Γιάννος Χαραλαμπίδης
Πώς οι ΗΠΑ διεμβολίζουν τους BRICS αγκαλιάζοντας Ρωσία και Ινδία
Οι πυλώνες της πολιτικής των ΗΠΑ, το τρελό κόστος της Ουκρανίας, η Συμφωνία του Αβραάμ, η Κύπρος και η ιστορία της Σαλώμης και του Ηρώδη• Υποκρίνεται ή όχι η Ευρώπη;• Πώς οι Ιταλοί επιδιώκουν ν’ αρπάξουν την μπουκιά από την Ελλάδα
Τα όσα εξελίσσονται σε διεθνές επίπεδο θα μπορούσαν κάλλιστα ν’ αποτελέσουν σενάριο κινηματογραφικής ταινίας, με κύριο χαρακτηριστικό τις διπλωματικές ίντριγκες. Πρωταγωνιστής, βεβαίως, είναι ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλτ Τραμπ, ο οποίος μοιάζει με σερίφη στα σαλόνια της Ευρώπης και στο διεθνές σύστημα. Εκφράζεται με ιδιαίτερο κυνισμό, αλλά εκείνο που αξίζει να διερευνήσει κάποιος, είναι κατά πόσον έχει ή όχι στρατηγική.
Ο σερίφης του παγκόσμιου συστήματος φαίνεται να στοχεύει ορθά και να προχωρεί σε κινήσεις χωρίς να υπολογίζει τις διεθνείς αντιδράσεις.
Κίνηση πρώτη: Εγείρει το θέμα της Γροιλανδίας, διότι την θεωρεί υψίστης στρατηγικής σημασίας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, καθώς και το κανάλι του Παναμά. Τα συνδέει, τόσο ο ίδιος όσο και οι συνεργάτες του, άμεσα με ζητήματα ασφάλειας και με τις εμπορικές οδούς, κυρίως τις θαλάσσιες, που κάθε υπερδύναμη θα ήθελε να ελέγχει, εφόσον ακόμη ισχύει το κλασικό δόγμα: «Όποιος ελέγχει τις θάλασσες, ελέγχει το παγκόσμιο σύστημα».
Κίνηση δεύτερη: Επιδιώκει να δώσει τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας, κάνοντας στροφή προς τη Ρωσία και αφήνοντας πίσω, τουλάχιστον σε αρχικό στάδιο, την Ευρώπη, η οποία -ως αδύναμη και εξαρτώμενη από τις ΗΠΑ- εμφανίζεται να πελαγοδρομεί. Η στροφή του Τραμπ προς τη Ρωσία σχετίζεται με τη στρατηγική αντίληψη των συνεργατών του ότι ο κύριος αντίπαλος, ειδικότερα στο μέλλον, είναι η Κίνα. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι ΗΠΑ δεν θα ήθελαν να έχουν τη Ρωσία ως δεύτερο αντίπαλό τους. Αντίθετα, θα ήθελαν τουλάχιστον να είναι ουδέτερη.
Ο δρόμος της Ινδίας
Επί τη βάσει αυτής της λογικής, οι Αμερικανοί προχώρησαν σε μια τρίτη κίνηση: Προσέγγισαν την Ινδία για να προωθήσουν τον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας - Μέσης Ανατολής - Ευρώπης (India - Middle East - Europe Economic Corridor - IMEC), που έχει δύο επίπεδα:
Α) Ανατολικός Διάδρομος: Θα συνδέει την Ινδία με τις χώρες του Κόλπου μέσω θαλάσσιων διαδρομών.
Β) Βόρειος Διάδρομος: Θα κατευθύνεται από τις χώρες του Κόλπου προς την Ευρώπη. Και το πλάνο αυτό περιλαμβάνει σιδηροδρομικές και θαλάσσιες διαδρομές για τη μεταφορά πάσης φύσεως εμπορευμάτων. Η σιδηροδρομική σύνδεση θα περνά μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και του Ισραήλ και θα καταλήγει σε ευρωπαϊκά λιμάνια. Το αρχικό πλάνο αναφερόταν στον Πειραιά. Τώρα στο παιχνίδι μπαίνουν οι Γάλλοι και, κυρίως, οι Ιταλοί. Οι τελευταίοι, πάντως, έχουν την εύνοια των ΗΠΑ λόγω της διαρκούς στήριξης που είχε ο Πρόεδρος Τραμπ από την Ιταλίδα Πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι. Άλλωστε, ήταν η μοναδική από τους ηγέτες και τις ηγέτιδες της Ευρώπης που είχε προσωπικά προσκληθεί να παρευρεθεί στην ορκωμοσία του Αμερικανού Προέδρου. Τα πλεονεκτήματα είναι πολλαπλά. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η μείωση του χρόνου μεταφοράς κατά 40% συγκριτικά με τη διαδρομή του Σουέζ. Το γεγονός αυτό επιφέρει μεγάλα οικονομικά οφέλη, από τα οποία θα επωφελούνται τόσο οι εταιρείες όσο και οι καταναλωτές.

Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει με μαύρο και κίτρινο χρώμα τον χερσαίο και θαλάσσιο δρόμο του μεταξιού. Με το λευκό χρώμα είναι η νέα οδός από την Ινδία, που είναι κατά 40%, όπως υπολογίζεται πιο σύντομη. Ο Τραμπ επιδιώκει την ενεργοποίησή του δρόμου από την Ινδία για να δημιουργήσει ανταγωνιστικά προβλήματα στην Κίνα. Ο εναγκαλισμός Ινδίας και Ρωσίας μπορεί να αναγνωστεί ως διεμβολισμός των BRICS.
Συμφωνία του Αβραάμ και BRICS
Αν διαβάσει κάποιος γεωπολιτικά αυτήν την κίνηση των ΗΠΑ, θα διαπιστώσει τα εξής:
Πρώτο, μετά την εκεχειρία στη Γάζα, το επόμενο βήμα θα είναι η αναβίωση της Συμφωνίας του Αβραάμ, με κύριο στόχο να υπάρξει προσέγγιση μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών κρατών, κυρίως της Σαουδικής Αραβίας. Έτσι, θα δημιουργηθούν συνθήκες ασφάλειας και ανάπτυξης και ακόμη μία μορφή ανάσχεσης έναντι του σιιτικού Ιράν, που συνεχίζει ν’ αποτελεί απειλή. Υπό αυτές τις συνθήκες, προσδοκάται και η περαιτέρω αποδυνάμωση της Χαμάς και της Χεζμπολάχ, εφόσον με την πτώση της Συρίας έχουν διακοπεί τα δρομολόγια μέσω των οποίων μπορούσε να προσφέρει ενίσχυση η Τεχεράνη.
Δεύτερο, με τον εναγκαλισμό των ΗΠΑ με τη Ρωσία και την Ινδία, επιχειρείται ο διεμβολισμός των BRICS, με στόχο τον περιορισμό των φιλοδοξιών της Κίνας. Επειδή περί Κίνας ο λόγος, γίνεται και κάτι άλλο αντιληπτό: η λογική της διπλής ανάσχεσης, που θέλει να επιβάλει η Αμερική προς τη Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα, όσο και στην Υπερκαυκάσια περιοχή.
Η αυτόνομη άμυνα και οι αδυναμίες
Η Ευρώπη είναι τρομοκρατημένη από τις εξελίξεις, διότι η πολιτική Τραμπ αποκάλυψε όλες τις αδυναμίες της και, κυρίως, τις αμυντικές. Ενώ όλοι αναφέρονται σε αυτόνομη ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, αποδέχονται να πληρώνουν οι ΗΠΑ το 68% του προϋπολογισμού του ΝΑΤΟ.
Το ερώτημα, βεβαίως, είναι άλλο: Θέλει ή όχι η Ευρώπη να διαθέτει αυτονομία; Η πολιτική που υιοθετεί ο Τραμπ σπρώχνει τους Ευρωπαίους προς αυτήν την κατεύθυνση, δηλαδή της αυτόνομης άμυνας, η οποία, όμως, στοιχίζει. Τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αυξήσουν τον αμυντικό προϋπολογισμό τους κατά 500 με 600 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Υπάρχει τέτοια πρόθεση ή όχι;
Όταν πάντως την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν συγκάλεσε στο Παρίσι -μέσω τηλεδιασκέψεως- δύο συναντήσεις, τα αποτελέσματα ήταν μάλλον απογοητευτικά. Ενώ είχαν προηγηθεί δηλώσεις περί του ότι Γάλλοι, Βρετανοί και άλλοι ήταν έτοιμοι να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία, Γερμανοί, Πολωνοί και Ιταλοί είπαν όχι. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Ταυτοχρόνως, δε, αυτές οι σκέψεις δεν είχαν γίνει εντός του θεσμικού πλαισίου της Κοινής Άμυνας και Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ. Γιατί; Μια τέτοια κίνηση θα έθετε τους θεσμούς της ΕΕ στο περιθώριο; Υπήρχε ο κίνδυνος να μην υπάρξει αποτέλεσμα, οπότε για άλλη μία φορά η ΕΕ θα ήταν εκτεθειμένη; Και τώρα, όμως, δεν είναι;

Αυτός ο χάρτης δείχνει την υπό κατασκευή σιδηροδρομική γραμμή, που ξεκινάει από το Κουβέιτ, διασχίζει το Ιράκ, περνά μετά στην Τουρκία και καταλήγει στη Βουλγαρία, στη Σερβία και τη Ρουμανία. Συνιστά, μια από τις χερσαίες και θαλάσσιες οδούς που ενώνονται με το δρόμο του μεταξιού.
Τα μηνύματα των συσκέψεων
Ποιο ήταν το μήνυμα των δύο αυτών συσκέψεων του Γάλλου Προέδρου; Ότι η Ευρώπη αδυνατεί. Ότι δεν είναι ενωμένη, ότι το κάθε κράτος εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα και ότι οι ΗΠΑ θα έχουν τον κύριο λόγο στις συνομιλίες με τη Ρωσία. Και συμβαίνει αυτό, διότι η Δύση έπαιξε με τον Πούτιν στη λογική τού zero-sum game (μηδενικό αποτέλεσμα), που σημαίνει ότι: ή θα κέρδιζαν ή θα έχαναν ολοκληρωτικά. Έβαλαν όλες τις πολιτικές τους φιλοδοξίες στο καλάθι του Μπάιντεν και των Δημοκρατικών. Και δεν ήθελαν να πιστέψουν ότι υπάρχει δυνατότητα να επιστρέψει ο Τραμπ με μια διαφορετική πολιτική. Και τώρα εκπλήσσονται; Γιατί, όμως, εκπλήσσονται; Δεν δικαιολογούνται, όχι μόνο οι Δημοκρατικοί, αλλά γενικότερα οι Ρεπουμπλικάνοι, που εξηγούσαν ποια θα ήταν η πολιτική τους εάν καταλάμβαναν την εξουσία. Τώρα, εκδικητικά, ο Πρόεδρος Πούτιν δεν τους θέλει -τουλάχιστον αρχικά- στα πόδια του, καθώς επιδίωκαν την καταστροφή του και τον χαρακτήρισαν ως εγκληματία πολέμου.
Proxy war και Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Τώρα τι λέει ο Πρόεδρος Τραμπ; Ότι ο Μπάιντεν και οι Ευρωπαίοι ενεπλάκησαν σε έναν πόλεμο, τον οποίο δεν μπορούσαν να κερδίσουν. Γιατί δεν μπορούσαν να κερδίσουν; Διότι η Ρωσία κατέστησε σαφές ότι, εάν δεν κερδίσει τον πόλεμο συμβατικά, θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά, και ότι οι ζημιές που τελικά αναλαμβάνει η Δύση είναι δυσβάστακτες. Για να κερδίσουν η Ευρώπη και οι ΗΠΑ τον πόλεμο, θα έπρεπε να εγκαταλείψουν την πρακτική του proxy war και να εμπλακούν με δικούς τους στρατούς. Κάτι τέτοιο θα σηματοδοτούσε τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η επέκταση του ΝΑΤΟ και οι δίαυλοι στη Μόσχα
Το ζητούμενο, λοιπόν, ήταν να μην αρχίσει ο πόλεμος. Κι εδώ είναι τεράστιες οι ευθύνες της Ευρώπης αλλά και των ΗΠΑ, αφού για μεγάλο διάστημα υποκινούσαν τις ελεγχόμενες από αυτούς ηγεσίες του Κιέβου να στραφούν εναντίον της Ρωσίας και να μην προχωρούν τις διαδικασίες του Μινσκ 1 και 2 (2014 και 2015). Έδιναν, κατά καιρούς, υποσχέσεις στον Πρόεδρο Ζελένσκι και σε προηγούμενους ηγέτες ότι θα τους στήριζαν με κάθε μέσο. Βεβαίως, ο Ζελένσκι ήταν εργαλείο μιας πολιτικής, η οποία τώρα καταρρέει.
Όμως έχει τις ρίζες της στον πόλεμο της Γεωργίας το 2008, το πρώτο «crash test», που είχε στόχο τον έλεγχο των αντιδράσεων της Μόσχας ως προς την επέκταση του ΝΑΤΟ στον περίγυρο της Ρωσίας, με απώτερο σκοπό τη γεωπολιτική της απομόνωση. Στη συνέχεια ασκήθηκε συνεχής πίεση για τον έλεγχο της Ουκρανίας και την ανατροπή του καθεστώτος στη Λευκορωσία. Ιστορικά και γεωστρατηγικά, η ρωσική ηγεσία είχε δεχθεί επιθέσεις τόσο κατά τους Ναπολεόντιους Πολέμους όσο και κατά την περίοδο του Χίτλερ από αυτούς τους δύο διαύλους. Και, ως εκ τούτου, ειδικά στην περίπτωση της Λευκορωσίας, καμία πρόθεση δεν είχε η Ρωσία να την παραδώσει στα χέρια των Δυτικών.

Ο χάρτης αυτός δείχνει τα δύο βασικά σημεία ανάσχε- σης της ρωσικής απειλής εντός της Ουκρανίας και στην Κεντρική Ευρώπη. Για τη Ρωσία η Ουκρανία, όπως και η Λευκορωσία συνιστούν σημαντικούς γεωστρατηγι- κούς γεωπολιτικούς χώρους για την ασφάλειά της. Κατά τους Ναπολεόντιους Πολέμους η Μόσχα δέχθηκε την επίθεση από την περιοχή της σημερινής Λευκορωσίας και το Β ́ Παγκόσμιο Πόλεμο από την Ουκρανία.
Η ουδετερότητα και το κόστος
Ως προς την Ουκρανία, κατ’ ελάχιστον, θα ήταν δυνατό να γίνει δεκτό το καθεστώς της ουδετερότητας και όχι η πλήρης ένταξη της χώρας τόσο στο ΝΑΤΟ όσο και στην ΕΕ, με την παρουσία μάλιστα στρατευμάτων, τα οποία η Μόσχα θεωρεί ως άμεση απειλή για το μαλακό της υπογάστριο. Κανείς βεβαίως δεν μπορεί να δικαιολογήσει την οποιαδήποτε εισβολή και απώλεια εδαφών αναγνωρισμένων κρατών-μελών του ΟΗΕ. Εάν όμως η Ουκρανία ήθελε να στραφεί προς τη Δύση και να απογαλακτιστεί, θα έπρεπε να είχε εξασφαλίσει την άμυνά της, καθιστώντας την όσο το δυνατόν πιο αυτοδύναμη.
Μπορούσε, όμως; Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Ουκρανίας δεν ήταν η οικοδόμηση άμυνας, αλλά τα φθαρμένα καθεστώτα που την διοικούσαν για χρόνια και την είχαν αποδυναμώσει - από πλούσια χώρα που ήταν, και είναι. Προτού λοιπόν ο Ζελένσκι προκαλέσει τον Πούτιν, θα έπρεπε να είχε εξασφαλίσει μια μορφή αυτόνομης άμυνας και όχι να στηριχτεί, απλώς, στη Δύση ότι θα του πρόσφερε ασφάλεια μεν αλλά με το αζημίωτο. Για τις ΗΠΑ το κόστος φτάνει τα 98 δις ευρώ, παρότι ο Τραμπ αναφέρεται σε 200 δις δολάρια, για την Ουκρανία στα 120 δις δολάρια και για την ΕΕ στα 143 δις δολάρια. Το δημόσιο χρέος της Ουκρανίας έχει φτάσει τα 156 δις δολάρια. Στη δε Ρωσία το κόστος των στρατιωτικών επιχειρήσεων φαίνεται να φτάνει τα 211 δις δολάρια. Σε αυτά τα ποσά δεν περιλαμβάνονται οι διάφορες εμπορικές και άλλες ενεργειακές επιπτώσεις του πολέμου. Σε αυτό το επίπεδο, η Γερμανία αναφέρεται σε ζημιές για την ίδια της τάξης των 200 δις ευρώ.
Όπως έχει διαμορφωθεί το σκηνικό, τόσο οι Ευρωπαίοι όσο και οι Αμερικανοί -αλλά και ο Ζελένσκι- αποδείχθηκαν αναξιόπιστοι έναντι του ουκρανικού λαού. Και το τραγικότερο που συμβαίνει είναι αυτό που ονομάζουν δημοκρατικές αρχές και αξίες. Και εξηγούμε:
Α) Ενώ ο Ζελένσκι δηλώνει ότι η χώρα του είναι υπό κατοχή και ότι η Ρωσία είναι εισβολέας που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, σπεύδει προς την Τουρκία και ζητά στήριξη, όταν η χώρα αυτή είναι εισβολέας και κατέχει εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Β) Ενώ οι Ευρωπαίοι κόπτονται για τη δημοκρατία και δηλώνουν ότι θα πολεμήσουν μέχρι τέλους για να απομακρύνουν τον ρωσικό στρατό από την Ουκρανία, δεν κάνουν το ίδιο για την Κύπρο, όπου υπάρχει τουρκική κατοχή από το 1974. Ούτε καν μέρος του οπλισμού που εστάλη στην Ουκρανία δεν έχουν στείλει για λόγους αποτροπής.
Και τι πραγματικά συμβαίνει με τον Τραμπ; Μπαίνει ως σερίφης στα ευρωπαϊκά σαλόνια, τραβά από τους Ευρωπαίους τα φουστάνια της υποκρισίας και τους αφήνει γυμνούς. Και αφού ο Μπάιντεν και οι ίδιοι έφεραν τον εαυτό τους στη δεινή θέση, στην οποία βρίσκονται, τους αφήνει στο έλεός τους.
Το χαλινάρι του Ερντογάν
Όσο δε για εμάς, ποιος θα χαλιναγωγήσει τον Ερντογάν σε μια Πενταμερή για το Κυπριακό; Ενδεχομένως να μη θέλουμε, στο τέλος της ημέρας, την εμπλοκή των ΗΠΑ. Διότι, εάν ο Τραμπ ζυγίσει τα συμφέροντά του και επιλέξει να παίξει με την Τουρκία, δεν θα ήταν καθόλου παράξενο να προσφέρει το κεφάλι μας στο τουρκικό πιάτο, όπως έπραξε ο Ηρώδης για χάρη της Σαλώμης... Να λέμε απλώς απευχόμεθα, δεν αρκεί. Χρειάζεται πολιτική και στρατηγική, που, όμως, δεν υπάρχει. Και αν υπάρχει, είναι η ίδια συνταγή που μας οδήγησε, μέσω της ομοσπονδίας, στη λύση των δύο κρατών.
Πηγή:
simerini.sigmalive.com δημοσιεύτηκε υπό τον τίτλο "Τραβά τα φουστάνια της σοκαρισμένης Ευρώπης ο σερίφης (BINTEO)"
Oι περισσότεροι διαβάζουν και ΕΔΩ...
Σύνδεσμος άρθρου ⤶