 |
| [iEpikaira: Ακόμη και οι υπογραφές μπήκαν "στο πόδι" σε ένα τραπεζάκι του καφέ...] |
Δημήτρης Μηλάκας
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πανηγυρίζει γιατί με τη Διακήρυξη της Αθήνας έφερε τα ελληνοτουρκικά σε «ήρεμα νερά» γεγονός που θα τονώσει τις εμπορικές/ οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών. Πρόκειται, ωστόσο, για πανηγύρια με στενή προοπτική και σκοτεινό ορίζοντα καθώς πρώτον, έχει αποδειχτεί από την ιστορία ότι οι στενές οικονομικές σχέσεις μεταξύ δύο κρατών δεν εξασφαλίζει την «αιώνια» ειρηνική τους συμβίωση και δεύτερον αυτά που η Αθήνα πρόσφερε προκειμένου να κατευνάσει την τουρκική ηγεσία υπονομεύουν εθνικά δίκαια και συμφέροντα.
Η τρέχουσα φάση της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, δεν θα πρέπει να λησμονούμε, ξεκίνησε μετά την κρίση του καλοκαιριού με τις πλόες του Ορούτς Ρέις και του τουρκικού στόλου μέχρι και 6,5 μίλια από Καστελόριζο, Ρόδο, Κάρπαθο και Κρήτη. Τότε και με αμερικανική παρέμβαση ξεκίνησαν μυστικές συνομιλίες στο ΝΑΤΟ για την «μείωση του στρατιωτικού αποτυπώματος» μεταξύ των δύο συμμάχων και η επανεκίνηση των συνομιλιών (επιτροπές εμπειρογνωμόνων) για τις μείζονες διευθετήσεις στην θαλάσσια ελληνοτουρκική μεθόριο. Πολύ σύντομα οι εν λόγω μυστικές συνομιλίες απέδωσαν καρπούς και οδήγησαν τρία χρόνια αργότερα στην αρχή του καλοκαιριού του 2023 στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στο Βίλνιους στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, όπου συμφωνήθηκε και ανακοινώθηκε η διαδικασία προσέγγισης η οποία ακολουθείται και ένας (σημαντικός) σταθμός ήταν και η χθεσινή επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα και η Διακήρυξη που υπογράφτηκε.
Για να φτάσουμε ως εδώ (την υπογραφή της Διακήρυξης) υπάρχει ήδη ένα πάρε δώσε που η αποτίμησή του αφήνει έκθετη την ελληνική πλευρά. Η τουρκική «προσφορά» για την πρόοδο της διαδικασίας της ελληνοτουρκικής προσέγγισης έχει ως εξής:
· Περιορίστηκαν οι επιθετικές δηλώσεις σε βάρος της Ελλάδας από τον Ερντογάν και στελέχη της κυβέρνησής του
· Περιορίστηκαν (εντυπωσιακά) οι παραβιάσεις των τουρκικών μαχητικών στον ελληνικό εναέριο χώρο και οι υπερπτήσεις τους πάνω από (και)κατοικημένα ελληνικά νησιά
· Ενισχύθηκαν οι ανέξοδες δηλώσεις/ τοποθετήσεις από την Άγκυρα για τις ελπιδοφόρες προοπτικές των ελληνοτουρκικών σχέσεων
Στο σημείο αυτό σταματούν οι τουρκικές «προσφορές» για την οικοδόμηση του απαραίτητου (και) επικοινωνιακά κλίματος προσέγγισης, καθώς την ίδια στιγμή η Τουρκία:
· Επιμένει εμπράκτως (με νοταμ που είναι και ήταν σε ισχύ κατά την επίσκεψη Ερντογάν) στο «αίτημα» για διανομή του Αιγαίου στη μέση αποκόπτοντας τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου από την ηπειρωτική χώρα
· Πιέζει για τη συνέχιση μέχρι την απόλυτη ολοκλήρωση της αποστρατιωτικοποίησης των εν λόγω νησιών και το κάνει εγγράφως με (αναπάντητα από την Αθήνα) υπομνήματα στον ΟΗΕ αλλά και με navtex/ notam κάθε φορά οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις συμπεριλαμβάνουν κάποιο από αυτά τα νησιά στις ασκήσεις του
· Συνεχίζει απτόητη την προώθηση της «λύσης» δύο κρατών στην Κύπρο.
Ας δούμε τώρα και την συνεισφορά της Αθήνας στο (αμερικανικό κατά κύριο λόγο) πρότζεκτ της ελληνοτουρκικής προσέγγισης. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη:
· Υλοποιεί την τουρκική (και αμερικανική/ Νατοϊκή) απαίτηση για το ξαλάφρωμα της αεράμυνας των νησιών της μεθωρίου. Ξεκίνησε με την αποστολή των ρωσικής τεχνολογίας συστημάτων αεράμυνας στην Ουκρανία και συνεχίζει με την απόφαση που ανακοινώθηκε στο ψιλά δυο μέρες πριν την άφιξη Ενρτογάν με την ματαίωση του προγράμματος εκσυγχρονισμού των εν λόγω όπλων χωρίς μάλιστα να έχει φροντίσει για την αντικατάστασή τους
· Παρακολουθεί αδιαμαρτύρητα τις τουρκικές ανακοινώσεις (Notam / navtex) με τις οποπιες η Τουρκία οικοδομεί τη θέση της περί διανομής του Αιγαίου
· Ικανοποίησε το τουρκικό αίτημα δεκαετιών για το κλείσιμο του καταυλισμού προσφύγων (Κούρδων) στο Λαύριο
· Δεν έβγαλε κιχ για τις τουρκικές μεθοδεύσεις για δύο κράτη στην Κύπρο, συμφωνώντας το Κυπριακό να μπει στο ράφι αφού δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά (στη Διακήρυξη) για δίκαιη λύση ως προϋπόθεση της προώθησης τω ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Στις εν λόγω ελληνικές προσφορές θα πρέπει επίσης να προστεθούν επίσης 3 ακόμη που αποτυπώνουν τον υπερβάλλοντα κατευναστικό ζήλο της ελληνικής κυβέρνησης:
· Η Αθήνα συζητά με το πιστόλι στον κρόταφο καθώς είναι σε ισχύ η απειλή πολέμου στην περίπτωση που η χώρα ασκήσει το νόμιμο δικαίωμά της για επέκταση των χωρικών της υδάτων
· Με δεδομένο ο πιο πάνω η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε (με βάση τη διακήρυξη της Αθήνας) να αναβαθμίσει σε πολιτικό επίπεδο τον διάλογο (για τις τουρκικές διεκδικήσεις, δηλαδή νησιά αμφισβητούμενης κυριαρχίας γκρίζες ζώνες κλπ) που εξελίσσεται από το 2000 σε επίπεδο επιτροπών εμπειρογνωμόνων
· Αναλαμβάνει την υποχρέωση και προκειμένου να μην υπονομευθούν τα συμφωνηθέντα της Διακήρυξης της Αθήνας να αποφύγει δηλώσεις και κινήσεις που θα θίξουν την άλλη πελυρά, όπως για παράδειγμα η ενίσχυση της αεράμυνας των νησιών
Που μπορεί να οδηγήσει όλη αυτή η υπερβολή κατευνασμού κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει. Την προηγούμενη φορά ωστόσο, που ο πατέρας του σημερινού πρωθυπουργού, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης επιχείρησε να λύσει τα ελληνοτουρκικά με την υπογραφή συμφώνου (που τελικά δεν υλοποιήθηκε το 1991) ήρθε η κρίση των Ιμίων (1996) και το (1997) η Συμφωνία (Σημίτη- Ντεμιρέλ- Ολμπράιτ) της Μαδρίτης όπου η Ελλάδα αναγνώρισε τα τουρκικά ζωτρικά συμφέροντα στο Αιγαίο και μπήκε σε διάλογο τελικά που συνεχίζεται μέχρι τώρα για τον αν και ποια νησιά της ανήκουν.
Πηγή: topontiki.gr
