Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ
Η αθηναϊκή εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ έγραψε πρόσφατα:
«Σε αλλαγή στρατηγικής έχει περάσει η ελληνική διπλωματία, μετά την υπογραφή δύο συμφωνιών οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, με την Ιταλία και με την Αίγυπτο. Αυτή η αλλαγή σελίδας από την Αθήνα αναμένεται να συνεχιστεί με επιδίωξη συμφωνίας με την Αλβανία, που είναι από τους πρώτους στόχους στη λίστα.»
Δηλαδή η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ετοιμάζεται να θάψει το όνειρο του Τάσσου Παπαδόπουλου για μια Ένωση των θαλασσών μας, μιας και η άλλη Ένωση δεν υπάρχει πλέον ούτε στα όνειρα της παράνομης ΕΟΚΑ Β’. Αντί η ελληνική κυβέρνηση να ανακοινώσει ότι ήρθε η ώρα της οριοθέτησης με την Κύπρο, δηλώνει ότι η επόμενη οριοθέτηση ΑΟΖ θα αφορά την Αλβανία!
Η παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη από τα πρώτα του βήματα μου έδωσε την εντύπωση ότι θα εκπροσωπούσε κάτι διαφορετικό και φρέσκο στην ελληνική πολιτική σκηνή. Αλλά η στάση του στο Κυπριακό με έχει οδηγήσει σε δεύτερες σκέψεις. Βέβαια δεν θα είναι ο πρώτος Έλληνας πολιτικός.
Πριν από αυτόν υπήρξαν η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Κώστας Σημίτης και ο Γιώργος Παπανδρέου, που πολέμησαν μετά μανίας τις προσπάθειες του Κύπριου ηγέτη για την ανακήρυξη ΑΟΖ. Το τραγικό είναι ότι ο κύριος αντίπαλος τους ήταν η ΑΟΖ και όχι ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Όπως έγραψε ο Κύπριος Ευρωβουλευτής Κώστας Μαυρίδης:
«Για δεκαετίες η Αθήνα «επένδυε» στην πολιτική του κατευνασμού με παραχωρήσεις στην τουρκική επεκτατικότητα ενώ η προάσπιση εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων θεωρείτο «μάταιη αντιπαράθεση για μερικές βραχονησίδες». Χαρακτηριστικά, όταν ο Πρόεδρος της Κύπρου Τ. Παπαδόπουλος πρότεινε διορατικά την οριοθέτηση ΑΟΖ Κύπρου-Ελλάδας καθώς το τουρκικό θηρίο ακόμη «κοιμόταν», οι ελίτ στην Αθήνα σε ευθυγράμμιση με θαυμαστές του Ερντογάν στην Λευκωσία, προσδοκούσαν σε διάλογο και ρύθμιση ΑΟΖ με την Τουρκία.»
Δεν κατάλαβα γιατί ο Νίκος Δένδιας επισκέφθηκε στη Λευκωσία τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Πήγε για να τον ενημερώσει για την επόμενη οριοθέτηση ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αλβανία;
Ο υπουργός εξωτερικών της Ελλάδας μετά τις συνομιλίες του με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη και τον Νίκο Χριστοδουλίδη δήλωσε:
«Συζητήσαμε», για τις διμερείς σχέσεις και για τη συνεργασία μας στο πλαίσιο της κοινής αντίληψης που διατηρούμε και καλλιεργούμε με τις χώρες της περιοχής που μοιράζονται τις ίδιες αξίες και αντιλήψεις με εμάς. Συνεργασίες, οι οποίες κατά κοινή αναγνώριση, συμβάλλουν στη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή μας.»
Ούτε μια λέξη για την οριοθέτηση των ΑΟΖ μας!
Ήταν σοφά τα λόγια του Άγγελου Συρίγου όταν έγραψε:
«Πρέπει να αναρωτηθούμε ως Ελλάδα για τον ρόλο που επιθυμούμε να παίξουμε στην ευρύτερη περιοχή. Ένα κράτος αναβαθμίζεται γεωπολιτικά, όταν μπορεί να ασκεί επιρροή πέραν των συνόρων του. Εάν η επιρροή του φθάνει στο σημείο να επηρεάζει τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς της περιοχής καθίσταται υπολογίσιμος ως παίκτης και επιθυμητός ως σύμμαχος. Η Ελλάδα επιδιώκει αυτόν τον ρόλο;
Ο κυπριακός Ελληνισμός επιτρέπει στην Ελλάδα να προεκταθεί στην καρδιά της Ανατολικής Μεσογείου, σε μία θαλάσσια περιοχή κρίσιμης σημασίας και από γεωπολιτικής και από γεωοικονομικής θεώρησης. Εκτός αυτού, η γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας θα ήταν χρήσιμη και στην προσπάθειά της να εξισορροπήσουμε την διεθνή απαξίωση που υπέστη η χώρα τα τελευταία χρόνια. Μοναδική περίπτωση που μας είδε διαφορετικά το διεθνές σύστημα ήταν όταν προσπαθήσαμε να αποκτήσουμε κάποιον περιφερειακό ρόλο σε συνδυασμό με την Κύπρο: Αναφέρομαι στα τρίγωνα: Ελλάδα-Κύπρος με Ισραήλ, Ελλάδα-Κύπρος με Αίγυπτο και τελευταία Ελλάδα-Κύπρος με Ιορδανία.»
Εάν η σημερινή κυβέρνηση πάσχει από «φοβικό σύνδρομο» όπως και οι προηγούμενες, τότε θα βλέπουμε τον επόμενο χάρτη και θα αναφωνούμε «πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ ναι».
Οριοθέτηση ΑΟΖ κρατών Ανατολικής Μεσογείου βάσει UNCLOS
Όσον αφορά στα ελληνοτουρκικά βρισκόμαστε σε κινούμενη άμμο.
Τα μήνυμα ελήφθη, όταν οι Πρόεδροι Τραμπ και Μακρόν σε ένα απόσπασμα του πρόσφατου κοινού του ανακοινωθέντος αναφέρουν:
«Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν επίσης ανησυχία για την αυξημένη ένταση μεταξύ των συμμάχων του ΝΑΤΟ, την Ελλάδα και την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Πρόεδρος Τραμπ και ο Πρόεδρος Μακρόν συμφώνησαν ότι η Ελλάδα και η Τουρκία πρέπει να δεσμευτούν για διάλογο, ο οποίος είναι ο μόνος δρόμος για την επίλυση των διαφορών τους.»
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, για καιρό τώρα επιθυμεί να ικανοποιήσει τον στενό του φίλο Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκοντας να λυθεί η ελληνοτουρκική διαφορά πριν τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.
Από ό,τι γνωρίζουμε, στην συνάντηση που θα προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα, η ελληνική κυβέρνηση θα φέρει στο τραπέζι για συζήτηση αυτό που αποκαλεί την μοναδική διαφορά της με την Τουρκία, δηλαδή την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Από την άλλη μεριά η Τουρκία, όπως μας εξηγεί ο Άγγελος Συρίγος, θα θέσει στο τραπέζι:
1.Οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Ήταν (και μάλλον παραμένει) το μοναδικό θέμα που και η Ελλάδα αναγνωρίζει ως διαφορά μεταξύ των δύο χωρών (ετέθη το 1973-74).
Επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων. Συνοδεύεται από την απειλή χρήσεως βίας εκ μέρους της Τουρκίας σε περίπτωση ασκήσεως των νομίμων δικαιωμάτων της Ελλάδος στο Αιγαίο (ετέθη το 1974).
2.Καθεστώς αποστρατιωτικοποιήσεως των ανατολικών νησιών του Αιγαίου (ετέθη μεταξύ 1964-74).
3.Διαφορετικό εύρος του εναερίου χώρου, 10 ν.μ. εν σχέσει προς το εύρος των χωρικών υδάτων, 6 ν. μ. (ετέθη το 1975).
4.Όρια της Περιοχής Πληροφοριών Πτήσεων (FIR) Αθηνών (ετέθη το 1974).
5.Όρια της Ζώνης Έρευνας και Διασώσεως στο Αιγαίο (ετέθη το 1979).
6.Επιχειρησιακά όρια στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ (ετέθη το 1974).
Η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας επί απροσδιόριστου αριθμού μικρών νησιών στο Αιγαίο. Επρόκειτο για τις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες» (ετέθη το 1996).
8.Αμφισβήτηση της υπάρξεως ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο που σχηματίζουν το Καστελόριζο, η Ρόδος, η Κάρπαθος, η Κάσος και η Κρήτη καθώς και αμφισβήτηση του συνόλου της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) (ετέθη το 2011).
Ο Εφιάλτης του Τραμπ
Η μοιραία φιγούρα του Τραμπ θα παίξει σημαντικό ρόλο στην ελληνοτουρκική διαφορά. Τρέφει τέτοια εκτίμηση προς τον παρανοϊκό Ερντογάν και δεν θα τον αφήσει αβοήθητο.
Υποθέτω διαβάσατε τις υπερφίαλες δηλώσεις του, όταν καυχόμενος, ως συνήθως, για τις διπλωματικές του ικανότητες, ξεστόμισε τα παρακάτω :
«Την περασμένη εβδομάδα, επικεφαλής κρατών επικοινώνησαν μαζί μου και μου είπαν ‘Μήπως μπορείς να τηλεφωνήσεις στον Ερντογάν’;»
«Είσαι ο μόνος που θα ακούσει. Εμάς δεν μας ακούει. Μόνο εσένα».
«Δεν μου αρέσει να το λέω δημόσια, αλλά συμβαίνει να ισχύει. Τα πάω καλά μαζί του και με ακούει».
«Αντιμετωπίζουμε ανθρώπους που είναι πολύ έξυπνοι. Με τους ηγέτες αυτών των χωρών, αντιμετωπίζουμε σκακιστές παγκόσμιας κλάσης. Τους ξέρω όλους. Τα πάμε πολύ καλά με όλους, και τον Ερντογάν της Τουρκίας.»
Εάν τελικά συρθούμε σε διάλογο με την Τουρκία, θα βρεθούμε ξυπόλυτοι στ’ αγκάθια. Θα υπάρξει μια αφάνταστη πίεση από τον Τραμπ να δεχθούμε να προσφύγουμε στη Χάγη δεχόμενοι δύο από τα παραπάνω που ζητά η Τουρκία.
Παρακολουθώντας για τέσσερα χρόνια τον αλλοπρόσαλλο πρόεδρο των ΗΠΑ, φαντάζομαι τις πονηρές σκέψεις του. Θα πεί ο dealmaker στον Μητσοτάκη: «Εσείς δεν μπορείτε να παίζετε ένα unfair παιχνίδι. Φέρνετε στο τραπέζι δυο θέματα, την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα. Είναι εντελώς άδικο να μη φέρει και η Τουρκία δύο από τα θέματα που επιθυμεί να μπουν στη συζήτηση».
Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι η Χάγη δεν μπορεί να λύσει την ελληνοτουρκική διαφορά, με βάση το προηγούμενο που δημιουργεί η συμπεριφορά της Κίνας. Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι όποια να είναι η απόφαση της Χάγης, οι Τούρκοι, παριστάνοντας τους Κινέζους, δεν θα αποδεχθούν την απόφαση ακόμα και ευνοϊκή να είναι για αυτούς.
Έτσι, από την δεκαετία του 1960, προωθούν την ιδέα συνεκμετάλλευσης, ή καλύτερα της συνδιαχείρισης των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου. Σήμερα ο πρόεδρος Τραμπ είναι θερμός θιασώτης αυτής της λύσης και κρυφός οπαδός της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Έτσι επιθυμεί ένα ελληνοτουρκικό διάλογο που θα φέρει μια λύση, που στη δίκη μας περίπτωση όμως θα συνίσταται στη συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου που ανήκουν στην Ελλάδα!
Φαίνεται πάντως ότι ο χρόνος τώρα κυλάει εις βάρος μας.
Έχω την εντύπωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η παγκόσμια κοινότητα έχει κουραστεί με αυτή την διαμάχη, που μπορεί να καταλήξει σε πολεμική σύγκρουση.
Φαίνεται ότι ο Τραμπ θέλει επίσης να εξυπηρετήσει τον φίλο του Νετανιάχου, που επιθυμεί το Ισραήλ να ζήσει σε μια πιο ήσυχη γειτονιά και πιστεύει ότι αυτό θα επιτευχθεί με μια ελληνοτουρκική συμφωνία.
Από την άλλη πλευρά, δεν είμαι βέβαιος τι είδους διάλογο επιθυμεί η ελληνική κυβέρνηση, όταν η αναπληρώτρια κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη δήλωσε στο ΣΚΑΪ:
«Επιθυμούμε τον διάλογο, αλλά θέλουμε να υπάρχουν και οι προϋποθέσεις (…) Διάλογος, όταν κι εφόσον υπάρξει, θα υπάρξει μόνο για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας – ΑΟΖ».
Εάν έτσι σκέφτεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν νομίζω ότι ο Παύλος Αποστολίδης, που θα ηγηθεί των διμερών διερευνητικών επαφών, θα φτάσει ποτέ στην Άγκυρα.
Πηγή: apopseis.com
