Εδώ και μερικούς μήνες κυκλοφορεί σιωπηρά αλλά επίμονα η άποψη αλλά και η ψευδής είδηση, και μάλιστα με κυβερνητική ανοχή, ότι δεν μας συμφέρει πλέον ο αγωγός EastMed αφού τη θέση του μπορεί να λάβει ένας νέος αγωγός που θα ξεκινά κάπου από τα παράλια της Αιγύπτου και με ένα μαγικό τρόπο (αφού δεν υπάρχει ούτε κατάλληλος φορέας αλλά ούτε μια λεπτομερής μελέτη) θα φθάνει στην Ελλάδα ενώ παράλληλα θα κατασκευασθεί και ηλεκτρικό καλώδιο το οποίο θα μεταφέρει φθηνό ηλεκτρικό ρεύμα που θα παράγεται στην Σαχάρα από ηλιακή ενέργεια (Το Μαρόκο με σημαντικές επενδύσεις στην ηλιακή ηλεκτροπαραγωγή εδώ και 15 χρόνια και ακόμα δεν έχει κατάφερε να εξάγει σοβαρές ποσότητες ηλεκτρισμού στην Ισπανία).
Το ανωτέρω φανταστικό σενάριο προωθείται έντεχνα από ορισμένους κυβερνητικούς κύκλους και φίλα προσκείμενα ΜΜΕ και έχει την αφετηρία του σε ένα μη δεσμευτικό διακρατικό μνημόνιο μεταξύ Ελλάδας-Αιγύπτου που συνήφθη στις 25 Νοεμβρίου 2021 κατά την επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο Κάιρο. Όμως οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η Αίγυπτος δεν έχει την δυνατότητα εξαγωγών φ. αερίου, πολύ δε περισσότερο ηλεκτρικής ενέργειας, καθότι αν και παραγωγός αντιμετωπίζει τεράστια και διογκούμενη εσωτερική κατανάλωση που φθάνει τα 70 δισεκ. κυβ. μέτρα τον χρόνο, ενώ παράγει γύρω στα 60 δισεκ. Κυβ. μέτρα. Σήμερα η Αίγυπτος εξάγει μικρές ποσότητες υγροποιημένου αερίου (LNG) μέσω δυο υπολειτουργούντων τερματικών (Idku και Damietta) αλλά ταυτόχρονα εισάγει σοβαρές ποσότητες αερίου από το κοίτασμα Leviathan του Ισραήλ για να μπορέσει να ανταποκριθεί στην υψηλή ζήτηση. Άρα η χώρα των Φαραώ δεν διαθέτει τις απαιτούμενες ελεύθερες ποσότητες για να υποστηρίξουν την κατασκευή και μακροπρόθεσμη λειτουργία εξαγωγικού αγωγού προς την Ευρώπη, μέσω Ελλάδος. Εάν κατασκευασθεί κινδυνεύει να μείνει από αέριο όπως ακριβώς συνέβη και με τα ανωτέρω δυο τερματικά LNG η λειτουργία των οποίων είχε διακοπεί πλήρως επί πέντε ολόκληρα χρόνια (2014-2019) ελλείψει πρώτης ύλης.
Η δημοσιοποίηση την περασμένη εβδομάδα ενός υπόπτου και με φιλοτουρκικές θέσεις Αμερικανικού non paper έρχεται να εξηγήσει την σπουδή ορισμένων στην Ελλάδα να ξεφορτωθούν ένα έργο τεράστιας στρατηγικής σημασίας το οποίο κυοφορείται την τελευταία 10ετία και αποτελεί άρρηκτο μέρος της ενεργειακής και εξωτερικής μας πολιτικής. Γιατί το σχέδιο κατασκευής του αγωγού EastMed, σε αντίθεση με τις αοριστίες και μπουρδολογίες που ανακοινώνονται τελευταία, δεν αποτελεί ένα φανταστικό έργο αλλά είναι προϊόν σοβαρής και επίμονης μελέτης ετών από τον αρμόδιο φορέα, την εταιρεία Poseidon θυγατρική της ΔΕΠΑ, το οποίο τυγχάνει σοβαρής και σταθεράς Ευρωπαϊκής υποστήριξης. Συνολικά το έργο υποστηρίζεται οικονομικά με €70εκατ. από την ΕΕ, χρήματα που έχουν επενδυθεί στις απαραίτητες και λεπτομερείς μελέτες (τεχνοοικονομική, μηχανολογική, εδαφολογική, υδρογραφική) οι οποίες και ολοκληρώνονται μέσα στους επόμενους μήνες. Έπεται η ισχυροποίηση του επιχειρηματικού σκέλους που θα επιτρέψει την χρηματοδότηση του έργου. Αυτή θα γίνει κυρίως από ιδιωτικά κεφάλαια από τις εταιρείες που θα συμμετάσχουν στο διευρυμένο επιχειρηματικό σχήμα ενώ παράλληλα θα τύχει σημαντικής υποστήριξης από την ΕΕ μέσω χαμηλότοκων αναπτυξιακών δανείων.
Σε ότι αφορά την θέση της Ελλάδας αναφορικά με τον EastMed θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψη τα εξής δεδομένα:
1.Το έργο έχει τεράστια στρατηγική σημασία όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη (γι’ αυτό εξάλλου υποστηρίζεται οικονομικά αφού αποτελεί Project of Common Interest) γιατί μακροπρόθεσμα συμβάλλει στην διαφοροποίηση των πηγών και διαδρομών εφοδιασμού με φυσικό αέριο της Γηραιάς Ηπείρου και ανοίγει τον δρόμο για την δημιουργία του Νοτίου ενεργειακού παραγωγικού πόλου (σε αντιδιαστολή με αυτό της Βόρειας Θάλασσας) που θα στηριχθεί στην ανάπτυξη των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (κοιτάσματα Ισραήλ, Κύπρου, Αιγύπτου και Ελλάδας). Η ανάπτυξη του εν λόγω πόλου θα βοηθήσει σημαντικά στην ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης και αφορά άμεσα την Ελλάδα.
2.Η κατασκευή, όμως, του East Med και κατ’ επέκταση της δημιουργίας του Νοτίου ενεργειακού πόλου προσκρούει στα Αμερικανικά εμπορικά συμφέροντα αφού θα περιοριστεί έτσι η χρησιμότητα των εξαγωγών Αμερικανικού LNG και θα πληγεί ο απώτερος στόχος της Ουάσινγκτον που δεν είναι άλλος από τον έλεγχο της διεθνούς αγοράς ενέργειας φ. αερίου.
3.Οι ισχυρισμοί της Ουάσινγκτον περί αντιοικονομικότητας του έργου είναι τελείως έωλες αφού στο project δεν εμπλέκονται Αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα ούτε υποστηρίζεται στο παραμικρό από Αμερικανικά κεφάλαια. Η χρηματοδότηση του έργου θα γίνει με τον κλασικό τρόπο από κεφάλαια που θα συγκεντρώσουν οι ενδιαφερόμενες εταιρείες βάσει μακροπρόθεσμων συμβολαίων αγοράς- πώλησης. Η σημερινή χρονική περίοδος κρίνεται ιδεώδης για την σύναψη μακροπρόθεσμων συμβολαίων μεταξύ παραγωγών και αγοραστών αφού λόγω των ιδιαίτερα υψηλών τιμών αερίου που έχουν διαμορφωθεί (και οι ενδείξεις είναι ότι θα παραμείνουν για αρκετό διάστημα ακόμα σε υψηλά επίπεδα) υπάρχει μια σημαντική διαφορά (price differential) με τις τιμές παραγωγού στον άξονα Ισραήλ-Αιγύπτου να είναι σήμερα στα 4-6$/ΜΜbtu και στην Ευρώπη (TTF, PSV,PVB, LNG Med.Marker) να κινούνται σταθερά άνω των 25$/MMbtu
4.Το έργο του East Med είναι τεχνικά ώριμο από πλευράς μελετών (που έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί σε επίπεδο FEED) και, αν και απαιτητικό από άποψης κατασκευής, δεν παρουσιάζει ανυπέρβλητα εμπόδια. Η κατασκευή του έργου μπορεί να ξεκινήσει εντός του 2023/2024 και να ολοκληρωθεί μέχρι το 2026 προσφέροντας μια μοναδική ευκαιρία στην Ελλάδα να αναβαθμιστεί τεχνολογικά και να αποκτήσει εναλλακτικές πηγές προμήθειας αερίου και μάλιστα με ανταγωνιστικό κόστος.
5.Ο EastMed πρόκειται πράγματι για ένα φιλόδοξο και τεχνικά σύνθετο και πολυεπίπεδο έργο. Ένας αγωγός, υποθαλάσσιος στο μεγαλύτερο μέρος του, μήκους 1,900 χλμ., ικανός να μεταφέρει 10-12δισεκ. κυβ. μέτρα αερίου το χρόνο και με συνολικό κόστος κατασκευής €8.0δισεκ.
6.Υπάρχει σε ισχύ η διακρατική συμφωνία της 2/1/2020 μεταξύ Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου για την κατασκευή και λειτουργία του αγωγού που προβλέπει, μάλιστα, συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Να υπενθυμίσουμε ότι η εν λόγω συμφωνία είχε προετοιμασθεί σε στενή συνεργασία και με την ένθερμη υποστήριξη των ΗΠΑ και στο πλαίσιο του EastMed Act. Άρα, η Ουάσινγκτον με την σημερινή πολιτικά απαράδεκτη και νομικά ανυπόστατη επέμβασή της υποκινεί τις συμβαλλόμενες χώρες είτε να εγκαταλείψουν σιωπηρά την συμφωνία είτε να την καταγγείλουν. Επιστρέψαμε, δηλαδή, σε περασμένες δεκαετίες όπου τα περισσότερα κράτη με τα οποία συναλλάσσετο τότε η Ουάσινγκτον (μηδέ της Ελλάδας εξαιρουμένης) τα αντιμετώπιζε ως καθεστώτα-μπανανίες και τους φερόταν αναλόγως.
Συμπερασματικά, η Ελλάδα έχει σοβαρό στρατηγικό και οικονομικό συμφέρον να μην εγκαταλείψει τον EastMed υπό την πίεση της φιλοτουρκικής πτέρυγας του State Department και να σπεύσει να αναδείξει το όλο θέμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η εγκατάλειψη του EastMed από ελληνικής πλευράς εξυπηρετεί ξεκάθαρα την Τουρκία ενώ στερεί την Ελλάδα από την δυνατότητα να αναπτύξει τα δικά της κοιτάσματα υδρογονανθράκων και να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια.
Πηγή: energia.gr δημοσιεύτηκε υπό τον τίτλο "Εθνικά Επιζήμια η Εγκατάλειψη του East Med -Θα Οδηγήσει σε Ακόμα Μεγαλύτερη Ενεργειακή Εξάρτηση"
