σχηματίζοντας τη Διοίκηση Αεροδιαστημικής Άμυνας της Βόρειας Αμερικής (NORAD). Ως πλήρως διεθνική διοίκηση, με ανώτερους αξιωματικούς και από τις δύο αεροπορικές δυνάμεις, η NORAD έχει γίνει η ισχυρότερη αμερικανική συμμαχία, επιφορτισμένη με την εναέρια και, από το 2006, τη θαλάσσια άμυνα ολόκληρης της βορειοαμερικανικής ηπείρου. Βασιζόμενα σε τέτοιους ανθεκτικούς στρατιωτικούς δεσμούς, το 1994, τα δύο έθνη ένωσαν και το Μεξικό με τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA), η οποία, αν και τροποποιήθηκε ελαφρώς από τον Πρόεδρο Τραμπ, έχει διατηρήσει στενούς εμπορικούς δεσμούς μεταξύ αυτών των τριών χωρών τα τελευταία 30 χρόνια.
Πέρα από τη NAFTA και τη NORAD
Ως κληρονομιά της ταραγμένης ιστορίας του ημισφαιρίου, ωστόσο, οι σχέσεις των ΗΠΑ με την υπόλοιπη Βόρεια Αμερική είναι ένα κουβάρι αντιφάσεων που απλώς περιπλέκουν οδυνηρά, επίμονα προβλήματα. Ωστόσο, υπάρχουν τώρα προφανείς λύσεις, χρησιμοποιώντας ως πρότυπα τις σχέσεις αυτής της χώρας με τον Καναδά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, που θα μπορούσαν να αρχίσουν να ξεπερνούν τον ολοένα πιο ανησυχητικό παραλογισμό των ένοπλων συνόρων, της ασύμμετρης ισχύος και των πολιτικών τιμωρίας προς τους φτωχότερους νότιους γείτονες.
Στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και των 1.000 χρόνων σχεδόν ατελείωτου πολέμου που έκανε την Ευρώπη στην πιο αιματοβαμμένη ήπειρο του κόσμου, οι οραματιστές νέοι ηγέτες προχώρησαν βήμα προς βήμα προς το σχηματισμό μιας περιφερειακής συνομοσπονδίας που θα αντικαθιστούσε τη σύγκρουση με τη συνεργασία. Αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), με τη σειρά της, θα δημιουργούσε πρωτοφανή επίπεδα παραγωγικότητας και ευημερίας (μέχρι, τουλάχιστον, να αποχωρήσει η Βρετανία από την ΕΕ και, πιο πρόσφατα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν να εισβάλλει στην Ουκρανία). Παρόλο που και τα 27 κράτη μέλη διατηρούν την πλήρη κυριαρχία τους, η εκτελεστική επιτροπή και το κοινοβούλιο της ΕΕ, από την υπογραφή του Συμφώνου της Λισαβόνας το 2007, έχουν κοινές ανησυχίες για τα 500 εκατομμύρια πολίτες τους, συμπεριλαμβανομένης της περιβαλλοντικής πολιτικής, της οικονομικής ανάπτυξης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ασφάλειας των συνόρων και της μετανάστευσης εντός της Ένωσης.
Για να επιλύσει τα αυξανόμενα προβλήματά της, ολόκληρη η Βόρεια Αμερική – συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, των ΗΠΑ, του Μεξικού, της Κεντρικής Αμερικής και των χωρών της Καραϊβικής – θα μπορούσε σαφώς να επωφεληθεί από μια παράλληλη ένωση μεταξύ των 23 κυρίαρχων κρατών της και των 590 εκατομμυρίων κατοίκων τους. Από πολλές απόψεις, το έργο θα πρέπει να είναι ευκολότερο από αυτό της Ευρώπης. Ενώ η ΕΕ έχει 13 «επίσημες γλώσσες», μια Βορειοαμερικανική Ένωση θα χρειαζόταν μόνο τρεις – αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά – λιγότερες από τη μικρή Ελβετία.
Όπως και στην Ευρώπη κάποτε, το κύριο εμπόδιο για την ολοκλήρωση της Βόρειας Αμερικής είναι η οικονομική ανισότητα μεταξύ Βορρά και Νότου. Από την εισαγωγή της το 1994, η NAFTA έχει αναδιαμορφώσει θεμελιωδώς τις οικονομικές σχέσεις της Βόρειας Αμερικής, αυξάνοντας τις διασυνοριακές επενδύσεις και τριπλασιάζοντας το περιφερειακό εμπόριο μεταξύ του Καναδά, του Μεξικού και των Η.Π.Α.
Και εδώ είναι μια εκπληκτική εξέλιξη μετά τη NAFTA: μεταξύ 1994 και 2007, η μετανάστευση χωρίς έγγραφα από το Μεξικό προς τις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε, από το 2008, ωστόσο, υπήρξε μια αντίστροφη ροή «καθώς περισσότεροι μετανάστες γεννημένοι στο Μεξικό άρχισαν να φεύγουν από τις Ηνωμένες Πολιτείες παρά να φτάνουν».
Ελπίζοντας να μιμηθεί αυτή την επιτυχία, το 2000 το Κογκρέσο ενέκρινε την Εμπορική Σύμπραξη Η.Π.Α.-Καραϊβικής και, πέντε χρόνια αργότερα, υιοθέτησε τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου της Κεντρικής Αμερικής (CAFTA). Όμως τα ειδικά συμφέροντα εμπόδισαν το CAFTA από την αρχή, μεγιστοποιώντας τα αρνητικά και σβήνοντας τα θετικά μιας τέτοιας πολυμερούς συμφωνίας, ενώ το αντίστοιχο της Καραϊβικής είχε, στην καλύτερη περίπτωση, μικρό αντίκτυπο.
Η αναζήτηση λύσεων
Με παραδείγματα τόσο επιτυχημένων όσο και αποτυχημένων συμφωνιών σε αυτό το ημισφαίριο, θα μπορούσαν να γίνουν διαπραγματεύσεις βελτιωμένων συμφώνων όπως η NAFTA με την Καραϊβική και την Κεντρική Αμερική. Δεδομένου ενός γνήσιου επενδυτικού προγράμματος που στοχεύει σε πιο δίκαιη οικονομική ολοκλήρωση, η Ουάσιγκτον θα μπορούσε λογικά να μειώσει, ωστόσο σταδιακά, την κραυγαλέα οικονομική ανισότητα μεταξύ των ΗΠΑ και του Καναδά και των νότιων γειτόνων τους.
Με τέτοια οικονομικά θεμελιώδη μεγέθη, αυτές οι χώρες θα μπορούσαν στη συνέχεια να προχωρήσουν προς μια κοινή διακυβέρνηση τύπου Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να αντιμετωπίσουν καλύτερα την αυξανόμενη κλιματική κρίση και την απειλή της για δημογραφική καταστροφή. Μέσω μιας γνήσιας περιφερειακής συνεργασίας, καθώς και ενός επαναπροσδιορισμού της «άμυνας» (όπως στο Υπουργείο Άμυνας) ως μεγαλύτερης προστασίας από επερχόμενες φυσικές καταστροφές, η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να γίνει το επίκεντρο μιας πολυεθνικής ένωσης.
Καθώς ο πληθυσμός της συνεχίζει να γερνάει, με τους ηλικιωμένους να αναμένεται να ξεπεράσουν τους κάτω των 18 ετών έως το 2034, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έχουν, στην πραγματικότητα, μια πιεστική ανάγκη για νέες μεταναστευτικές ροές από τα πλούσια σε εργατικά χέρια έθνη της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής — όπως ο Μπάιντεν απο το Λευκό Οίκο πρότεινε στη Διακήρυξη του Λος Άντζελες του Ιουνίου 2022 για τη Μετανάστευση. Και καθώς η κλιματική αλλαγή φέρνει μαινόμενες τροπικές καταιγίδες στην Καραϊβική και καταστροφική ξηρασία στο βόρειο τρίγωνο της Κεντρικής Αμερικής, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ θα είναι σε θέση να κινητοποιήσουν τις λεγεώνες των ειδικευμένων επιστημόνων τους για να αναζητήσουν περιβαλλοντικές λύσεις που θα επιτρέψουν στους αγροτικούς πληθυσμούς να μείνουν με μεγαλύτερη ασφάλεια στη θέση τους .
Τέλος, ο τεράστιος αμυντικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ, που εξακολουθεί να είναι αφιερωμένος στα ετοιμοθάνατα όνειρα της Ουάσιγκτον για παγκόσμια κυριαρχία (και τους κατασκευαστές όπλων που το συνοδεύουν), θα μπορούσε να ανακατευθυνθεί προς ένα νέο είδος περιφερειακής άμυνας. Το επίκεντρό του θα είναι η αντιμετώπιση μιας έκρηξης σε ολόκληρη την ήπειρο από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα, συμπεριλαμβανομένων ολοένα και πιο έντονων ξηρασιών, πλημμυρών, πυρκαγιών, καταιγίδων και των εκτοπισμένων πληθυσμών που θα τις συνοδεύσουν.
Η δίκαιη (και αποτελεσματική) διαχείριση τέτοιων κοινών ανησυχιών θα σημαίνει ανάπτυξη περιορισμένων περιοχών κοινής κυριαρχίας κατά το πρότυπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για να δημιουργήσουν σε έναν διάδοχο του μακροχρόνιου Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (OAS), η Οτάβα και η Ουάσιγκτον θα μπορούσαν να οδηγήσουν τα 23 κυρίαρχα έθνη της Βόρειας Αμερικής στο σχηματισμό μιας μόνιμης γραμματείας, παρόμοιας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Εξισορροπώντας την εθνική κυριαρχία με την περιφερειακή αλληλεγγύη, ένας τέτοιος εξουσιοδοτημένος διακρατικός φορέας θα μπορούσε στη συνέχεια να ασκήσει εκτελεστική εξουσία σε τομείς που είναι κατάλληλοι για κοινή διακυβέρνηση, όπως η πολιτική άμυνα, η περιβαλλοντική καταστροφή, η οικονομική ανάπτυξη και οι ροές εργασίας. Και σε περίπτωση που μια τέτοια ένωση αποδειχθεί αποτελεσματική, θα μπορούσε να επεκταθεί, όπως και η ΕΕ, έως ότου ενσωματώσει ολόκληρο το δυτικό ημισφαίριο, αντικαθιστώντας ή αναζωογονώντας τον πλέον κωματώδη ΟΑΣ.
Λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα πέρα από τις CAFTA, NAFTA και NORAD, η Ουάσιγκτον θα μπορούσε να βοηθήσει τους βορειοαμερικανούς γείτονές της, που ταλαιπωρούνται από τις καταστροφές της κλιματικής αλλαγής, προς μια πιο ολοκληρωμένη ένωση. Στην πορεία, ολόκληρο αυτό το ημισφαίριο θα γινόταν τελικά ένα πολύ πιο ασφαλές καταφύγιο στις ταραγμένες δεκαετίες που έρχονται.
Αυτή η στήλη διανέμεται από την Tom Dispatch.
Επιμέλεια: anixneuseis.gr
