Τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης δημοσιεύουν πληροφορίες για τα μεταχειρισμένα αεροσκάφη τύπου Rafale που θα παραλάβει η Ελλάδα, υποστηρίζοντας ότι θα ανήκουν στην πλέον προηγμένη έκδοση που είναι επιχειρησιακά διαθέσιμη, την F3. Οι σχετικές αναφορές κάνουν λόγο για την έκδοση “F3-O4T”. Το βασικότερο πλεονέκτημα είναι ότι θα έχουν ενσωματωμένο ραντάρ ηλεκτρονικής σάρωσης (AESA) RBE-2 και πυραύλους cruise SCALP-EG, μεταξύ άλλων. Έτσι σε συνδυασμό με τα 6 νέα της έκδοσης F3R δημιουργείται μια δύναμη από 18 μαχητικά της έκδοσης F3 η οποία θα πλαισιώσει την ελληνική Πολεμική Αεροπορία.
Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Σύμφωνα με ίδια δημοσιεύματα, το σημείο τριβής ανάμεσα στις δύο χώρες ήταν εάν ο αριθμός των καινούργιων Rafale που θα κατασκευάσει η Dassault για την Ελλάδα θα ήταν 6 ή 8, με την Αθήνα να επιλέγει το μικρότερο νούμερο, επιδιώκοντας να εξοικονομήσει περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ από το σύνολο της συμφωνίας. Αντιθέτως, οι Γάλλοι για αυτονόητους λόγους επέμεναν στα 8 καινούργια Rafale.
Η κρισιμότητα της αναλογίας μονοθέσιων – διθέσιων Rafale
Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να σημειωθεί είναι το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη την αναλογία διθέσιων και μονοθέσιων μαχητικών, από τα 12 που προσφέρονται ως μεταχειρισμένα στην Ελλάδα. Σε περίπτωση που η αναλογία είναι σαφώς εις βάρος των διθέσιων, θα πρέπει ανάλογα να διαμορφωθεί και η αναλογία των καινούριων. Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι από τα 18 αεροσκάφη που θα αποκτηθούν συνολικά, το ιδανικό θα ήταν τα οκτώ να είναι διθέσια.
Και αυτό έχει να κάνει με τις επιχειρησιακές δυνατότητες του μαχητικού, οι οποίες σε αποστολές προσβολής επίγειων στόχων σε μεγάλες αποστάσεις, μέσω διείσδυσης σε εχθρικό εναέριο χώρο από πολύ μικρό ύψος (Low level, deep strike), είναι μοναδικές στην Ευρώπη. Τόσο στο παλιό παθητικής σάρωσης ραντάρ (PESA RBE 2) όσο και στο νεότερο RBE 2AA, τεχνολογίας AESA, υπάρχει λειτουργική διαμόρφωση TFR (Terrain Following Radar).
Η επιλογή της επιτρέψει αυτόματη πτήση με “παρακολούθηση” της διαμόρφωσης του εδαφικού αναγλύφου, σε ύψη της τάξης των 200 ποδών (60 μέτρων) και ταχύτητα μεγαλύτερη των 400 κόμβων (740 χ.α.ω.)! Οι Γάλλοι είχαν αυτή τη δυνατότητα από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ‘80 μέσω του ραντάρ Antilope 5 της Thomson CSF (Thales εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια…), το οποίο εξόπλισε αρχικά τα πυρηνικής κρούσης Mirage 2000N και κατόπιν και τα οπλισμένα με συμβατικά όπλα Mirage 2000D.
Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον για τα αεροσκάφη βομβαρδισμού, είχαν υιοθετήσει διαφορετική φιλοσοφία από ότι οι Αμερικανοί. Τη δυνατότητα αυτόματης πτήσης πολύ χαμηλά πάνω από το έδαφος την έδινε το ραντάρ του μαχητικού, το οποίο το πλήρωμα μπορούσε παράλληλα να χρησιμοποιήσει και για σκοπούς στοχοποίησης, ενώ για σκοπούς αποστασιομέτρησης και στοχοποίησης με λέιζερ, χρησιμοποιούσαν και ατρακτίδια. Πρώτα το PDL-CT, από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 το Damocles και σήμερα το Talios.
Οι Αμερικανοί αναπτύσσοντας το ζεύγος ατρακτιδίων του συστήματος LANTIRN, έκαναν και τα δύο αυτά πράγματα (αυτόματο TFR με το ατρακτίδιο ναυτιλίας – NAV Pod, AAQ 13 – και στοχοποίηση, αποστασιομέτρηση λέιζερ, μαζί με εντοπισμό IR με το ατρακτίδιο στοχοποίησης – TGP Pod, ΑΑQ -14), και στους δύο βασικούς τύπους των τακτικών τους μαχητικών (F-16C/D και F-15E). Εδώ και αρκετά χρόνια και αυτοί βέβαια έχουν ουσιαστικά καταργήσει τη χρήση των NAV Pods.
Αυτό που ισχύει για τους Αμερικανούς και για τους Γάλλους και φυσικά επηρεάζει και εμάς είναι το ότι χρησιμοποιούν σε τέτοιου είδους αποστολές διθέσια αεροσκάφη, προκειμένου να μειώσουν το φόρτο εργασίας του πληρώματος. Το οποίο εκτός από το ότι θα πρέπει να πετάξει χαμηλά και να ακολουθήσει μία συγκεκριμένη διαδρομή με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια, θα πρέπει να έχει πολύ καλή επίγνωση της τακτικής κατάστασης (SA: Situational Awareness) και παράλληλα να στοχοποιήσει με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια και αποτελεσματικότητα.
Όλα αυτά φυσικά δεν γίνονται παρά σε ένα πολύ μικρό βαθμό χειροκίνητα, αλλά και πάλι το διμελές πλήρωμα χρειάζεται να παρακολουθεί πολύ μεγάλο αριθμό συστημάτων και αισθητήρων για να κάνει σωστά τη δουλειά του. Φανταστείτε τι γίνεται όταν το πλήρωμα είναι μονομελές! Αυτός είναι ο λόγος που γέννησε τον όρο missionized για τα διθέσια F-16. Διευκρινίζοντας ότι δεν πρόκειται απλά για διθέσιες εκπαιδευτικές εκδόσεις, αλλά για μαχητικά με πλήρεις επιχειρησιακές δυνατότητες και τον χειριστή στο πίσω κάθισμα να έχει στη διάθεσή του τον εξοπλισμό και τα συστήματα που του επιτρέπουν να λειτουργεί ως WSO (Weapon Systems Officer).
Η διαμόρφωση των μεταχειρισμένων F3-O4T σε σχέση με την F3R και την F4
Οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν από τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου με τους ανθρώπους των γαλλικών εταιρειών, είναι σχετικές από ότι λένε οι πληροφορίες μας, κυρίως με τη διαμόρφωση των αεροσκαφών. Και των μεταχειρισμένων και των καινούριων. Το υπό ποια μορφή θα παραδοθούν δηλαδή. Με άλλα λόγια, οι Γάλλοι δίνουν τη δυνατότητα στην ελληνική πλευρά να παραλάβει τα 12 μεταχειρισμένα Rafale όπως είναι (as is…), ή αναβαθμισμένα στο επίπεδο F3R, με πρόσθετο κόστος φυσικά.
Δίνεται επίσης η δυνατότητα αναβάθμισής τους (των μεταχειρισμένων…) στο επίπεδο F4, εφόσον και τα καινούρια βέβαια παραγγελθούν σε αυτή τη διαμόρφωση. Η ελληνική πλευρά επιθυμεί να ζυγίσει τα υπέρ και τα κατά όλων των εναλλακτικών που δίνουν οι Γάλλοι, επιτυγχάνοντας φυσικά την καλύτερη δυνατή σχέση κόστους – απόδοσης. Μπορεί για παράδειγμα να επιλέξει την παράδοση των μεταχειρισμένων όπως είναι (F3-O4T) και τα καινούρια στη διαμόρφωση F4, με την προοπτική όταν τα παραλάβει, να αναβαθμίσει σταδιακά και τα μεταχειρισμένα στο ίδιο επίπεδο.
Μπορεί από την άλλη πλευρά να θεωρήσει περισσότερο συμφέρουσα (οικονομικά και επιχειρησιακά…) την παραλαβή των 12 μεταχειρισμένων ως έχουν και την αγορά οκτώ καινούριων διαμόρφωσης F3R. Αν και ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε έξι καινούρια, δεν αποκλείεται “να παίξει” και ο αριθμός οκτώ. Είναι κάτι που γράφουμε με πάσα επιφύλαξη, δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις είναι ακόμη σε εξέλιξη.
Τα Rafale διαμόρφωσης F3-O4T έχουν -υποβαθμισμένη- δυνατότητα αξιοποίησης του πυραύλων αέρος-αέρος METEOR και MICA EM/IR, του SCALP EG, ορισμένων εκδόσεων του HAMMER (AASM), του αντιπλοϊκού AM-39 Exocet, του ατρακτιδίου αναγνώρισης AREOS RECO NG, βομβών καθοδήγησης λέιζερ (LGB) και του ατρακτιδίου στοχοποίησης Damocles.
Στο επάνω τμήμα του ρύγχους υπάρχει το συγκρότημα ηλεκτροοπτικών αισθητήρων (κάμερα ημέρας υψηλής ευκρίνειας και IR και αποστασιόμετρο λείζερ) FSO (Thales/Sagem “Optronique Sector Frontale (OSF)” ή “Frontal Sector Optronics – FSO), μπροστά από το αλεξηνέμιο. Φυσικά υπάρχει και το ολοκληρωμένο συστήματα αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου SPECTRA στο οποίο περιλήφθηκε και σύστημα προειδοποίησης επερχόμενων πυραύλων “DDM-NG”, που διατίθεται και με σύστημα κατευθυντικών αντιμέτρων υπερύθρων (directed infrared countermeasures –DIRCM).
Τα Rafale διαμόρφωσης F3R έχουν τη δυνατότητα πλήρους εκμετάλλευσης του Meteor, αναβαθμισμένο συγκρότημα ηλεκτροοπτικών FSO, είναι πιστοποιημένα για την αξιοποίηση του νέου ατρακτιδίου στοχοποίησης TALIOS (TArgerting Longrange Identification Optronic System), φέρουν νέο MODE S transponder και IFF interrogator Mode 5, καθώς και αναβαθμίσεις λογισμικού στο ραντάρ και το σύστημα αυτοπροστασίας και Η/Π SPECTRA και το Link 16. Επίσης είναι διαθέσιμες οι εκδόσεις SBU-54 και ΑΑSM Block 3 του HUMMER, δορυφορικό σύστημα επικοινωνιών SATCOM1 SAASM και τα ατρακτίδια AREOS (αναγνώριση) και NARANG (ανεφοδιασμός καυσίμου).
Μέσω του προγράμματος ανάπτυξης της διαμόρφωσης F4 που ξεκίνησε πριν από δύο περίπου χρόνια, το ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας και Η/Π SPECTRA (Système de Protection et d’Évitement des Conduites de Tir du Rafale) θα αποκτήσει παρεμβολέα με κεραίες στοιχείων GaN (Gallium Nitride / Νιτρίδιο του Γαλλίου). Κάτι που συνεπάγεται ταχύτερες και ακριβέστερες παρεμβολές εναντίον στόχων των οποίων θα καθορίζεται και η θέση γεωγραφικά.
Στο πρόγραμμα ανάπτυξης της διαμόρφωσης F4 περιλαμβάνεται και ο εξοπλισμός της κεραίας του ραντάρ RBE2AA με στοιχεία GaN. Πέρα από την αναβάθμιση του SPECTRA και του ραντάρ RBE2AA που επιπρόσθετα θα έχει λειτουργικές διαμορφώσεις UHR SAR (Ultra High Resolution Synthetic Aperture Radar) και GMTI (Ground Moving Target Indicator), θα ενσωματωθεί και κατευθυντικό Link 16 (MIDS με μεγαλύτερη ακτίνα επικοινωνιών), σύστημα απεικόνισης και στοχοποίησης επί κάσκας (HMD), ο MICA NG, το AASM Block 4 και ο FCASW (Future Cruise and Anti-ship Weapon) που αναπτύσσεται από την MBDA. Είναι μία stealth έκδοση του SCALP/Storm Shadow που πρόκειται να τον αντικαταστήσει μαζί με τον Exocet.
Αυτές είναι οι σημαντικότερες διαφορές μεταξύ των τριών διαμορφώσεων που διαπραγματεύεται αυτή τη στιγμή η Πολεμική Αεροπορία με τις γαλλικές εταιρείες. Επιλογές και εναλλακτικές υπάρχουν πολλές, οπότε η τελική διαμόρφωση σχετίζεται με το κόστος και την κάλυψη των επιχειρησιακών απαιτήσεων από την ελληνική πλευρά. Για οτιδήποτε νεότερο θα επανέλθουμε…
Πηγή: defence-point.gr
