Κώστας Βενιζέλος
Στα ενεργειακά της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου στρέφεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, θέλοντας να αξιοποιήσει τον φυσικό πλούτο, σε μια περίοδο παρατεταμένης κρίσης και στα πλαίσια αυτά συζητά και με την Κυπριακή Δημοκρατία. Όπως συναφώς προκύπτει από τις συζητήσεις, οι Βρυξέλλες επιθυμούν να εμπλέξουν την Τουρκία, για να μην αντιδράσει, έχοντας ως βασικό εργαλείο προσέγγισης τον κατευνασμό της Άγκυρας. Είναι δε σαφές πως τα δώρα θα προέρχονται από την Κύπρο. Η Ε.Ε. θέλει την ίδια ώρα και τους Αμερικανούς στους σχεδιασμούς αυτούς, που έχουν συμφέροντα και διά των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ. Αλλά και επειδή οι Αμερικανοί διαθέτουν μεγαλύτερη επιρροή στους Τούρκους.
Αυτή η προσπάθεια των Βρυξελλών είναι γνωστή σε εμπλεκόμενους και μη, προδήλως κινείται στα «νερά» της κατοχικής δύναμης και υπάρχει προσπάθεια να προσαρμοστεί με αυτή τη λογική και η Λευκωσία. Από τις συζητήσεις, πάντως, που έχουν ήδη γίνει η κυπριακή πλευρά δεν απέχει και πολύ από αυτή τη λογική. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης της Διευθύντριας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, Angelina Eichhorst στην Κύπρο, η αξιωματούχος Ε.Ε. επιχείρησε να στείλει μηνύματα προς τη Λευκωσία, ώστε αυτός ο σχεδιασμός να προχωρήσει. Μηνύματα, τα οποία αφορούν δυο άξονες, που διέπουν την προσέγγιση των Βρυξελλών. Κοντολογίς, να δώσει δώρα η Λευκωσία στο πεδίο των ΜΟΕ του Τατάρ και να υπάρξει εξέλιξη στο ενεργειακό.
Η κ. Eichhorst, λοιπόν, κάλεσε τη Λευκωσία να εξετάσει θετικά στοιχεία από τις ιδέες που κατέθεσε ως Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης ο κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ. Σημειώνεται συναφώς ότι ο Τατάρ ζήτησε διά των προτάσεών του να διασφαλιστεί η «κυρίαρχη ισότητα» και το «ισότιμο διεθνές καθεστώς» των κατεχομένων. Αυτό, όπως σημείωνε σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο Αναστασιάδη τον περασμένο Ιούνιο, «θα ανοίξει την πόρτα για ουσιαστικές και επίσημες διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα στοχεύουν στη δημιουργία μιας δομημένης σχέσης συνεργασίας μεταξύ των δύο ισότιμων κρατών». Σε ό,τι αφορά τα ΜΟΕ της τουρκικής πλευράς, που είχαν αρχικά χαρακτηριστεί διχοτομικά, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιαννάκης Κασουλίδης, δήλωσε προ ημερών δημόσια πως δεν έχουν απορριφθεί (ούτε και έγιναν αποδεκτά) κι άρα συζητούνται. Όπως, δηλαδή, ζήτησαν και οι Βρυξέλλες.
Σε ό,τι αφορά τα ενεργειακά, η Angelina Eichhorst έκανε λόγο στους Κύπριους συνομιλητές της για το ενδεχόμενο εμπλοκής του Αμερικανού αξιωματούχου Άμος Χόκσταϊν, για τον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών της Κύπρου με την Τουρκία. Σημειώνεται πως ενόψει του γεγονότος ότι ο συγκεκριμένος αξιωματούχος είχε εμπλακεί στη συμφωνία Λιβάνου - Ισραήλ για τη μεταξύ τους ΑΟΖ, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τη Λευκωσία να κινηθεί και για τη δική μας περίπτωση με την Τουρκία. Είχε δε αναφερθεί πως θα επικοινωνούσε μαζί του τηλεφωνικά ο κ. Κασουλίδης. Περαιτέρω η Eichhorst αναφέρθηκε και στην ανάγκη συζήτησης σε τεχνοκρατικό επίπεδο για από κοινού με τους Τουρκοκύπριους αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου της χώρας. Παρόμοια πρόταση έχει καταθέσει και ο Τατάρ και προηγουμένως ο Έρογλου.
Σημειώνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μεταφέρει, διά του κ. Μπορέλ, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που κατέθεσε η Λευκωσία στην Άγκυρα και εισέπραξε την άρνηση της κατοχικής δύναμης. Ενόψει τούτου, λοιπόν, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, οι Βρυξέλλες επανήλθαν στη Λευκωσία, ζητώντας να αντιμετωπίσουν θετικά κάποιες από τις ιδέες που κατέθεσε ο κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, ως ΜΟΕ.
Σε όλα αυτά που τίθενται από τις Βρυξέλλες, που βάζουν στη μεγάλη εικόνα, ενεργειακά (που επείγονται λόγω Ουκρανικού) και την Τουρκία (για να μην υπάρχουν αντιδράσεις), η Λευκωσία φαίνεται να είναι ανοικτή προς συζήτηση.
Εξ ου και στη συνάντηση που είχε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιαννάκης Κασουλίδης, με την Angelina Eichhorst, ο πρώτος στάθηκε στο πώς θα ενισχυθούν οι Τουρκοκύπριοι. Προφανώς στα πλαίσια της γνωστής πολιτικής του κατευνασμού. Σε μια περίοδο, λοιπόν, κατά την οποία η κατοχική Τουρκία έχει ενισχύσει την ένταση και προτίθεται να προχωρήσει σε κινήσεις επιβολής νέων τετελεσμένων, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιαννάκης Κασουλίδης αναφέρθηκε στην ενίσχυση και εν πολλοίς στήριξη του εμπορίου μέσω του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής. Ειδικότερα, φαίνεται να στάθηκε στην επέκταση του καταλόγου επεξεργασμένων προϊόντων, που διέρχονται στο πλαίσιο του Κανονισμού. Είναι προφανές με τα όσα έχουν αναφερθεί από πλευράς της κυπριακής κυβέρνησης υπάρχει πρόθεση περαιτέρω διευκόλυνσης των Τουρκοκυπρίων όπως το άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών.
Το σκηνικό, το οποίο στήνεται θα μπορούσε να προχωρήσει διαφορετικά. Από τη στιγμή κατά την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση επείγεται και θέλει να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση, η Λευκωσία θα μπορούσε προφανώς να αξιοποιήσει την ευκαιρία προς όφελός της. Αντί τούτου φαίνεται ότι μπαίνει σε μια λογική να καλμάρει η Τουρκία και να χάσει το εργαλείο που διαθέτει. Εννέα εβδομάδες πριν από τις εκλογές, η απερχόμενη κυβέρνηση προφανώς και δεν μπορεί να εισέρχεται σε τέτοιες συζητήσεις, που εμπεριέχουν και ρίσκο. Κυρίως να υποθηκεύσει σημαντικά στρατηγικά πλεονεκτήματα, που διαθέτει η χώρα μας.
Έδωσε το σύνθημα ο Ερντογάν για αναγνώριση
Προειδοποιητική… βολή θα πρέπει να θεωρείται η επίσκεψη του αντιπροέδρου της Γκάμπια Badara Alieu Joof στα κατεχόμενα. Πρόκειται για μια χώρα, για την οποία κατά καιρούς γίνεται λόγος ότι θα προχωρήσει σε αναγνώριση του ψευδοκράτους. Όπως γίνεται και με το Αζερμπαϊτζάν, το Πακιστάν, το Μπάγκλαντες κ.λπ. Ο αξιωματούχος από την Γκάμπια βρισκόταν στην Άγκυρα για επίσκεψη και από εκεί βρέθηκε, χωρίς να ανακοινωθεί οτιδήποτε, στα κατεχόμενα. Έφθασε στο παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, φωτογραφήθηκε με τον Τατάρ έχοντας ως φόντο τις σημαίες τους. Η παρουσία του δεν συνιστά αναγνώριση, φθάνει όμως στα όρια αυτής. Δεν το ανέφερε ευθέως αλλά το άφησε να εννοηθεί με διάφορες τοποθετήσεις του. Προσκάλεσε τον Τατάρ στη χώρα του, τους πρώτους μήνες του 2023, εξαγγέλλοντας πως θα τύχει υποδοχής σύμφωνα με το «πρωτόκολλο». Της επίσκεψης θα προηγηθούν συζητήσεις τεχνικών αντιπροσωπειών, όπως γίνεται πριν από «επίσημες» συνομιλίες. Όλα αυτά συνθέτουν μια εικόνα.
Όλες αυτές οι κινήσεις στηρίζονται στα όσα είπε ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, τον περασμένο Σεπτέμβρη, όταν έκανε έκκληση για αναγνώριση του ψευδοκράτους. Ο Ερντογάν με την ομιλία του έδωσε το… σύνθημα για να αρχίσει η προσπάθεια για εφαρμογή αυτού του σχεδιασμού. Και όπως αναφέρουν διάφορες εκτιμήσεις θα υπάρξει και συνέχεια σε ό,τι αφορά τις επισκέψεις στα κατεχόμενα και στις προσκλήσεις, που θα δέχονται αξιωματούχοι του ψευδοκράτους από κράτη ή Οργανισμούς (τουρκικής επιρροής).
Το ζητούμενο είναι πώς κινείται η Λευκωσία. Την ώρα κατά την οποία η Τουρκία «προελαύνει» στην Αφρική, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει παρά περιορισμένο αριθμό πρεσβειών και διαπιστεύσεων. Την ώρα κατά την οποία γνώριζαν στη Λευκωσία ότι τον περασμένο μήνα θα πραγματοποιείτο η σύνοδος του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών, με το ψευδοκράτος στην ατζέντα, πόσες επαφές πραγματοποιήθηκαν προς την κατεύθυνση αποτροπής;
Η εξέλιξη με την Γκάμπια είναι ανησυχητική και δεν θα πρέπει να υποβαθμιστεί. Κυρίως όταν οι πληροφορίες φέρουν την Τουρκία να προετοιμάζει παρόμοια ταξίδια.
Στις Βρυξέλλες ο Κόλιν Στιούαρτ
Ο Μάριο Νάβα (Γενικός Διευθυντής Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της ΕΕ), ο οποίος είχε επισκεφθεί τον περασμένο Οκτώβριο την Κύπρο για επαφές, προτίθεται να προσκαλέσει στις Βρυξέλλες τον ειδικό σύμβουλο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στη Λευκωσία, Κόλιν Στιούαρτ. Οι δύο τα είπαν όταν ο αξιωματούχος της Ε.Ε. βρισκόταν στο νησί, αλλά φαίνεται πως κρίθηκε από ευρωπαϊκής πλευράς χρήσιμο να προσκληθεί ο κ. Στιούαρτ στην έδρα της Ένωσης, ώστε να ενημερωθεί σε βάθος για τον ρόλο της Ε.Ε. Αυτό, άλλωστε, ήταν και ένα θέμα το οποίο τέθηκε στη Λευκωσία, με τον Καναδό να μην έχει πλήρη εικόνα.
Πηγή: philenews.com
