Διακρίσεις σε βάρος γυναικών, περιορισμός της πρόσβασής τους στον δημόσιο χώρο, ακόμη και μέσα στα λεωφορεία. Οι γυναίκες αντιδρούν μαζικά. Πού οδεύει η κοινωνία του Ισραήλ;
Στο Ισραήλ συμβαίνουν πράγματα και θάματα που εξοργίζουν τις γυναίκες αίφνης, όπως την Λι Xόφμαν Αγκίβ. Από τις αρχές του χρόνου δραστηριοποιείται κατά της συνταγματικής δικαστικής μεταρρύθμισης που προωθεί η εθνικιστική κυβέρνηση Νετανιάχου, γιατί θεωρεί ότι αποτελεί τεράστια απειλή για τα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα. "Είμαι οργισμένη, απογοητευμένη και ανήσυχη", περιγράφει τα συναισθήματά της απέναντι στις προσπάθειες των αυστηρά θρησκευόμενων μελών της κυβέρνησης να επιβάλουν μεγαλύτερο διαχωρισμό των φύλων στους δημόσιους χώρους. Και για να το αποτρέψει αυτό, οργανώνει δράσεις από την ομάδα Bonot Alternativa (Γυναίκες δημιουργούν Εναλλακτικές). Χιλιάδες γυναίκες διαδηλώσαν χθες βράδυ στο προάστιο Μπνέι Μπρακ του Τελ Αβίβ, όπου ζουν κυρίως αυστηρά θρησκευόμενοι Εβραίοι. "Θέλουμε να υψώσουμε τη σημαία και να πούμε ότι απαιτούμε ισότητα! Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να μας διώξει από τη δημόσια σφαίρα".
Πολιτισμικό χάσμα
Μαζική ανταπόκριση κατά της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνηςΕικόνα: Yair Palti/AA/picture alliance
Από τις αρχές του χρόνου η έμπορος κρασιών συμμετέχει στις ογκώδεις διαδηλώσεις στους δρόμους του Ισραήλ. Συμμετείχε επίσης και στην πρώτη λεγόμενη "πορεία των υπηρετριών" στην Ιερουσαλήμ. Γυναίκες με μακριά κόκκινα παλτά και λευκά σκουφάκια περπατούσαν επιδεικτικά στους δρόμους, στο μεταξύ συμμετέχουν σε κάθε συγκέντρωση. Η εντυπωσιακή ενδυμασία τους ήταν εμπνευσμένη από την Ιστορία της Υπηρέτριας της Καναδέζας συγγραφέως Μάργκαρετ Άτγουντ, η οποία έχει αναγορευτεί και επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, που εξιστορεί μια δικτατορία, στην οποία καταπιέζονται ιδίως οι γυναίκες.
"Στην πρώτη πορεία, ήμασταν 20 γυναίκες", λέει η Αγκίβ. "Σήμερα είμαστε δεκάδες χιλιάδες". Αυτό της δίνει ελπίδα. Το να ντύνεσαι ως καμαριέρα μεταφέρει ένα "πολύ ισχυρό μήνυμα", εξηγεί. "Οι άνθρωποι στο δρόμο, άνδρες και γυναίκες, μας έβλεπαν και ξεσπούσαν σε κλάματα". Τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξαν επανειλημμένες πληροφορίες για απόπειρες περιορισμού των γυναικών σε δημόσιους χώρους στο Ισραήλ. Πρόκειται για ένεργειες που εκφράζουν ένα βαθύ πολιτιστικό χάσμα μεταξύ της κοσμικής πλειοψηφίας και μιας υπερορθόδοξης συντηρητικής μειονότητας.
Αν και η τελευταία αντιπροσωπεύει μόνο το 13% του πληθυσμού, εκπροσωπείται από πολιτικά κόμματα με μεγάλη επιρροή. Οι γυναίκες είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πληθυσμιακή ομάδα στο Ισραήλ. Μέσα σε 40 χρόνια εκτιμάται ότι θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει το 1/3 του πληθυσμού. Τόπος αυτής της πολιτισμικής σύγκρουσης είναι συχνά τα ΜΜΜ. Για παράδειγμα, σύμφωνα με αναφορές του Τύπου, ένας οδηγός λεωφορείου στην πόλη Ασχόντ διέταξε ομάδα εφήβων γυναικών να καθίσουν στο πίσω μέρος του λεωφορείου και τους έδωσε κουβέρτες για να καλυφθούν. Μια άλλη φορά, φέρεται να απαγορεύθηκε σε μια γυναίκα εντελώς να μπει στο λεωφορείο. Μετά από αυτά τα περιστατικά ο Νενανιάχου τόνισε ότι το Ισραήλ είναι μια ελεύθερη χώρα "στην οποία κανείς δεν θα περιορίζεται όταν χρησιμοποιεί τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή του υπαγορεύεται πού ποιος κάθεται". Βεβαια αντέδρασε έτσι λόγω της μεγάλης πίεσης από το κίνημα διαμαρτυρίας και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πιστεύει η Χόφμαν Αγκίβ.
Λιγότερες γυναίκες στην κυβέρνηση
Η Σίκμα Μπεσλέρ, φυσικός, από τις ηγετικές φιγούρες των διαδηλώσεων Εικόνα: Jack Guez/AFP/Getty Images
Η φυσικός Σίκμα Μπρέσλερ, μητέρα 4 κοριτσιών, μία από τις βασικές φυσιογνωμίες των πολύμηνων διαδηλώσεων, δήλωσε επίσης στην πρόσφατη συγκέντρωση στο Τελ Αβίβ ότι ο κόσμος θέλει μια χώρα βασισμένη στις αξίες της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ισότητας. "Ένα εβραϊκό και δημοκρατικό κράτος, όπου οι γυναίκες να μπορούν να κάθονται όπου θέλουν και να φορούν ό,τι θέλουν". Τα υπερορθόδοξα μέλη της κυβέρνησης, από την άλλη πλευρά, θέλουν να επεκτείνουν την εξουσία των θρησκευτικών δικαστηρίων, στα οποία υπάρχουν μόνο άνδρες δικαστές. Ο υπουργός Περιβάλλοντος Ιντίτ Σιλμάν, από το δεξιό συντηρητικό κυβερνητικό κόμμα Λικούντ πιέζει ώστε να επιτρέπεται σε άνδρες και γυναίκες να κάνουν μπάνιο σε φυσικά πάρκα μόνο χωριστά και σε συγκεκριμένες ώρες. Ωστόσο, αυτό το "πιλοτικό πρόγραμμα" σταμάτησε αρχικά από τον Γενικό Εισαγγελέα Γκάλι Μπαχαράβ-Μιάρα, ο οποίος θεωρείται ότι πρεσβεύει φιλελεύθερες δυτικές αξίες, αλλά για πολλά μέλη της κυβέρνησης έχει μετατραπεί σε κόκκινο πανί και στόχος εκδηλώσεων μίσους. Λιγότερο από το 1/5 των υπουργικών θέσεων στο Ισραήλ κατέχουν γυναίκες.
Στην προηγούμενη κυβέρνηση του σημερινού αρχηγού της αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ, το ποσοστό ήταν στο 1/3. Σήμερα ακόμη και μέσα στα υπουργεία δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου γυναίκες σε κορυφαίες θέσεις. Η Μέι Γκολάν, υπουργός αρμόδια για τα δικαιώματα των γυναικών στην κυβέρνηση Νετανιάχου, απορρίπτεται από το κίνημα διαμαρτυρίας. Υποστηρίζει τη δικαστική μεταρρύθμιση και οι επικριτές της τήν κατηγορούν ότι δεν εργάζεται πραγματικά για τη βελτίωση της κατάστασης των γυναικών στο Ισραήλ.
Με την πορεία προς τη συνοικία Μπνέι Μπρακ του Τελ Αβίβ, οι διαδηλωτές θέλουν να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου. "Πολλοί υπερορθόδοξοι δεν έχουν πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης", εξηγεί ο Χόφμαν Αγκίντ. "Πρέπει να δουν εμάς, τον πόνο μας, την οργή μας" και πιστεύει ότι ο διάλογος είναι εφικτός. Τονίζει ότι η πορεία δεν έχει σκοπό να προκαλέσει. "Όποιος λέει ότι οι γυναίκες στον δημόσιο χώρο είναι πρόκληση, έχει πρόβλημα". Κίνητρο για τον εξαντλητικό της αγώνα αποτελούν και οι δύο κόρες της, ηλικίας τεσσάρων και επτά ετών. "Και οι τρεις μας έχουμε επίσης γερμανική υπηκοότητα". Και παραδέχεται ότι της έχει περάσει από τον μυαλό να φύγει το Ισραήλ. "Αλλά προς το παρόν ο αγώνας μας δεν έχει τελειώσει, γι' αυτό είμαστε εδώ. Η μεγαλύτερη κόρη μου καταλαβαίνει ήδη ότι αγωνίζομαι για το μέλλον της και της μικρής της αδελφής. Δεν θα μεγαλώσω τα παιδιά μου σε μια δικτατορία".
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου dw.com
