Στόχος να αρθεί το μπλόκο της Αγκυρας στους επιχειρησιακούς χάρτες του ΝΑΤΟ
Βασίλης Νέδος
Με συμβιβαστική πρόταση, η οποία περιλαμβάνει τη δυνατότητα διπλής ονομασίας των Στενών από τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ προκειμένου να υπάρξει απεμπλοκή από το αδιέξοδο που αποτρέπει αυτή τη στιγμή την ενεργοποίηση των νέων χαρτών για τα περιοχικά σχέδια (regional plans) του Βορειοατλαντικού Συμφώνου σε όλη την έκταση ευθύνης και –κυρίως– στην Ανατολική Μεσόγειο, κατήλθε τις προηγούμενες ημέρες η αμερικανική αντιπροσωπεία στις Βρυξέλλες.
«Αγκάθι» στην ολοκλήρωση των σχεδίων ήταν και η αναφορά στους χάρτες στην Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία η Αγκυρα δεν αποδεχόταν. Σύμφωνα με πηγές της «Κ», η αμερικανική πρόταση προβλέπει διπλή ονομασία για τα Στενά και απαλοιφή των βασικών ονομασιών στους χάρτες προκειμένου με αυτόν τον τρόπο να μην υπάρχει η ανάγκη αναφοράς της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά αυτή να περιγράφεται με συντεταγμένες.
Η Σύμβαση του Μοντρέ
Η συμβιβαστική πρόταση που κατέθεσαν προβλέπει διπλή ονομασία για τα Στενά και περιγραφή της Κυπριακής Δημοκρατίας με συντεταγμένες.
Συγκεκριμένα, υπενθυμίζεται ότι Ελλάδα και Τουρκία διαφωνούν για τον τρόπο περιγραφής των Στενών τα οποία η Αθήνα κατονομάζει με βάση όλα όσα προβλέπονται από τη Σύμβαση του Μοντρέ (1936), ήτοι Στενά Δαρδανελλίων, Στενά Βοσπόρου και Θάλασσα Μαρμαρά. Κατά την τουρκική αντίληψη τα Δαρδανέλλια είναι «στενά Τσανάκαλε», ο Βόσπορος «στενά Ιστανμπούλ», ενώ κρατάει την ονομασία της θάλασσας του Μαρμαρά. Από την ελληνική πλευρά προς άρση του αδιεξόδου είχε προταθεί ο όρος «maritime choke points» (όρος που αποδίδει στενά θαλάσσια περάσματα όπου μπορεί να προκύψει συμφόρηση), που πάντως απορρίφθηκε από την Αγκυρα. Ως εκ τούτου οι Αμερικανοί έχουν προτείνει να υπάρχει στα σχέδια σαφής αναφορά ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τη δική της ονομασία για τα Στενά (Turkish Straits), ενώ οποιοδήποτε άλλο μέλος μπορεί να χρησιμοποιήσει την ορολογία που υφίσταται στη Σύμβαση του Μοντρέ που ρυθμίζει το καθεστώς των Στενών και αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένη συνθήκη.
Προς το παρόν η ελληνική πλευρά δεν έχει αποδεχθεί την πρόταση, παρά το γεγονός ότι οι αντιπρόσωποι των υπόλοιπων χωρών ουσιαστικά υποχώρησαν. Πέρα από τον κίνδυνο που δημιουργείται η έννοια των «Τουρκικών Στενών» να υιοθετηθεί και από άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, στην ελληνική πλευρά υπάρχει σκεπτικισμός για το ενδεχόμενο η τακτική αυτή της χρήσης δύο διαφορετικών ονομασιών που μπορεί να προσδιορίζουν το ίδιο θέμα (εν προκειμένω ένα γεωγραφικό σημείο), να χρησιμοποιηθεί από την Αγκυρα ως επιχείρημα για τη χρήση και σε άλλα ζητήματα. Υπάρχουν, βέβαια, και εκείνοι που υποστηρίζουν ότι αυτού του τύπου οι συμβιβασμοί είναι συνήθεις στο επίπεδο του ΝΑΤΟ και δεν πρέπει να τους αποδίδεται μεγαλύτερη βαρύτητα.
Μια πολύ πιο ευρείας αποδοχής συμβιβαστική πρόταση επικράτησε για το ζήτημα της ονομασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο οποίο ουσιαστικά είχε θέσει βέτο η Αγκυρα. Το σύνολο των περιοχών που περιγράφονται στους νέους επιχειρησιακούς χάρτες του ΝΑΤΟ θα αποδίδεται με γεωγραφικές συντεταγμένες. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα αποδίδονται μόνο τα συγκεκριμένα σημεία στην Ανατολική Μεσόγειο όπου αφορούν τα δικαιώματα και την επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά το σύνολο των περιοχών στις οποίες θα δραστηριοποιούνται (για γυμνάσια ή αποστολές) οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θαλάσσια περιοχή από τα ανοιχτά των Κυθήρων, όπου το Ρωσικό Ναυτικό διαθέτει αγκυροβόλιο, μέχρι και τη Συρία όπου υπάρχει η ναυτική βάση της Ταρτούς, αποτελεί χώρο εντατικής επιχειρησιακής δράσης με μεγάλη παρουσία πολεμικών πλοίων των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας.
Πηγή: kathimerini.gr
