Χοντρό παρασκήνιο πίσω από την πτώση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία, αποκαλύπτεται σιγά – σιγά. Τελικά, πως έπεσε τόσο γρήγορα σαν χάρτινος πύργος, προς έκπληξη των αναλυτών, διεθνώς; Εφταιγε ο ίδιος, η ανικανότητα και η διαφθορά του καθεστώτος του; Τον πρόδωσαν οι «σύμμαχοί» του, Ρωσία – Ιράν, έστω εξαιτίας της αδυναμίας τους, λόγω ουκρανικού και αντιπαράθεσης με το Ισραήλ, διαμηνύοντάς του ότι δεν πρέπει να αντισταθεί στην επίθεση της ένοπλης «συριακής αντιπολίτευσης»; Πόσο καθοριστικός είναι ο ρόλος της Τουρκίας;
Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο, Reuters, η «συριακή αντιπολίτευση» δεν θα μπορούσε να εξαπολύσει επίθεση χωρίς προηγουμένως να το γνωστοποιήσει στην Τουρκία. Κάτι που έγινε έξι μήνες πριν την επίθεση, η οποία διήρκεσε σχεδόν δύο εβδομάδες, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει το καθεστώς Ασαντ σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Γεγονός που κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι η Συρία θα μετατραπεί σε τουρκικό προτεκτοράτο.
Λάβροι οι Ρώσοι Ευρασιατιστές κατά Τουρκίας
Από τη μεριά της, η ρωσική εφημερίδα, Kommersant, υποστηρίζει ότι, αν και η Ρωσία απώλεσε τον αδιαμφισβήτητα ηγετικό ρόλο που είχε στη Συρία, αφού έχασε τον βασικό σύμμαχό της, Μπασάρ αλ Άσαντ, υπό τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται, δεν φαίνεται να υπάρχει καμία χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και των ΗΠΑ, που θα μπορέσει να εδραιωθεί σε μοναδική ηγέτιδα δύναμη στη Συρία. Σημειώνει, δε, πως η ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Συρία παραμένει λόγος ανησυχίας για τη Μόσχα και αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την ένοπλη αντιπολίτευση.
Ο γνωστός Ρώσος σκληροπυρηνικός θεωρητικός του Ευρασιατισμού, Αλεξάντρ Ντούγκιν, σε ανάρτησή του στο Χ (twitter) έγραψε: «Η Συρία είναι παγίδα για τον Ερντογάν. Έκανε στρατηγικό λάθος. Πρόδωσε τη Ρωσία. Πρόδωσε το Ιράν. Είναι καταδικασμένος. Τώρα άρχισε το τέλος της Τουρκίας του Κεμάλ. Σας στηρίξαμε. Μέχρι τώρα. Από εδώ και πέρα θα το μετανοιώσετε». Λίγο αργά για τέτοιες επισημάνσεις (!).
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, πριν την «απόδραση» Ασαντ στη Μόσχα, είπε ότι «οι μαχητές της αντιπολίτευσης, κάνοντας ένα πρωτοφανές βήμα, στο πλαίσιο μια καλά συντονισμένης επίθεσης, πήραν τον πλήρη έλεγχο πολλών πόλεων. Η Ρωσία είναι τώρα σοβαρά απασχολημένη με τη σύγκρουση στην Ουκρανία και ως εκ τούτου δεν μπόρεσε να παρέχει στη Δαμασκό την απαραίτητη υποστήριξη. Η Ρωσία δεν είχε ποτέ πολλά να κερδίσει στη Συρία, εκτός από το να κάνει τον Ομπάμα να φαίνεται ανόητος. Σε κάθε περίπτωση, η Συρία είναι χάος, αλλά δεν είναι φίλη μας. Και οι ΗΠΑ δεν πρέπει να αναμειχθούν. Δεν είναι δική μας σύγκρουση. Αφήστε τα πάντα να πάρουν τον δρόμο τους. Μην ανακατεύεστε!».
Πρόκειται για κούφια λόγια αλά Τράμπ. Η σημασία της Συρίας για τη Ρωσία, από εποχής ΕΣΣΔ έως σήμερα ήταν ανέκαθεν μεγάλη. Εάν επίσης κυριολεκτεί ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ ως προς το ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να ανακατευτούν, τότε αυξάνονται οι υποψίες περί ενδεχόμενου ξεπουλήματος των Κούρδων. Το είχε κάνει, άλλωστε, και στην πρώτη θητεία του προς όφελος του Ερντογάν. Ιδωμεν. Οπως και να’ χει, μπορεί η Συρία να αποτελεί ήττα για τη Ρωσία, όμως δεν δεν αποτελεί και νίκη των ΗΠΑ.
Πυκνό παρασκήνιο
Ολα τα παραπάνω, βέβαια, είναι βάσιμες πληροφορίες ή αντιδράσεις της στιγμής. Το Συριακό και η επαναχάραξη των συνόρων στη Μέση Ανατολή, όπως πολλοί πιστεύουν, έχει πολύ δρόμο. Ενδιαφέρον έχει, όμως, τι προηγήθηκε της ανατροπής Ασαντ. Πως έπεσε τόσο γρήγορα προς έκπληξη των αναλυτών διεθνώς; Πράγματι, του διαμηνύθηκε από Ρωσία και Ιράν να μην αντισταθεί; Εδειξε απείθεια ο στρατός του, επειδή, ως λέγεται, υπήρχε κλίμα έντονης δυσαρέσκειας στις τάξεις του; Ηταν η ανικανότητα της κυβέρνησής του και η διαφθορά στη χώρα που τον έκανε να πέσει ως ώριμο φρούτο, μπροστά στο γιουρούσι της «συριακής αντιπολίτευσης» και των διαδόχων των τζιχαντιστών, που εκπαιδεύονταν και εξοπλίζονταν για χρόνια από την Τουρκία; Φταίει, πράγματι, ο ίδιος, όπως του καταλογίζει ο Ερντογάν, που δεν πήγε έγκαιρα σε διάλογο με την «αντιπολίτευση» για «συγκυβέρνηση» και μοίρασμα της εξουσίας στη Συρία;
Η αραβική εφημερίδα, Asharq Al-Awsat, που εκδίδεται στο Λονδίνο, υποστηρίζει ότι αποκαλύπτει τα μυστικά των κινήσεων της Ρωσίας τη νύχτα πριν την πτώση του Ασαντ. Ο Rami Al-Shaer, ο οποίος εμφανίζεται ως σύμβουλος για κέντρα λήψης αποφάσεων, στη Μόσχα, υποστηρίζει πως η Μόσχα είχε ακριβείς πληροφορίες για το χρόνο, το μέγεθος και τους στόχους της επίθεσης. Τα στοιχεία που έδειχναν προετοιμασίες για επίθεση μεγάλης κλίμακας, έκαναν τη Μόσχα να αναλάβει δράση. Οι συριακές Αρχές ενημερώθηκαν μέσω ειδικών διαύλων ότι δυνάμεις που ανήκουν στις ένοπλες φατρίες της «αντιπολίτευσης» θα επιτεθούν προς Χαλέπι και από εκεί προς άλλες πόλεις. Ωστόσο, από τη στιγμή που εκδηλώθηκε η επίθεση, αποφασίστηκε ότι η χώρα δεν θα πρέπει να συρθεί και πάλι σε έναν καταστροφικό πόλεμο.
Κατά τον ίδιον, προηγουμένως, η Μόσχα είχε «συμβουλεύσει» τον Ασαντ να πάρει άμεσα μια απόφαση και την πολιτική πρωτοβουλία που θα άνοιγε την πόρτα του διαλόγου με την συριακή αντιπολίτευση, ούτως ώστε να αποτρέψει την έναρξη της επίθεσης. Για τον Ασαντ δεν υπήρχε άλλη επιλογή.
Σύμφωνα με τον Al-Shaer, έγιναν κατεπειγόντως επαφές, μέσω καναλιών, με την τουρκική και την ιρανική πλευρές, ούτως ώστε να σταματήσουν οι προετοιμασίες για την επίθεση και να ανοίξει πολιτικός διάλογος. Σύντομα, όμως, κατέστη σαφές στη Μόσχα ότι οι φατρίες της «συριακής αντιπολίτευσης» δεν θα ακυρώσουν την επίθεσή τους. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι ρωσο-τουρκο-ιρανικές επαφές επεδίωξαν τουλάχιστον να αποφευχθούν οι φονικές συγκρούσεις και ένας νέος εμφύλιος πόλεμος.
Δυσαρέσκεια στον στρατό
Να σημειωθεί, αναφέρει ο ίδιος, ότι υπήρχε εκτεταμένη δυσαρέσκεια στο εσωτερικό του συριακού στρατού (του Ασαντ), λόγω της γενικότερης κατάστασης στη χώρα, και κυρίως εξαιτίας της επιδείνωσης των συνθηκών διαβίωσης αξιωματικών και στρατιωτών.
Αυτό το αρνητικό κλίμα που υπήρχε στη Συρία, έκανε τη Μόσχα να ζητάει από τον Άσαντ να επιταχύνει μια λύση βασισμένη στον διάλογο, λέει ο Rami Al-Shaer. Ωστόσο, προσθέτει, δυστυχώς, ο Άσαντ δεν απάντησε με την απαιτούμενη ταχύτητα.
Αφού εκδηλώθηκε η επίθεση και οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης κατέλαβαν το Χαλέπι, ενώ ο στρατός του Αασαντ αποσυρόταν δίχως να ρίξει ντουφεκιά, επήλθε η ταχεία κατάρρευση που φοβούταν η Μόσχα. Ακολούθησε η κατάληψη της πόλης Χομς. Τότε, υποστηρίζει ο Al-Shaer, η Μόσχα ζήτησε από τον Άσαντ να δώσει εντολή στον στρατό να αποσυρθεί και να μην εμπλακεί σε σύγκρουση. Ο ίδιος υποστήριξε ότι αυτή η κίνηση έγινε σε συντονισμό με την τουρκική και την ιρανική πλευρά.
Οπως ισχυρίζεται ο ίδιος, το Ιράν έδωσε τη συγκατάθεσή του σε αυτή την κίνηση, βέποντας την αδυναμία του συριακού στρατού και φοβούμενο μια αντιπαράθεση που θα οδηγούσε σε σφαγή, ενώ το καθεστώς Ασαντ δεν θα άντεχε.
Εντολή για μηδενική αντίσταση
Σε αυτό το στάδιο, προσθέτει, ήταν ξεκάθαρο ότι η κατάσταση ήταν εκτός ελέγχου από το καθεστώς Ασαντ. Ειδικά μετά την περικύκλωση της πόλης Χομς. Τότε, δόθηκαν εγγυήσεις ασφαλείας για τον Ασαντ και όλα τα μέλη της οικογένειάς του για ασφαλή έξοδο, υπογραμμίζοντάς του ότι δεν πρέπει να υπάρξει αντίσταση στις δυνάμεις των αντικαθεστωτικών, καθώς και ότι επιβάλλεται να δοθούν οι απαραίτητες εντολές προς τους στρατιωτικούς, όπως επίσης και να ανακοινώσει την παραίτησή του.
Αν και στη Συρία επαναλήφθηκαν εικόνες – αντιγραφή του γκρεμίσματος αγαλμάτων του Σαντάμ στο Ιράκ, η πτώση Ασαντ δεν συνοδεύτηκε από μαζικές διαδηλώσεις υποστήριξης της «αντιπολίτευσης», όπως καταμαρτυρούν όλα τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο
Ο Άσαντ απάντησε, συμφωνώντας, λίγες ώρες αφότου του ζητήθηκαν τα παραπάνω, ενώ την ίδια ώρα οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Πάντως, ο υπουργός Άμυνας έδωσε διαταγές στον στρατό και στις υπηρεσίες ασφαλείας να μην προβάλλουν αντίσταση, όπως επίσης οι αξιωματικοί και οι στρατιώτες είτε να παραμείνουν στα σπίτια τους, είτε να βγάλουν τις στολές, να φορέσουν πολιτικά ρούχα, και να φύγουν από τους στρατώνες.
Ασυλο στη Ρωσία
Αφού η Μόσχα έλαβε τις διαβεβαιώσεις ότι ο Ασαντ δεν θα προβάλλει αντίσταση, αποφασίστηκε να του χορηγηθεί άσυλο. Σύμφωνα με τον Al-Shaer, η Μόσχα κατανοεί ότι μπορεί η πλειονότητα των Σύρων να είναι δυσαρεστημένη με την χορήγηση ασύλου στον Άσαντ. Ο ίδιος είπε επίσης ότι η παρούσα χορήγηση ασύλου στον Άσαντ δεν σημαίνει ότι θα παραμείνει στη Μόσχα (!).
Ως γνωστόν, ο Ασαντ έφυγε από τη Συρία, με αεροσκάφος, απευθείας από τη Δαμασκό στη Μόσχα. Είχε προηγηθεί συνάντηση μαζί του, κατά την οποία του δόθηκαν διαβεβαιώσεις και εγγυήσεις για την ασφαλή έξοδο του ιδίου και όλων των μελών της οικογένειάς του.
Μηνύματα από το Κατάρ
Στο μεταξύ, αναφέρει η ρωσική εφημερίδα, «Κομμερσάντ», ενώ η επίθεση της «αντιπολίτευσης» βρισκόταν σε εξέλιξη, στη Ντόχα (Κατάρ), στις 7 Δεκεμβρίου, συγκλήθηκε κατεπειγόντως το «σχήμα της Αστάνα», σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, που ολοκλήρωσε τις εργασίες του την επομένη. Πρακτικα, το σχήμα είχε καταρρεύσει μετά την αποχώρηση από αυτό των εκπροσώπων της Δαμασκού και της συριακής αντιπολίτευσης.
Την πρώτη ημέρα της διάσκεψης της Ντόχα, οι εκπρόσωποι της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν, καθώς και πέντε αραβικών χωρών (Κατάρ, Ιορδανία, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος και Ιράκ), με κοινή δήλωσή τους κάλεσαν τα αντίπαλα στρατόπεδα στη Συρία «να καταβάλλουν προσπάθειες για την εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης, η οποία θα οδηγήσει στον τερματισμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων και στην προστασία των αμάχων».
Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στη Ντόχα, τη νύχτα πριν από την πτώση του καθεστώτος Ασαντ, το κύριο θέμα ήταν ο ρόλος που θα μπορούσε να παίξει η «Ομάδα της Αστάνα» για να βοηθήσει τη Συρία υπό τις νέες εξελίξεις. Οι εξελίξεις, όμως, είχαν πλέον ξεπεράσει τη διάσκεψη.
«Η Συρία προκάλεσε σοκ»
Η ρωσική εφημερίδα, «Κομμερσάντ», επισημαίνει ότι η πτώση Ασαντ προκάλεσε σοκ, ενώ τονίζει πως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, το σημαντικότερο για τη Ρωσία είναι το μέλλον της στρατιωτικής παρουσίας της, δηλαδή της αεροπορικής βάσης, Khmeimim, και της ναυτικής βάσης στο λιμάνι, Tartus, στη Μεσόγειο, καθώς και οι προοπτικές διατήρησης των ρωσικών θέσεων σε περιοχές της χώρας, οι οποίες όμως έχουν περιέλθει στον έλεγχο ισλαμιστικών – τρομοκρατικών ομάδων.
Εικόνα από τη ρωσική παρουσία στο λιμάνι της Ταρτούς πριν από την πτώση Ασαντ (photo: Neostrategy.gr)
Η εφημερίδα, πάντως, ισχυρίζεται ότι, χάρις στις σχέσεις που έχει αναπτύξει η Ρωσία στη Συρία εδώ και πολλά χρόνια, η ρωσική στρατιωτική παρουσία θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τη συριακή αντιπολίτευση προκειμένου να διατηρηθούν. Μάλιστα, αναφέρει ότι στις 7 Δεκεμβρίου, στη Ντόχα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, απαντώντας σε ερώτηση εάν τα ρωσικά πλοία θα εγκατέλειπαν τη βάση της Ταρτούς, είπε ότι δεν πρέπει να βιαστούμε, βγάζοντας λάθος συμπεράσματα.
Ωστόσο, συνεχίζει η εφημερίδα, στις 8 Δεκεμβρίου, δυνάμεις της συριακής ένοπλης αντιπολίτευσης, εισέβαλαν στην Tartus και στην Jebla, κοντά στην αεροπορική βάση Khmeimim, πλησιάζοντας τις ρωσικές βάσεις. Κάτι που προκάλεσε ένταση και ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση. Νωρίτερα την ίδια ημέρα, ο Σύρος πρωθυπουργός, αλ Τζαλάλι (σ.σ. ο μοναδικός που έμεινε στη Δαμασκό από την κυβέρνηση Ασαντ), δήλωσε ότι το θέμα της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας θα αποφασιστεί από τη νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό.
Πηγή: neostrategy.gr
