Η συνεργασία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι αποδεδειγμένη σε δεκάδες υποθέσεις. Πλέον έρχεται να επιβεβαιωθεί πιθανώς άλλη μία φορά, μετά την απόφαση απομάκρυνσης των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Σομαλία.
Η Αφρική έχει γίνει ένας σημαντικός πυλώνας της ευρέως συζητούμενης εκστρατευτικής στρατιωτικής πολιτικής της Τουρκίας και της επέκτασής της. Το τουρκικό σώμα που εδρεύει στο Μογκαντίσου της Σομαλίας έχει ένα επίσημο σήμα με την επιγραφή "Afrika Kartalı" (Αφρικανικός Αετός στην τουρκική), το οποίο είναι αποκαλυπτικό όταν εξεταστεί υπό το πρίσμα της τουρκικής λογικής. Συγκεκριμένα, σηματοδοτεί την τουρκική πολιτική-στρατιωτική δύναμη στην ευρύτερη σφαίρα επιρροής της, όπως είχε αναφέρει και το πρακτορείο Anadolu.
Η Τουρκία έχει ήδη δημιουργήσει παρουσία στη Σομαλία και τη Λιβύη. Σύντομα, ο Νίγηρας θα μπορούσε να αντιπροσωπεύσει ένα άλλο παράδειγμα αυτής της τάσης. Στη Σομαλία, ωστόσο, η Άγκυρα έχει εφαρμόσει μια ξεχωριστή στρατιωτική στρατηγική, σε αντίθεση με οπουδήποτε αλλού στην ήπειρο. Μόνο στη Σομαλία είναι η Τουρκία τόσο επιθετική και, το πιο σημαντικό, δημιουργεί μια νέα γενιά εκπαιδευομένων και οικοδομεί μια νέα στρατιωτική-κοινωνιολογική ταυτότητα που προορίζεται να διαμορφώσει το μέλλον της Σομαλίας, έχοντας ουσιαστικά μετατρέψει τη μικρή διαλυμένη οικονομικά χώρα σε προτεκτοράτο της.
Εν ολίγοις, η Τουρκία εκπαιδεύει τουρκόφωνους Σομαλούς στρατιώτες που αναμένει η Άγκυρα ότι θα συμβάλουν τελικά σε μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα στο Κέρας της Αφρικής.
Τα τουρκόφωνα στρατεύματα στη Σομαλία
Μια πιο προσεκτική ματιά στις προσπάθειες οικοδόμησης στρατιωτικής-κοινωνιολογικής ταυτότητας της Τουρκίας στη Σομαλία αποκαλύπτει ότι οι Σομαλοί και το σώμα αξιωματικών, λαμβάνουν την εκπαίδευσή τους στα τουρκικά μετά από ένα εντατικό μάθημα τουρκικής γλώσσας.
Μάλιστα όπως αποκαλύπτει βίντεο του τουρκικού υπουργείου Άμυνας, ορκίζονται ακόμη και στα τουρκικά εκτός από τη μητρική τους γλώσσα. Οι Σομαλοί στρατιώτες ακολουθούν τα ίδια τελετουργικά όπως αυτά των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένου του να τραγουδούν τον ύμνο της τουρκικής Στρατιωτικής Ακαδημίας, ακόμη και τραγούδια στη μνήμη πεσόντων στρατιωτών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στη μάχη της Καλλίπολης.
Η μεγαλύτερη υπερπόντια στρατιωτική βάση της Τουρκίας βρίσκεται επίσης στη Σομαλία, το Camp TURKSOM. Προσφέρει 400 εκτάρια γης για την εκπαίδευση Σομαλών στρατιωτών, φιλοξενεί τουρκικό στρατό και Σομαλούς στρατιώτες, και κόστισε περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια για να κατασκευαστεί το 2017. Σύμφωνα με τον στόχο της που είναι να "γαλουχήσει τη στρατιωτική γενιά", η Τουρκία συμμετέχει επίσης στη μύηση των Σομαλών στη στρατιωτική δύναμη μέσω αξιωματικών ή εμπειρογνωμόνων. Συγκεκριμένα, η τουρκική πρεσβεία στο Μογκαντίσου δημοσιεύει τα επίσημα έγγραφα αίτησης στον ιστότοπό της για τις ένοπλες δυνάμεις της Σομαλίας. Η ανταγωνιστική διαδικασία λαμβάνει χώρα στο Camp TURSKOM και πιθανότατα περιλαμβάνει στρατιωτικό συμβουλευτικό σώμα της Τουρκίας για την αξιολόγηση των υποψηφίων.
Η Τουρκία αποδίδει επίσης σημασία στην εκπαίδευση μιας αξιόπιστης πολεμικής δύναμης στο Κέρας της Αφρικής μέσω ισχυρών συμμαχικών δραστηριοτήτων. Προς το παρόν, το τουρκικό σώμα σκοπεύει να δημιουργεί τρία τάγματα στη Σομαλία ετησίως μέσω ενός αρχικού προγράμματος κατάρτισης 12 εβδομάδων, ακολουθούμενο από ένα εξειδικευμένο μάθημα εξειδίκευσης κομάντο στην Τουρκία. Μέχρι το καλοκαίρι του 2020, είχαν αποφοιτήσει περίπου 2.500 τουρκόφωνοι στρατιώτες και η Τουρκία προσπαθούσε να αυξήσει σύντομα τον αριθμό σε 5.000. Ο γενικός στόχος είναι η αποφοίτηση τουλάχιστον 10.000 στρατιωτών και η οικοδόμηση ενός "τουρκόφωνου σομαλικού στρατού", σύμφωνα με τα όσα δήλωνε ο Τούρκος πρέσβης, Μεχμέτ Γιλμάζ, τον Αύγουστο του 2018, στο πρακτορείο Anadolu.
Σομαλοί στρατιώτες στην Τουρκία και τα συμφέροντα της Τουρκίας στη Σομαλία
Έχοντας ολοκληρώσει τη στρατιωτική τους μύηση, τα τάγματα της Σομαλίας αποστέλλονται τακτικά στην Τουρκία για να υποβληθούν σε εκπαιδευτικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων για κομάντο και ειδικές δυνάμεις, αντιτρομοκρατίας, μονάδες πολέμου πόλης και πυροτεχνουργούς, σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Άμυνας. Μερικά από αυτά τα μαθήματα πραγματοποιούνται στην Αντιτρομοκρατική και Διοικητική Εκπαίδευση του τουρκικού στρατού στη Σπάρτη, στη δυτική Τουρκία, σύμφωνα και με αναρτήσεις στο τουρκικό υπουργείο Άμυνας. Το κέντρο στη Σπάρτη είναι ένα από τα πιο σημαντικά στην Τουρκία, από το οποίο αποφοιτούν μονάδες σκληρών μαχητών, κάποιοι εκ των οπποίων είναι οι Άραβες και λοιποί που διεξήγαγαν τις εκστρατείες στη Συρία και το βόρειο Ιράκ, για λογαριασμό της Τουρκίας. Το 2019, η Σομαλία αποκόμισε κέρδη εις βάρος της τρομοκρατικής οργάνωσης αλ-Σαμπάαμπ, ανακαταλαμβάνοντας έδαφος εκτός του Μογκαντίσου, πράγμα που αντικατοπτρίζει τις προσπάθειες οικοδόμησης ικανοτήτων του σομαλικού στρατού από τις δυνάμεις της Τουρκίας, των ΗΠΑ και της Αφρικανικής Ένωσης.
Επιπλέον, η Τουρκία μεταφέρει τακτικά όπλα στο οπλοστάσιο των Σομαλών. Φέτος, για παράδειγμα, η Τουρκία δώρισε 12 BMC Kirpi, είδικά οχήματα που αντέχουν σε νάρκες και είναι κατάλληλα τυχόν για ενέδρες. Ο σομαλικός στρατός χρησιμοποιεί επίσης τα τυφέκια τουρκικού στρατού, MPT-76.
Σύμφωνα με έγγραφα από το Τουρκικό Εθνικό Πανεπιστήμιο Άμυνας, η Τουρκία θεωρεί το Κέρας της Αφρικής, και ιδίως τη Σομαλία, ως σημαντικό γεωπολιτικό κόμβο στον άξονα του Κόλπου και της ηπειρωτικής Αφρικής, με πλούσιους φυσικούς πόρους και κρίσιμα σημεία, συμπεριλαμβανομένου του Bab al-Mandeb, την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν. Αυτό παραμένει ο βασικός λόγος για τη στρατιωτική πολιτική της Τουρκίας στη Σομαλία, η οποία επεκτείνεται και σε κρίσιμες εθνικές υποδομές. Επί του παρόντος, για παράδειγμα, οι τουρκικές εταιρείες διαχειρίζονται το Διεθνές Αεροδρόμιο Μογκαντίσου και το Λιμάνι Μογκαντίσου, όπως περίτρανα φαίνεται και στο σάιτ του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών.
Πού θα προσγειωθεί έπειτα ο "αφρικανικός αετός" της Τουρκίας;
Η προοπτική της Τουρκίας στην Αφρική πέρα από τη Σομαλία έρχεται με υπέρ και κατά για την Άγκυρα. Από τη μία πλευρά, παρέχει στην τουρκική κυβέρνηση σημαντική στρατιωτική δύναμη σε κρίσιμα σημεία ανάφλεξης, όπως η Λιβύη. Χωρίς τουρκική ανάμειξη, η Τρίπολη θα είχε καταληφθεί από τις δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ. Παρομοίως, οι ένοπλες δυνάμεις της Σομαλίας δεν θα είχαν βρίσκονταν τόσο καλά εκπαιδευμένοι και καλά εξοπλισμένοι και μαχητικοί όπως είναι, αν η Τουρκία δεν ενεπλέκετο.
Προς το παρόν, δεν υπάρχει καμία προσδοκία ότι η Τουρκία θα μειώσει τις φιλοδοξίες της στην Αφρική. Και, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η Σομαλία είναι κάτι διαφορετικό και μοναδικό στον στρατηγικό υπολογισμό της Τουρκίας. Η πολιτική της Τουρκίας στη Σομαλία δεν αφορά μόνο την επέκταση, αλλά την οικοδόμηση ενός φυσικού συμμάχου σε μια κρίσιμη χώρα στο Κέρας της Αφρικής.
Τα μοτίβα της Τουρκίας ως προς την επέκταση, ξεκινούν με μια συμφωνία "στρατιωτικής εκπαίδευσης και συνεργασίας", όπως αυτή που εξασφάλισε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στον Νίγηρα τον Ιούλιο. Στον Νίγηρα, ωστόσο, η Τουρκία θα πρέπει τουλάχιστον να ανταγωνιστεί τη Γαλλία, η οποία κυριαρχεί στην αμυντική ατζέντα της χώρας. Αυτό, χωρίς να συνυπολογιστούν τα κινεζικά και σοβιετικά-ρωσικά όπλα, τα οποία αποτελούν σημαντικό μέρος του οπλοστασίου του Νίγηρα.
[iEpikaira: Μήπως όλα αυτά έχουν κάποια σχέση με ΕΔΩ; Λέμε τώρα...]
Πέτρος Κράνιας capital.gr
