Πριν από την επίσκεψή του στο Αζερμπαϊτζάν, ο Τζέιμτς Ο’Μπράιεν, βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, δήλωσε σε ακρόαση στη Βουλή των Αντιπροσώπων ότι η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται να επιτύχει γρήγορα ειρήνη στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου και να ανοίξει ένας εμπορικός δρόμος που ονομάζεται Διάδρομος Ζανγκεζούρ (Zangezur) που διέρχεται μέσω της νότιας Αρμενίας, αναφέρουν τα αζέρικα media.
Εναλλακτική οδός το Αζερμπαϊτζάν αλλά χωρίς τον ρωσικό έλεγχο
Μάλιστα, όταν ρωτήθηκε από έναν από τους βουλευτές με ποιο μήνυμα θα πήγαινε στο Μπακού, ο Ο’Μπράιεν απάντησε ότι το μήνυμα είναι αρκετά σαφές – το θέμα της ειρήνης είναι σημαντικό σήμερα όχι μόνο για το Αζερμπαϊτζάν, αλλά και για την περιοχή και την Κεντρική Ασία.
«Σήμερα η Ουάσιγκτον εκδηλώνει δημόσια ενδιαφέρον για την έναρξη του διαδρόμου Ζανγκεζούρ, αλλά χωρίς τον έλεγχο της ρωσικής FSB»
Υπενθυμίζοντας στα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων ότι όλες οι χώρες της Κεντρικής Ασίας εξάγουν τα προϊόντα τους μέσω Κίνας ή Ρωσίας, ο Τζέιμς Ο’ Μπράιεν τόνισε ότι το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να γίνει εναλλακτική οδός.
«Μια διαδρομή περνάει από τη Γεωργία στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά μια άλλη, ευρύτερη διαδρομή θα μπορούσε να διέρχεται από το Αζερμπαϊτζάν, την Αρμενία και την Τουρκία », είπε ο Βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ.
«Για το λόγο αυτόν, χρειαζόμαστε μια συνθήκη ειρήνης μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για να τερματιστεί η τρομερή σύγκρουση που βρίσκεται σε εξέλιξη από τη δεκαετία του ’90. Ήρθε η ώρα να υπογράψουμε μια συνθήκη ειρήνης και να εξαλείψουμε τις συνέπειες του πολέμου».
Χθες, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι ο Τζέιμς Ο’ Μπράιεν θα επισκεφθεί το Αζερμπαϊτζάν και την Κροατία στις 27-29 Ιουνίου.
Στο Μπακού, ο Ο’ Μπράιεν θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ και τον υπουργό Εξωτερικών Τζεϊχούν Μπαϊράμοφ (φωτό παλαιότερη συνάντηση)
Την προηγούμενη μέρα, ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν είχε ξανά τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, κατά την οποία, όπως φαίνεται, τα μέρη συμφώνησαν για την επίσκεψη του Ο’ Μπράιαν στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν.
Σημειώνεται ότι η Αρμενία, δεν επιθυμεί τη διάνοιξη του διαδρόμου Ζανγκεζούρ, καθώς βλέπει ότι είναι ακόμη μία παραχώρηση προς το Αζερμπαϊτζάν.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τριμερή δήλωση της 10ης Νοεμβρίου 2020, ο συνοριακός και τελωνειακός έλεγχος σε αυτή τη διαδρομή, η οποία έπρεπε να διασφαλίσει την ελεύθερη κυκλοφορία μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Ναχτσιβάν, θα πρέπει να μεταφερθεί στα συνοριακά στρατεύματα της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας- FSB. Αυτό που αντιτίθεται σήμερα αποφασιστικά τόσο από η κυβέρνηση της Αρμενίας, που αρνείται να εκπληρώσει αυτήν την υποχρέωση, όσο και το Ιράν, το οποίο βλέπει το άνοιγμα του διαδρόμου Zangezur ως άμεση απειλή για τα περιφερειακά του συμφέροντα.
Ως αποτέλεσμα, η θέση της Αρμενίας και του Ιράν μείωσε το ενδιαφέρον για αυτό το θέμα από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν, το οποίο επί του παρόντος εργάζεται για τη δημιουργία νέων επικοινωνιών μεταφορών μέσω του ιρανικού εδάφους μεταξύ του Ναχτσιβάν και του Αζερμπαϊτζάν.
Στο μέλλον, σχεδιάζεται να συνδεθούν αυτές οι επικοινωνίες με το δίκτυο των ιρανικών δρόμων και σιδηροδρόμων, μετατρέποντάς τες σε έναν από τους κλάδους του διεθνούς μεταφορικού διαδρόμου Βορρά-Νότου. Το οποίο, με τη σειρά του, αντιτίθεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δυσαρεστημένες με τις νέες συγκοινωνιακές επικοινωνίες που συνδέουν το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν.
Στρατηγική γεωπολιτική των ΗΠΑ ο διάδρομος Ζανγκεζούρ
Οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι ο εμπορικός διάδρομος Ζανγκεζούρ θα απομονώσει περισσότερο τη Ρωσία
Σήμερα, η Ουάσιγκτον εκδηλώνει δημόσια ενδιαφέρον για την δημιουργία του διαδρόμου Ζανγκεζούρ, χωρίς όμως τον έλεγχο της ρωσικής FSB, κάτι που, μάλιστα, επιβεβαιώθηκε από την ομιλία του James O’Brien σε μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ.
Έτσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες σήμερα μπορούν να θεωρηθούν η πιο δραστήρια χώρα, όχι μόνο υποστηρίζοντας την απεμπλοκή του διαδρόμου Ζανγκεζούρ, αλλά και χαρακτηρίζοντας αυτό το θέμα μια από τις προτεραιότητες της πολιτικής της στον Νότιο Καύκασο.
Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη εδώ ότι η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται όχι μόνο για την δημιουργία αυτής της αρτηρίας εφοδιαστικής, αλλά και για την αποκατάσταση των συγκοινωνιακών συνδέσεων τόσο μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν όσο και μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι υποστηρίζουν την ιδέα του «Παγκόσμιου Κόμβου» που πρότεινε ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλα Πασινιάν, για την οποία, ωστόσο, το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει δείξει το παραμικρό ενδιαφέρον.
Να σημειωθεί ότι ο Τζέιμς Ο’ Μπράιεν, σε συνέντευξη στην αρμενική υπηρεσία του Radio Liberty, την οποία έδωσε μετά τη συμμετοχή του σε συνάντηση του στρατηγικού διαλόγου ΗΠΑ-Αρμενίας, που πραγματοποιήθηκε στο Ερεβάν από 10 έως 12 Ιουνίου, μίλησε επίσης για σημασία της αποκατάστασης των μεταφορών μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας και της Τουρκίας.
Ταυτόχρονα, ο ανώτερος Αμερικανός διπλωμάτης δεν έκρυψε το γεγονός ότι το άνοιγμα αυτών των επικοινωνιών αποτελεί μέρος της στρατηγικής των ΗΠΑ για την αποδυνάμωση της στρατηγικής επιρροής της Ρωσίας στην Κεντρική Ασία και τον Νότιο Καύκασο.
Η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται όχι μόνο για τη δημιουργία αυτής της εφοδιαστικής αρτηρίας, αλλά και για την αποκατάσταση των συγκοινωνιακών συνδέσεων τόσο μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν όσο και μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας.
«Κατά την άποψή μας, υπάρχει μια ευκαιρία που δίνεται μια φορά σε μια γενιά για να χτιστεί ένας εμπορικός δρόμος από την Κεντρική Ασία στη Μεσόγειο», δήλωσε τότε ο Τζέιμς Ο’ Μπράιαν.
«Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν υπάρξει ειρήνη μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν».
Και αυτό θα ανοίξει όχι μόνο τους κύριους εμπορικούς δρόμους, αλλά και νέα παραγωγή κατά μήκος αυτής της διαδρομής. Θα μπορούσε να συμβεί τώρα. Ίσως σε λίγα χρόνια αυτό να μην είναι πλέον τόσο σημαντικό. Πριν από μερικά χρόνια αυτό δεν ήταν δυνατό. Πιστεύω επίσης ότι είναι μια εξαιρετική στιγμή γιατί οι χώρες σε αυτό το μονοπάτι θέλουν να μειώσουν την επιρροή της Ρωσίας».
Στην ίδια συνέντευξη, ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ σημείωσε ότι μαζί με την υπάρχουσα εμπορική οδό μέσω Αζερμπαϊτζάν και Γεωργίας προς τη Μαύρη Θάλασσα ( ο λεγόμενος «Μεσαίος Διάδρομος» ), η παρουσία μιας διαδρομής μέσω Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας προς την Τουρκία θα επέτρεπε οι δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας και του Νοτίου Καυκάσου να αποκτήσουν ελεύθερη πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές, παρακάμπτοντας τη Ρωσία.
«Υποστηρίζουμε σθεναρά αυτό το ενδεχόμενο», είπε ο Ο ‘ Μπράιεν. «Θα δείτε πώς, χάρη σε αυτό, η οικονομία της περιοχής θα ευημερήσει και πώς θα αυξηθούν οι ευκαιρίες για τους ανθρώπους να μετακινούνται ελεύθερα και να επιλέγουν πού θα ζήσουν», δήλωσε χαρακτηριστικά.
--
