Δημοσιεύθηκε: Πέμπτη 6 Ιουνίου 2019

Η απρόσμενη προσέγγιση του Οτσαλάν, ενδεικτική της μεγάλης πίεσης που δέχεται ο Ερντογάν σε Κωνσταντινούπολη και Συρία

Άρθρο του Ahmet Külsoy στην ahvalnews.com στις 5/6/2019 - Απόδοση από το iEpikaira
Με την απροσδόκητη άδεια στους δικηγόρους, και αργότερα στην οικογένεια, του ηγέτη του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν για να τον επισκεφθούν στη φυλακή, η τουρκική κυβέρνηση πυροδότησε φήμες για πιθανή αναθέρμανση της ειρηνευτικής διαδικασίας, ώστε να σταματήσει η σύγκρουση των τελευταίων 35 χρόνων.

Οι σκεπτικιστές βλέπουν τις προσπάθειες του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως ένα τέχνασμα για να κερδίσει εκατοντάδες χιλιάδες Κούρδους ψηφοφόρους στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι αντέδρασαν στην μέχρι πρότινος πολιτική του «ραβδιού» του προέδρου, ψηφίζοντας υπέρ του υποψηφίου της αντιπολίτευσης στις 31 Μαρτίου, προσφέροντάς τους ένα «καρότο» πριν από την επανάληψη της ψηφοφορίας στις 23 Ιουνίου.

Ο Ekrem İmamoğlu ανακηρύχθηκε νικητής με λιγότερες από 14.000 ψήφους σε περισσότερο από 8 εκατομμύρια ψηφοφόρους, και το εκλογικό συμβούλιο της Τουρκίας ακύρωσε το αποτέλεσμα ενώ διέταξε την επανάληψη της εκλογικής διαδικασίας μετά από καταγγελία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, για υποτιθέμενες παρατυπίες.

Η απώλεια του ελέγχου του δήμου της Κωνσταντινούπολης θα αποτελούσε σοβαρό πλήγμα για το κύρος του Ερντογάν, καθώς απο εκεί ξεκίνησε την ανέλιξή του στην εξουσία αφού εξελέγη δήμαρχος της Πόλης το 1994 ενώ οι υποστηρικτές του από τότε μέχρι σήμερα συνέχισαν να κατέχουν αυτόν τον δημαρχιακό θώκο.

Οι δικηγόροι του Οτσαλάν και Τούρκοι αξιωματούχοι, διέψευσαν επανειλημμένως ότι οι πρόσφατες συναντήσεις είχαν να κάνουν με τις εκλογές της Κωνσταντινούπολης, αλλά τα social media και οι εφημερίδες εικάζουν ότι ο Οτσαλάν και η κυβέρνηση έκλεισαν συμφωνία για να βοηθήσουν στη νίκη του AKP στις 23 Ιουνίου.

Ο Χακάν Ταχμάζ του Peace Foundation, μιας τουρκικής ΜΚΟ που εργάζεται για την ειρήνη και τη συμφιλίωση, δήλωσε ότι ήταν φυσικό το κυβερνών κόμμα να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τις επισκέψεις για να κερδίσει κουρδικές ψήφους, αλλά οι Κούρδοι είναι απίθανο να αλλάξουν την υποστήριξή τους υπέρ του ΑΚΡ.

"Κούρδοι ψηφοφόροι που ψήφισαν το ΑΚΡ κατά το παρελθόν δεν θα ενδιαφερθούν για το τι λέει ο Οτσαλάν", είπε ο Ταχμάζ, και εννοούσε το μπλοκ των συντηρητικών Κούρδων που αντιτίθεται σθεναρά στο ΡΚΚ. Εν τω μεταξύ, είπε ότι το AKP μόνο στα όνειρά του μπορεί να κερδίσει τον υπόλοιπο κουρδικό πληθυσμό, το οποίο υποστηρίζει το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP).

"Δεν υπάρχουν στεγανά στην πολιτική. Οι εγχώριες και ξένες ισορροπίες και συμμαχίες μπορούν να αλλάξουν. Η Τουρκία μπορεί για άλλη μια φορά να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο που ονομάζεται ειρηνευτική διαδικασία", δήλωσε ο καθηγητής Ferhat Kentel του πανεπιστημίου Şehir της Κωνσταντινούπολης. Αλλά είπε ότι, οι πικρές μάχες που ακολούθησαν την κατάρρευση της διετούς εκεχειρίας του 2015, οδήγησαν σε έλλειψη εμπιστοσύνης που δεν μπορεί εύκολα να ξαναοικοδομηθεί.

Μετά την πρώτη τους συνάντηση με τον Οτσαλάν στις 2 Μαΐου, οι δικηγόροι του, ανάγνωσαν δήλωση του ηγέτη του PKK, στην οποία ανέφερε ότι η συμφιλίωση με την Τουρκία ήταν πιο αναγκαία από ποτέ. Ο Οτσαλάν δήλωσε ότι υποστήριξε την έκκλησή του για εκεχειρία το 2013. Η έμφαση του ηγέτη του PKK στη δημοκρατία και τη συμφιλίωση ενίσχυσε τις φήμες για μια πιθανή άμβλυνση της πολιτικής του ΑΚΡ.

Ο Yektan Türkyilmaz, που είναι μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Forum Transregionale Studien, έναν ερευνητικό οργανισμό με έδρα το Βερολίνο, δήλωσε ότι ο Οτσαλάν χρησιμοποίησε σκόπιμα διφορούμενες προτάσεις για να μετρήσει την αντίδραση στη δημόσια έκκλησή του.

"Όταν τελείωσε η ειρηνευτική διαδικασία, η κατάσταση ήταν χειρότερη από ότι πριν ξεκίνησε η ειρηνευτική διαδικασία. Εξετάζοντας το βαθμό, και τον αντίκτυπο της καταστροφικής βίας που επακολούθησε, βλέπουμε μια αρνητική εικόνα", ανέφερε ο Türkyılmaz. Με αποτέλεσμα, η κουρδική πλευρά να είναι τώρα εξαιρετικά προσεκτική, είπε.

Η πτέρυγα νεολαίας του ΡΚΚ όρθωσε οδοφράγματα σε πόλεις σε όλη την Τουρκία και κυρίως την κουρδοκρατούμενη νοτιοανατολική στα τέλη του 2015, όταν οι διοικητές του ΡΚΚ δήλωσαν την αυτονομία τους από την κεντρική τουρκική κυβέρνηση. Οι δυνάμεις ασφαλείας έστειλαν τανκς και ισοπέδωσαν ολόκληρα τμήματα πόλεων. Πολλοί πολίτες σκοτώθηκαν στις μάχες στους δρόμους των πυκνοκατοικημένων περιοχών.

Οι ειρηνευτικές συνομιλίες που ξεκίνησαν το 2009 και έληξαν το 2015, ήταν κλειστές διαπραγματεύσεις μεταξύ του ΡΚΚ και της κυβέρνησης, οι οποίες δεν επιδίωξαν την υποστήριξη της αντιπολίτευσης. Ο Σεζέ Τέμελι, ο αντιπρόεδρος του HDP, δήλωσε ότι το κουρδικό ζήτημα δεν θα μπορούσε να αφεθεί στα χέρια του ΑΚΡ του Ερντογάν. "Θα υπάρξουν περισσότεροι οργανισμοί και υπηρεσίες γύρω από το τραπέζι των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. Ένα νέο σύνταγμα είναι απαραίτητο. Διατηρούμε πάντοτε τις ελπίδες μας για ειρήνη ζωντανές", δήλωσε.

Ο Τάχμαζ δήλωσε ότι η δήλωση του Οτσαλάν μετά τη συνάντηση της 2 Μαΐου δεν απευθυνόταν αποκλειστικά στο ΑΚΡ. "Είναι ένα μήνυμα προς την αντιπολίτευση, το κουρδικό πολιτικό κίνημα, την κυβέρνηση και τις διεθνείς δυνάμεις", είπε. Οι προσπάθειες ενδέχεται με την πάροδο του χρόνου να ανοίξουν το δρόμο για μια νέα ειρηνευτική διαδικασία, δήλωσε ο Ταχμάζ. "Οι ειρηνευτικές διαδικασίες αρχίζουν σε στιγμές που φαίνονται σχεδόν αδύνατες."

Ο εμφύλιος πόλεμος της Συρίας ήταν ένας σημαντικός παράγοντας που οδήγησε στην κατάρρευση των ειρηνευτικών συνομιλιών το 2015. Οι συριακές κουρδικές δυνάμεις κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της βορειοανατολικής χώρας με τη βοήθεια του αμερικανοκινούμενου συνασπισμού για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους (ISIS). Η Τουρκία βλέπει τις συριακές κουρδικές δυνάμεις - τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) - ως επέκταση του PKK.

Το YPG αρνείται την σχέση του με το PKK, αλλά και οι δύο ανήκουν στην ίδια κουρδική ομπρέλα, ενώ το YPG αναγνωρίζει τον Οτσαλάν ως ιδεολογικό ηγέτη του.

Από τότε που ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανήγγειλε ότι αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία στα τέλη του περασμένου έτους, το YPG και οι Συμμαχικές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) που έχει υπό τον έλεγχό του, ξεκίνησαν συνομιλίες με τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Ασάντ για να ζητήσουν προστασία σε περίπτωση που η Τουρκία εξαπολύσει επίθεση κατά της κουρδοκρατούμενης περιοχής.

Μετά τη δεύτερη συνάντησή του με τους δικηγόρους του στις 22 Μαΐου, ο Οτσαλάν κάλεσε το SDF να απέχει από αυτό που χαρακτήρισε ως «συγκρουσιακή πολιτική» και να κρατήσει «τις τουρκικές ευαισθησίες στο μυαλό».

Ο διοικητής της SDF Mazlum Kobane δήλωσε το Σάββατο ότι ήταν έτοιμος να ξεκινήσει διάλογο με την Τουρκία και τη συριακή κυβέρνηση.

"Με το παράδειγμα του ηγέτη Οτσαλάν, νικήσαμε την  τρομοκρατική και φασιστική ιδεολογία του ISIS, γι' αυτό πιστεύουμε ότι ο ηγέτης Οτσαλάν θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη λύση της συριακής κρίσης", δήλωσε ο Kobane.

Ο Τάχμαζ ανέφερε ότι οι εξελίξεις στη Συρία είχαν ασκήσει πίεση στην Τουρκία για να αλλάξει την κουρδική πολιτική της και η Άγκυρα θα μπορούσε να επιδιώξει συνεργασία με τον Οτσαλάν για να βοηθήσει στην επίλυση του προβλήματος.

Ο Vahap Coşkun, ακαδημαϊκός στο πανεπιστήμιο Dicle της νοτιοανατολικής επαρχίας του Ντιγιάρμπακιρ, δήλωσε ότι οι κινήσεις της κυβέρνησης συνδέονται περισσότερο με τη Συρία, παρά με τις επαναληπτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης στις 23 Ιουνίου.

"Υπάρχουν σημαντικές εξελίξεις στη Συρία. Πιστεύω ότι οι φήμες που κυκλοφορούν για την ειρηνευτική διαδικασία έχουν άμεση σχέση με αυτές τις εξελίξεις", ανέφερε ο ακαδημαϊκός. Οι άμεσες και έμμεσες συνομιλίες μεταξύ της Τουρκίας και SDF σχετικά με την τύχη της βόρειας Συρίας συνεχίζονται, υποστήριξε.

"Φαίνεται ότι, εάν μπορεί να επιτευχθεί μια συμφωνία στη Συρία, η Τουρκία θα μπορούσε να ξεκινήσει μια νέα διαδικασία για την επίλυση του κουρδικού ζητήματος", ανέφερε ο ακαδημαϊκός.

Διαβάστε και ΕΔΩ...

[iEpikaira: Το άρθρο είναι ενδεικτικό της πίεσης που δέχεται ο Ερντογάν για τις επαναληπτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης, την νίκη των οποίων έχει αναγάγει σε προσωπική υπόθεση. Η βαρύτητα που έχει προσδώσει σε αυτές τον κάνει ακόμη πιο απρόβλεπτο όπως διευκρινίστηκε ΕΔΩ. Η προσέγγιση του Οτσαλάν είναι επίσης ενδεικτική τις άλλης μεγάλης πίεσης που δέχεται στην ανεύρεση λύσης στο Κουρδικό ζήτημα συγκεντρωτικά σε Τουρκία και Συρία και όχι αποσπασματικά, γεγονός που όσοι τον επιβουλεύονται προσωπικά (σσ. ΗΠΑ-Ισραήλ) το χρησιμοποιούν έντεχνα ως μοχλό πίεσης ΕΔΩ για να υποσκάψουν την κυριαρχία του και τελικά να πετύχουν την ανατροπή του, κάτι που δεν επιτεύχθηκε με το πραξικόπημα-τραγέλαφο του 2016.]

Άρθρο του Ahmet Külsoy στην ahvalnews.com απόδοση στα ελληνικά iEpikaira