Η κατάσταση παγκοσμίως είναι χωρίς προηγούμενο. Η διπλωματία έχει αλλάξει. Οι διπλωματικοί τύποι έχουν καταργηθεί. Οι αγοραίες εκφράσεις στη δημόσια σφαίρα περισσεύουν. Ασχέτως εάν κάποιος συμπαθεί ή αντιπαθεί τον Τραμπ και όλα όσα εκφράζει και εκπροσωπεί, ο τρόπος με τον οποίον το κάνει, έχει ανοίξει τις πύλες ενός νέου πολιτικού “πολιτισμού”.
Παρά το ότι οι δημοσιογραφικές υπερβολές στην πράξη αποδεικνύονται… υπερβολές, το μόνο βέβαιο είναι ότι έχουμε μπει σε μια εποχή βίαιων προσαρμογών. Και δυστυχώς για εμάς, ουδείς δεν διασφαλίζει ότι δεν θα συμπαρασύρει και το μικρό γαλατικό χωριό της νοτιοανατολικής Μεσογείου που λέγεται Ελλάδα. Οι πιο προσεκτικοί και έμπειροι εκ των παρατηρητών των διεθνών εξελίξεων είναι ακόμα εξαιρετικά φειδωλοί στη διατύπωση κατηγορηματικών εκτιμήσεων.
Μια ερμηνεία της συμπεριφοράς του Τραμπ, είναι ότι είναι αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του που επιτρέπουν μια ιδιότυπη συμπεριφορά, η οποία έχει και διαπραγματευτικό περιεχόμενο. Με την ιδιότητα του Αμερικανού προέδρου να μην υποσκελίζει τη γνωστή τοξική του προσωπικότητα, στόχος είναι να «πείσει» τους πάντες ότι είναι ικανός να πραγματοποιήσει όσα απειλεί. Συνήθως η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Ο Τραμπ, και τη γλώσσα του δεν μπορεί να ελέγξει και τρελός δεν είναι να μην αντιλαμβάνεται τις συνέπειες όσων εκτοξεύει. Να μην κατανοεί δηλαδή ότι δεν είναι δυνατόν να τα βάζει με όλους και με όλα. Άρα, η συμπεριφορά του εμπίπτει στην κατηγορία μιας υπολογισμένης στρατηγικής «rationality of irrationality» (ορθολογισμός του παραλογισμού), καλά τεκμηριωμένης στη στρατηγική θεωρία.
Η αλήθεια πίσω από το παιχνίδι Τραμπ
Ο λόγος που αναφέρεται αυτό, είναι μια έμμεση απάντηση στον παραλογισμό που καταγράφεται στην αντίδραση από όλες τις πλευρές. Από το ότι “οι ΗΠΑ ξεχνούν τους συμμάχους τους” και φεύγουν από την Ευρώπη, μέχρι το ότι “χαρίζει τη νίκη στον αιμοσταγή δικτάτορα Πούτιν”. Το πιο πιθανό σενάριο, είναι ότι προσεχώς θα διαμορφωθεί μια νέα ισορροπία. Ούτε ο Τραμπ βέβαια θα μεταμορφωθεί σε έναν συνηθισμένο πολιτικό ηγέτη ούτε και οι αντίπαλοί του θα πάνε στο άλλο άκρο. Απλά θα διαμορφωθούν κάποιοι όροι συνύπαρξης, ενώ θα υπάρξουν και αλλαγές στις ηγεσίες χωρών.
Πού καταλήγει όμως όλο αυτό το παίγνιο; Εάν είχαμε ξεκάθαρη εικόνα για το ποιος είναι ο τελικός στόχος του Τραμπ, δηλαδή ποια είναι η προτεραιότητα που έχει θέσει με γνώμονα την οποία η Ουάσινγκτον θα διαχειριστεί τη διεθνή ισορροπία, ίσως τότε η συμπεριφορά που επιδεικνύεται σήμερα θα ήταν πιο κατανοητή. Θα έπρεπε ίσως να μας υποψιάζει περισσότερο η εντολή περικοπής κατά 8% του αμυντικού προϋπολογισμού μέχρι το 2030. Αυτή η δαπάνη σχετίζεται ευθέως με τον ρόλο των ΗΠΑ στον κόσμο, ιδίως τον ανταγωνισμό με τη Ρωσία και την Κίνα. Η δε προτεραιότητα στην ανάταξη της οικονομίας που αναδύει ως αίσθηση, ταιριάζει με την ευρύτερη στάση υπέρ της εξεύρεσης ενός στρατηγικού modus vivendi με τους ανταγωνιστές.
Στο μεταξύ, εξίσου πειστική μοιάζει μια άλλη ερμηνεία της ακραίας τοξικότητας: Όσοι θεωρούσαν το σκηνικό προ του Τραμπ ως «ελεγχόμενο», έχουν κάθε λόγο να υπερακοντίζουν σε ακρότητες ρητορικού χαρακτήρα. Πέραν του ζητήματος ουσίας, υπάρχει και φόβος καταβολής σοβαρού κόστους από τις πολιτικές ελίτ που υπηρέτησαν την προηγούμενη κατάσταση. Η γιγάντωση της Νέας Δεξιάς στις κοινωνίες της Δύσης, αποτελεί απόδειξη της δύσκολης θέσης, στην οποία ήδη βρίσκονταν. Η ανάδειξη του Τραμπ αποτελεί τέκνο παρόμοιων κοινωνικών διεργασιών στο εσωτερικό των ΗΠΑ και λόγω της ειδικής σημασίας της χώρας στις διεθνείς υποθέσεις η νευρικότητα είναι κατανοητή.
Όμως, ουδέποτε υπήρξε μυστικό ότι οι θέσεις που υποστηρίζονταν από Τραμπ και Μπάιντεν για τον ρόλο της Ουκρανίας στην αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης ήταν εκ διαμέτρου αντίθετες. Συνοπτικά, οι υπέρμαχοι μιας Ουκρανίας ως buffer state μεταξύ Δύσης και Ρωσίας από τη μία και οι φανατικοί υποστηρικτές της παλινόρθωσης ενός Ψυχρού Πολέμου, με τελικό στόχο την καθεστωτική αλλαγή στη Μόσχα από την άλλη.
Η Ελλάδα να είναι σε ετοιμότητα
Το κέντρο δηλαδή ήταν πάντα η διαχείριση των σχέσεων με τη Ρωσία, ως μια μάχη μεταξύ του “θέλω” αλλαγή ηγεσίας και του “μπορώ”! Οι παραλλαγές πιθανών εξελίξεων είναι πολυάριθμες. Οι αναταράξεις όμως είναι βίαιες, όπως συμβαίνει πάντα όταν το εκκρεμές έχει κινηθεί με βία στο ένα άκρο. Μέχρι να ισορροπήσει σε μια λελογισμένη διακύμανση, το πέρασμα από το άλλο άκρο είναι απλά νομοτελειακό. Όπως άλλωστε και οι σοβαρές αναταράξεις Κι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο διάστημα…
Κάπου εδώ υπεισέρχεται και η ανησυχία για την ελληνική εθνική ασφάλεια. Αυτό δηλαδή που θα έπρεπε να είναι προτεραιότητα για κάθε Έλληνα, αν και οι συμπεριφορές που καταγράφονται στη χώρα μας θυμίζουν οπαδούς “αιωνίων αντιπάλων” σε κάποιο γήπεδο. Με τη διαφορά, ότι σε αυτούς τους “αιώνιους” δεν συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα, η οποία όμως επηρεάζεται καθοριστικά από τις διακυμάνσεις των σχέσεων μεταξύ των “αιωνίων”. Ο Τραμπ έχει ήδη δείξει μέσω της επιλογής προσώπων σε διάφορα σημεία της υφηλίου, ότι σκοπεύει να ανακατέψει την τράπουλα σε όλες τις περιφέρειες του πλανήτη. Γνωστό είναι επίσης, ότι δεν συνηθίζει να ανέχεται «αντιπολίτευση» στις επιλογές του. Η δε ψυχοσύνθεση του ανδρός αποτελεί εχέγγυο ότι η στρατηγική του καταναγκασμού θα βρεθεί στην ημερήσια διάταξη.
Εάν όπως ακούγεται και εκτιμάται το μέτωπο των Βαλκανίων πρόκειται να μας απασχολήσει προσεχώς, τι διασφαλίζει ότι δεν θα επιχειρηθεί βίαιο κλείσιμο μετώπων και παρακάτω, στην ανατολική Μεσόγειο; Η Γάζα δίνει μια πρόγευση, ασχέτως του τι τελικά θα συμβεί. Με μια θεμελιώδη όμως διαφορά. Στους ενδιαφερόμενους για την περιοχή εντάσσονται αρκετοί και ισχυροί οικονομικά παράγοντες που έχουν εξ αντικειμένου επιρροή στην κυβέρνηση Τραμπ, παρόλο που η αντίστοιχη επιρροή του Ισραήλ είναι εκτός συναγωνισμού. Στην κοσμοθεωρία του Τραμπ, επίκεντρο κάθε διευθέτησης είναι οι μπίζνες. Τι θα συμβεί άραγε εάν αποφασίσει να ασχοληθεί και με τα ελληνοτουρκικά, με παρεμφερείς διαθέσεις;
Πηγή: defence-point.gr
