«Η Εκκλησία καί ο κλήρος της υπήρξε ο οδηγός καί τό στήριγμα τής φυλής σ όλη τή μακραίωνα δουλεία καί στήν εθνεγερσία». Δ. Κόκκινος
«Ευτυχισμένη ήταν η ημέρα τής επαναστάσεως τής Ελληνικής φυλής, διότι καί τότε καί από χρόνων ακόμη τό έθνος είχε τόν θεόπεμπτον καί σεβάσμιον κλήρον ως οδηγόν του. Οι λειτουργοί αυτοί τού αληθινού Θεσύ εφρόντισαν καί ητοίμασαν τό έθνος διά νά επαναστατήση, καί ν αλλάξει τόν υβριστήν τής θρησκείας καί τών ιερών του. Ο κλήρος ύψωσε τήν σημαίαν τού σταυρού καί τού Έθνους». Φωτάκος
«Όχι μόνο μέσα αλλά καί έξω από τήν Ελλάδα, παντού, ορθόδοξοι κληρικοί ασχολούνταν μέ τήν αναγέννηση τού Εθνικού Πνεύματος». Charles Eliot
«Η ημέρα (τής Επανάστασης), τήν οποίαν επιθυμούσοιν οι πατέρες μας νά τήν ιδούν, έφθασε... διά νά λάμψη πάλιν ο Σταυρός καί νά λάβη πάλιν η Ελλάς... τήν ελευθερίαν της... Ό,τι καί άν εκάμαμεν ήτο έμπνευσις καί έργον τής Θείας προνοίας». Άνθιμος Γαζής
«Τό όνομα τής Ελλάδος, άνευ τού Χριστιανισμού, ίσως δέν ήθελεν υπάρχει σήμερον». Σπυρίδων Ζαμπέλιος
«Αφάνισαν όλως διόλου τά μοναστήρια καί οι καημένοι οι καλόγεροι, οπού αφανίστηκαν εις τόν αγώνα, πεθαίνουν τής πείνας μέσα στούς δρόμους, οπού αυτά τά μοναστήρια ήταν τά πρώτα προπύργια τής απανάστασής μας. Ότι εκεί ήταν καί οι τζεμπιχανέδες μας (πυριτιδαποθήκες) κι όλα τά αναγκαία τού πολέμου ότ ήταν παράμερον καί μυστήριον από τούς Τούρκους. Καί θυσίασαν οι καημένοι οι καλόγεροι καί σκοτώθηκαν οι περισσότεροι εις τόν αγώνα. Καί οι Μπαυαρέζοι παντήχαιναν, ότ είναι οι Καπουτζινοι τής Ευρώπης, δέν ήξεραν ότι είναι σεμνοί, κι αγαθοί άνθρωποι καί μέ τά έργα τών χεριών τους απόχτησαν αυτά, αγωνίζοντας καί δουλεύοντας τόσους αιώνες καί ζούσαν μαζί τους τόσοι φτωχοί καί έτρωγαν ψωμί... καί χάλασαν (οι Μπαυαρέζοι) καί ρήμαξαν όλους τούς ναούς τών μοναστηριών». Μακρυγιάννης
«Ο παπάς κάτω από τό ράκη τού ράσου του κρατεί τό ψαλτήρι καί πηγαίνει νά μάθει τά παιδιά, πού τόν περιμένουν, νά διαβάζουν. Ομιλεί ακόμη εις τά παιδιά καί διά τούς μεγάλους ανθρώπους, πού εδόξασαν άλλοτε αυτόν τόν τόπον. Διδάσκει τήν ολίγην Ιστορίαν, που γνωρίζει καί αυτός. Τό Κρυφό Σχολειό δέν είναι θρύλος. Τό συνετήρησε, παρά τάς καταδιώξεις, ο βαθύτατος πόθος τού τυραννουμένου έθνους νά υπάρξει». Δ. Κόκκινος
«Δέν δυνάμεθα νά μή θαυμάσωμεν τόν μέγαν χαρακτήρα, όν ο κλήρος, ο θείος τώ όντι κλήρος, καί οι άρχοντες επέδειξαν. Εν μέσω τών δεσμών καί τών βασάνων, κατ έμπροσθεν τής επονειδίστου αγχόνης καί υπό τήν ανθρωποκτόνον αξίνην πολλοί εξ αυτών παρωρμώντο νά αρνηθώσι τόν Χριστόν (καί τήν Ελληνικήν Πατρίδα), πρός διαφύλαξιν τής ζωής καί απόλαυσιν πολλών άλλων αγαθών επιγείων, αλλ όλοι μέχρις ενός επροτίμησαν τάς βασάνους καί τόν θάνατον». Σπυρίδων Τρικούπης
«...καί βρίζουν, οι πουλημένοι εις τούς ξένους, καί τούς παπάδες μας, οπού τούς ζυγίζουν άναντρους καί απόλεμους. Εμείς τούς παπάδες τούς είχαμε μαζί εις κάθε μετερίζι, εις κάθε πόνον καί δυστυχίαν. Όχι μόνον διά νά βλογάνε τά όπλα τά ιερά, αλλά καί αυτοί μέ ντουφέκι καί γιαταγάνι, πολεμώντας ωσάν λεοντάρια. Ντροπή Έλληνες». Μακρυγιάννης
«Σάν μία βροχή ήρθε σέ όλους μας η επιθυμία τής ελευθερίας καί όλοι, καί οι κληρικοί καί οι προεστοί καί οι καπεταναίοι καί οι γραμματισμένοι καί οι έμποροι, όλοι συμφωνήσαμε στόν ίδιο σκοπό καί κάναμε τήν επανάσταση... Η επανάστασις η εδική μας δέν ομοιάζει μέ καμμίαν από όσας γίνονται τήν σήμερον εις τήν Ευρώπην. Τής Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον τών διοικήσεών τους είναι εμφύλιος πόλεμος ο εδικός μας πόλεμος ήτο πλέον δίκαιος, Ήτον έθνος μέ άλλον έθνος». Θ. Κολοκοτρώνης
ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ
«Πολεμούμε πρός τούς εχθρούς τού Κυρίου μας... Ο πόλεμός μας δέν είναι επιθετικός, είναι αμυντικός, είναι πόλεμος τής δικαιοσύνης κατά τής αδικίας, τής χριστιανικής θρησκείας κατά τού Κορανίου, τού λογικού όντος κατά τού αλόγου καί θηριώδους τυράννου». Γ' Εθνική Συνέλευση (Τροιζήνα 1827)
«Ελάτε μ ένα ζήλο σ ετούτον τόν καιρό, νά κάμωμεν τόν όρκον επάνω στόν Σταυρόν». Ρήγας Βελεστινλής. Θούριος
«Χωρίς αρετή καί πόνο εις τήν πατρίδα καί πίστη στή θρησχεία τους έθνη δέν υπάρχουν». Μακρυγιάννης
«Τήν επανάστασιν εκίνησαν καί ενεψύχωσαν οι κληριχοί... άνευ τών οποίων ο λαός δέν ήθελε κινηθή...». Εμμανουήλ Ξάνθος
«Είναι καιρός... νά κρημνίσωμεν από τά νέφη τήν ημισέληνον καί νά υψώσωμεν τό σημείον, δι ού πάντοτε νικώμεν, λέγω τόν Σταυρόν, καί ούτω νά εκδικήσωμεν τήν πατρίδα καί τήν ορθόδοξον ημών πίστιν από τήν ασεβή τών ασεβών καταφρόνησιν». Αλέξανδρος Υψηλάντης
«Μόνον τού Ευαγγελίου η διδαχή εμπορεί νά σώση τήν αυτονομίαν τού γένους. Οι Έλληνες πολέμησαν όχι μόνο υπέρ πατρίδος αλλά καί υπέρ πίστεως». Αδαμάντιος Κοραής
«Θαύμα ακόμα μού φαίνεται, τόν σταυρό μου κάμω, πώς πάντα τόσον ολίγοι από μάς εσκωτόνοντο! Ο Θεός, βέβαια, μάς προστάτευεε. Είμαστε τόσον ολίγοι, όπου άν ο Θεός δέν έκαμνε έλεος, εις ολίγον καιρό ούτε ένας από μάς θά έμενε ζωντανός... Πόσα τουφέκια είχε τό Σούλι; Τό είπαμε, Χίλια απάνω-κάτω. Αλλά εμείς επολεμήσαμε γιά τήν πατρίδα καί ο Παντοδύναμος Θεός μάς εφύλαγε, μάς προστάτευε».
»Όταν ήσυχος τώρα κάθομαι στόν ίσκιο, από κάτω από μίαν ελιά καί ενθυμούμαι εκείνους τούς καιρούς, απορώ πώς μπορέσαμε ν ανθέξουμε, νά πολεμήσουμε τέτοιον εχθρό! Βέβαια, δέν εστάθηκε μονάχα η παλληκαριά, δέν εστάθηκε η ανδρεία τών Σουλιωτών, εστάθηκε η δύναμις τού Θεού οπού μάς έκανε εκείνους οπού είμαστε. Εστάθηκε η δύναμις τού μεγάλου Θεού, εστάθηκε τό θέλημά του, γιά νά ελευθερωθεί τό έθνος έπειτα από τόσα χρόνια σκλαβιάς. Έπρεπε όμως νά υποφέρουμε ημείς, έπρεπε νά πέσουν πολλοί μάρτυρες, έπρεπε νά ποτισθεί η γή μέ τό αίμα τους διά τό καλό τού κόσμου; Άς μήν παραπονούμεθα λοιπόν. Τό Σούλι μας έμεινε εις τήν σκλαβιάν... ναί, αλλά τήν ώραν τού καλού ή τού κακού ο Θεός μονάχα τή γνωρίζει...». Σουλιώτης αγωνιστής Σ. Τζίπης
«Ήτανε βέβαια απ τό Θεό γραμμένο νά δράξομε τά άρματα μία μέρα καί νά χυθούμε κατεπάνω στούς τυράννους μας, πού τόσα χρόνια ανελεήμονα μάς τυραγνεύουν. Τί τή θέλουμε, βρέ αδέλφια, τούτη τήν πολυπικραμένη τή ζωή, νά ζούμε αποκάτω στή σκλαβιά καί τό σπαθί τών Τούρκων ν ακονιέται εις τά κεφάλια μας; Δέν τηράτε πού τίποτα δέν μάς απόμεινε; Οι εκκλησιές μας γινήκανε τζαμιά καί αχούρια τών Τούρκων. Κανένας δέν μπορεί νά πεί πώς τάχα έχει τίποτα εδικό του, γιατί τό ταχύ βρίσκεται φτωχός σά διακονιάρης στή στράτα. Οι φαμελιές μας καί τά παιδιά μας είναι στά χέρια καί στή διάκριση τών Τούρκων. Τίποτα, αδέρφια, δέ μάς έμεινε. Δέν είναι πρέπον νά σταυρώσουμε τά χέρια καί νά τηράμε τόν ουρανό. Ο Θεός μάς έδωσε χέρια, γνώση καί νού. Άς ρωτήσουμε τήν καρδιά μας καί ό,τι μάς απανταχαίνει, άς τό βάλομεν γρήγορα σέ πράξη καί άς είμεθα, αδέλφια, βέβαιοι, πώς ο Χριστός μας, ο πολυαγαπημένος, θά βάλει τό χέρι απάνω μας». Οδυσσέας Ανδρούτσος
Γενναιότατε στρατηγέ,
«...Ιδού ο Θεός μεθ ημών ως επάταξεν έθνη πολλά καί απέκτεινε βασιλείς κραταιούς Ο Παντοκράτωρ Θεός δέν μάς αφήνει εις τήν διάκρισιν τού εχθρού. Όχι, όχι βέβαια, αλλά είναι σύμμαχός μας κατά πάντα, καθώς εμπράκτως, πολλάκις τό είδομεν καί άμποτε εις τό εξής διά τής δυνάμεως τού τιμίου καί ζωοποιού Σταυρού καί τής ενεργείας καί γενναιότητός σας ν αφανισθή ο εχθρός εξ ολοκλήρου. Είθε γένοιτο, γένοιτο...» Από τήν επιστολήν τού Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, πρός τόν Θ. Κολοκοτρώνη μετά τόν θρίαμβο στά Δερβενάκια
«Αφού ο Θεός υπέγραψε τήν ελευθερία τής Ελλάδος, δέν παίρνει πίσω τήν υπογραφή του».
«Καί όταν ο δίκαιος Θεός μάς βοηθάει ποιός εχθρός μπορεί νά μάς κάνει καλά;».
«...Γιά νά ισάσετε τήν πατρίδα, πρέπει νά έχετε θεμέλια τής πολιτείας, τήν Ομόνοια, τήν Θρησκεία καί τήν Φρόνιμη Ελευθερία»... «καί μή στηρίζεστε στούς ξένους, αλλά στόν εαυτό σας καί στόν Θεό». Θ. Κολοκοτρώνης
Πηγή: users.uoa.gr
