ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ 
Οι αρχές στη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και εκπρόσωποι του ΝΑΤΟ προειδοποίησαν πρόσφατα για τους κινδύνους μιας ρωσικής επίθεσης.
Τα λόγια τους αντικατοπτρίζουν την αυξανόμενη ανησυχία στην Ευρώπη μετά την ουκρανική αντεπίθεση και την παραμονή των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, λένε οι ειδικοί.
Πολιτική άμυνα για τη Βρετανία
Οι νέοι Βρετανοί είναι μια προπολεμική γενιά και πρέπει να προετοιμαστούν για τον εθνικό ηρωισμό που μπορεί να απαιτηθεί στο εγγύς μέλλον, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο στρατηγός Σερ Πάτρικ Σάντερς , αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο στρατηγός πρότεινε την αύξηση του προσωπικού σε 120 χιλιάδες άτομα από τα σημερινά 73 χιλιάδες μέσω της δημιουργίας εφεδρείας αμάχων – και αναφέρθηκε στην απειλή σύγκρουσης με τη Ρωσία.
«Η [Ο πόλεμος στην] Ουκρανία δείχνει βάναυσα το σημείο ότι οι τακτικοί στρατοί ξεκινούν πολέμους και οι στρατοί πολιτών τους κερδίζουν», είπε ο Σάντερς.
Η τελευταία στρατολογία στη Βρετανία έλαβε χώρα το 1960 και από τότε τα αμυντικά ζητήματα έχουν εξαφανιστεί εντελώς από τη ζωή της πλειοψηφίας του πληθυσμού.
Λέγοντας ‘πολιτικός στρατός’, ο στρατηγός εννοούσε μια εφεδρεία αμάχων που έχουν μια βασική κατανόηση των στρατιωτικών υποθέσεων και είναι έτοιμοι να κινητοποιηθούν σε περίπτωση μεγάλου πολέμου – όπως στη Ρωσία ή την Ουκρανία.
Ο Βρετανός Υπουργός Άμυνας εξέδωσε πρόσφατα παρόμοιες προειδοποιήσεις, δηλώνοντας ότι η χώρα μεταβαίνει «από τον μεταπολεμικό στον προπολεμικό κόσμο».
Αλλά αυτά τα λόγια έγιναν αντιληπτά διαφορετικά από τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου παρά από τα χείλη ενός πολιτικού.
Ο λόγος του στρατηγού έγινε δεκτός διφορούμενα. Και παρόλο που ο γραμματέας Τύπου του Πρωθυπουργού διευκρίνισε γρήγορα ότι δεν υπήρχε συζήτηση για επιστροφή στη στρατολογία, ο Τύπος συζητούσε ενεργά εάν οι Βρετανοί ήταν έτοιμοι για την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία.
Το τμήμα γνώμης της φιλελεύθερης εφημερίδας ‘The Guardian’ διαπίστωσε ότι το να έχεις έναν αποτελεσματικό στρατό ήταν σημαντικό, αλλά οι κοινωνικές δαπάνες και η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη ήταν εξίσου σημαντικές, επομένως ο στρατός πρέπει να είναι στη σειρά για τα κρατικά χρήματα.
Οι συντηρητικοί ‘TheTimes’, αντίθετα, υποστήριξαν το κάλεσμα του στρατηγού και περιέγραψαν ακόμη και ένα πιθανό σενάριο για αύξηση των εφεδρειών. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η εκπαίδευση των ουκρανικών στρατευμάτων στη Βρετανία θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την προετοιμασία της μελλοντικής εφεδρείας.
Από το 2022, περισσότεροι από 30 χιλιάδες στρατιώτες των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, οι μέχρι χθες πολίτες, έχουν εκπαιδευτεί σε βάσεις του βρετανικού στρατού στο πλαίσιο της επιχείρησης Interflex.
Μεταστρατιωτική κοινωνία
«Περισσότεροι από 30 χιλιάδες Ουκρανοί στρατιώτες έχουν εκπαιδευτεί στη Βρετανία από το 2022»
Επί του παρόντος, λιγότερο από το 1% των πολιτών εμπλέκεται σε οποιαδήποτε μορφή εθνικής ασφάλειας, λέει ο Frank Ledwidge, ανώτερος λέκτορας στρατιωτικής στρατηγικής στο Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ που υπηρέτησε στο παρελθόν στη βρετανική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι απλώς ένας λόγος για να επιστήσουμε την προσοχή του κοινού σε ένα πρόβλημα που έχει προκύψει ως αποτέλεσμα της πολυετούς παραμέλησης των ενόπλων δυνάμεων, όπως πιστεύει.
Το μέγεθος του Βασιλικού Ναυτικού συρρικνώνεται συνεχώς, ο στρατός δεν έχει τους πόρους για να καταστρώσει ούτε μία μεραρχία και η αεροπορία διαθέτει επτά μοίρες μαχητικών, συγκρίσιμες με την Πολεμική Αεροπορία της Σιγκαπούρης.
Όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, οι αμυντικές δαπάνες του Λονδίνου μειώνονται σταθερά από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Επί του παρόντος, οι ένοπλες δυνάμεις της Βρετανίας αριθμούν 73 χιλιάδες άτομα και αντιμετωπίζουν έντονη έλλειψη συμβασιούχων στρατιωτών.
«Ο στρατός βρίσκεται σε απόλυτο χάος», είπε ο Ledwidge στο BBC. Πρωταρχικό καθήκον, είπε, είναι η επίλυση προβλημάτων με τη συνεχή έλλειψη συμβασιούχων στρατιωτών και η δημιουργία συνθηκών για αυτούς.
Πρόσθεσε ότι γνωρίζει προσωπικά εν ενεργεία στρατιωτικούς των οποίων τα διαμερίσματα δεν έχουν ζεστό νερό.
Μια άλλη αιτία ανησυχίας μεταξύ των Βρετανών πολιτικών είναι η ολοένα και πιο πραγματική προοπτική επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η οποία θα μπορούσε να ακολουθηθεί από απόσυρση της υποστήριξης προς την Ουκρανία και ακόμη και αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ.
«Πανικός» είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Ledwidge περιγράφει τη διάθεση ορισμένων από τους στρατηγούς.
Ρωσική επιθετικότητα: διαμάχη για το χρονοδιάγραμμα
Παρόμοια συναισθήματα υπάρχουν και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Υπάρχει μια μικρή αίσθηση πανικού υπό το φως μιας πιθανής προεδρίας Τραμπ», λέει η Μίνα Άλαντερ, ερευνήτρια στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων.
Οι πολιτικοί θέτουν δύο ερωτήματα: πόσο καιρό μπορεί η ΕΕ να υποστηρίζει την Ουκρανία χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ και τι θα συμβεί εάν η Ουάσιγκτον αφήσει τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ μόνα τους με τους αντιπάλους τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι φόβοι για μια άμεση σύγκρουση με τη Ρωσία αυξάνονται, παρά τις διαβεβαιώσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν ότι δεν σκοπεύει να πολεμήσει με το ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία έχει αποδείξει τις στρατιωτικές ικανότητές της
Ενώ προηγουμένως ήταν γενικά αποδεκτό ότι μια σύγκρουση μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων θα σήμαινε πυρηνικό πόλεμο, τώρα εξετάζεται όλο και περισσότερο ένα ευρύτερο φάσμα σεναρίων, συμπεριλαμβανομένης μιας σύγκρουσης μεταξύ του ρωσικού στρατού και του ευρωπαϊκού στρατού χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ – και χρησιμοποιώντας όλα τα πιθανά όπλα εκτός από τα πυρηνικά.
Οι Ευρωπαίοι φορείς χάραξης πολιτικής γνωρίζουν ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει δύο χρόνια πολέμου στην Ουκρανία πιο αποτελεσματικά από τη Δύση και μπόρεσε να αυξήσει την παραγωγή πυρομαχικών και μη επανδρωμένων αεροσκαφών ενώ αναδομεί τις στρατιωτικές της ικανότητες, λέει η Minna Alander.
Η θριαμβολογία εξατμίζεται γρήγορα από τα αξιώματα της εξουσίας.
«Το να λέμε ότι η Ρωσία αποδυναμώθηκε σε μεγάλο βαθμό, δεν είναι σοβαρό.Η Ρωσία είναι ισχυρότερη από ό,τι ήταν το 2022 και δυναμώνει», προτείνει ο Frank Ledwidge.
Η Γερμανία θέλει αρκετά χρόνια προετοιμασίας σε ενδεχόμενη ρωσική επίθεση
Στα μέσα Ιανουαρίου, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους προειδοποίησε για τον κίνδυνο μιας ρωσικής επίθεσης στο ΝΑΤΟ – και είπε ότι η χώρα του χρειάζεται πέντε έως οκτώ χρόνια για να προετοιμαστεί γι’ αυτό.
Νωρίτερα, η γερμανική ταμπλόιντ Bild δημοσίευσε ένα έγγραφο που διέρρευσε από το γερμανικό Υπουργείο Άμυνας , το οποίο περιγράφει ένα πιθανό σενάριο μιας ρωσικής επίθεσης στα ανατολικά σύνορα του ΝΑΤΟ το φθινόπωρο του 2024, παραμονές των αμερικανικών εκλογών. Σε απάντηση στη διαρροή, το στρατιωτικό τμήμα είπε ότι ήταν δουλειά τους να υπολογίσουν όλα τα πιθανά σενάρια.
Η Σουηδία έχει προειδοποιήσει τους πολίτες της για πόλεμο
Ο υπουργός Πολιτικής Άμυνας της Σουηδίας είπε ότι ο πόλεμος μπορεί να έρθει στη χώρα του και ο αρχιστράτηγος των ενόπλων δυνάμεων κάλεσε τους Σουηδούς να προετοιμαστούν για πόλεμο. Όπως και στη Βρετανία, αυτές οι προειδοποιήσεις προκάλεσαν διαμάχη στο κοινό.
Η Νορβηγία επισπεύδει την προετοιμασία για τον πόλεμο
Ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της Νορβηγίας, εν τω μεταξύ, είπε ότι η Ευρώπη έχει «δύο, ίσως τρία χρόνια» για να προετοιμαστεί για μια ρωσική επίθεση.
Η Ολλανδία προτρέπει για ετοιμασία πολέμου
Ο Ρομπ Μπάουερ, πρόεδρος της στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ και ναύαρχος του Βασιλικού Ναυτικού της Ολλανδίας, είπε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας με τη Ρωσία μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.
«Οι προκλητικές δηλώσεις είναι μια προσπάθεια αφύπνισης των ανθρώπων αυτών των χωρών και εξηγήσεων ότι η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά», λέει η Minna Alander.
Το Κίεβο ελπίζει ότι η Ευρώπη θα μπορέσει να συνδυάσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία με επενδύσεις στη δική της άμυνα, λέει η Alena Glivko, υπάλληλος του βρετανικού think tank the Henry Jackson Society.
«Ελπίζω πραγματικά ότι αυτές οι διαδικασίες θα πάνε χέρι-χέρι», λέει η πολιτικός επιστήμονας.
Τεράστια η βοήθεια στην Ουκρανία
«Η Ουκρανία καλεί τη Δύση να παράγει περισσότερες οβίδες πυροβολικού»
Συνολικά, μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση (τόσο μεμονωμένες χώρες όσο και κοινά προγράμματα) είχε στείλει περισσότερα από 133 δισεκατομμύρια ευρώ σε στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία.
Αλλά οι προμήθειες των δυτικών βλημάτων πυροβολικού μειώθηκαν σημαντικά το 2023 , και αυτό οδήγησε σε «πείνα οβίδων» στις Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις.
Οι βρετανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν λιγότερους γύρους σε απόθεμα από ό,τι η Ρωσία πέρασε κατά τις δύο πιο έντονες ημέρες μαχών στο Ντονμπάς, σύμφωνα με έκθεση του Βασιλικού Ινστιτούτου Αμυντικών Μελετών.
Η παραγωγή νέων οβίδων -τόσο για την Ουκρανία όσο και για την ίδια- απαιτεί επενδύσεις και σχεδιασμό μεγάλης κλίμακας, για τον οποίο πολλές ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι ακόμη έτοιμες.
«Θα είναι πολύ δύσκολο για την Ευρώπη να υποστηρίξει ταυτόχρονα την Ουκρανία και να αναπτύξει τις δικές της αμυντικές δυνατότητες», λέει η Alander του Φινλανδικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων.
«Οι δυτικοί ηγέτες αρχίζουν να αναγνωρίζουν ότι η μεταψυχροπολεμική εποχή της ειρήνης ήταν μια ανωμαλία, όχι μια νέα πραγματικότητα».
—
