Εκτεταμένη δημοσιότητα έλαβε μια δημοσκόπηση από την Metron Analysis, στο εύρημα που αφορούσε τα ελληνοτουρκικά. Σύμφωνα με αυτό, η πλειονότητα των Ελλήνων εμφανίζεται να… προτρέπει την κυβέρνηση σε ποσοστό 64,7%, να επιμείνει στην πολιτική του διαλόγου με την Τουρκία και της βήμα προς βήμα προσέγγισης! Πρόκειται για ένα πολιτικά βολικό εύρημα, καθώς εμφανίζει την κυβέρνηση να είναι ευθυγραμμισμένη με το λαϊκό αίσθημα και να μην προωθεί δική της ατζέντα.
Του Ζαχαρία Μίχα*
Αντιστοίχως, μειοψηφική (28,8%), είναι η άποψη εκείνων που τάσσονται υπέρ της σκλήρυνσης της στάσης της ελληνικής κυβέρνησης και της διακοπής κάθε συνομιλίας. Κάπως έτσι ερμηνεύεται και το ότι οι ψηφοφόροι της ΝΔ φέρονται σε πολύ μεγάλο ποσοστό να προσυπογράφουν τη διαγραφή Σαμαρά.
Χωρίς να παραβλέπω ότι ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, αντανακλαστικά έχει δίκιο να θέτει ως προτεραιότητα την ειρήνη, κάτι επιθυμητό από κάθε λογικό άνθρωπο, θα προσθέσω στη συζήτηση την παράμετρο ότι απαντήσεις στις δημοσκοπήσεις δίνονται αναλόγως με τις ερωτήσεις που θέτει ο δημοσκόπος! Με άλλα λόγια, το αποτέλεσμα είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένο εάν το ερώτημα που θα τεθεί είναι «εάν επιθυμείτε ειρήνη με την Τουρκία»! Ή εάν είναι «επιθυμείτε σύγκρουση ή διάλογο;»!
Κατά συνέπεια, η προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει ότι η πλειοψηφία προσυπογράφει την πολιτική της στα ελληνοτουρκικά, σκοντάφτει. Από μικροπολιτικής απόψεως η προσπάθεια αξιοποίησης του ευρήματος είναι κατανοητή. Εάν όμως τεθεί στη βάσανο της λογικής και με δεδομένο ότι τα ερωτήματα σε μια δημοσκόπηση είναι κωδικοποιημένα και απλουστευτικά, το ερώτημα που εγείρεται είναι ποια θα ήταν άραγε η αντίδραση της κοινής γνώμης εάν είχαν τεθεί με διαφορετικό τρόπο;
Σε σχόλιο του στο LinkedIn, ο καθηγητής Κώστας Λάβδας σχολίασε και αυτός σκωπτικά τα ευρήματα: «”Σχεδόν οριζόντια συμφωνία των πολιτών υπέρ του ελληνοτουρκικού διαλόγου”. Εντυπωσιακό εύρημα! Όλοι είμαστε υπέρ του “διαλόγου”. Το ζήτημα είναι ότι οι πολίτες βομβαρδίζονται γενικότερα από παραπλανητικές κοινοτοπίες ως προς τα “ελληνοτουρκικά” και δεν έχουν την εικόνα των επιπέδων, των οριζόντων και του περιεχομένου του “διαλόγου”. Εδώ π.χ. σε άλλη δημοσκόπηση το ίδιο διάστημα, βλέπουμε ερώτηση στην οποία η απάντηση θα ήταν πιθανότατα διαφορετική αν τα “θέματα” που “θέτει η άλλη πλευρά” ήταν σαφή στους ερωτώμενους».
Ο καθηγητής διατυπώνει επί της ουσίας το επιχείρημα που προβάλλει και το παρόν σχόλιο. Ας επιχειρήσουμε λοιπόν να διατυπώσουμε με διαφορετικό τρόπο τα ερωτήματα. Και όποιος επιθυμεί, ας βγει στην κοινωνία να τα θέσει με αυτό τον τρόπο, ώστε να διαπιστωθεί εάν όντως η υποστήριξη της κυβερνητικής πολιτικής είναι αυτή που τις τελευταίες μέρες διαφημίζεται…
Ερωτήματα
• Συμφωνείτε η Ελλάδα να διαπραγματευτεί με την Τουρκία, με δεδομένο ότι μας έχει ξεκαθαρίσει ότι στην ατζέντα απαιτεί να συμπεριληφθεί η κυριαρχία των (ελληνικών) νήσων και νησίδων του ανατολικού Αιγαίου (οι κατά την Άγκυρα “γκρίζες ζώνες”);
• Συμφωνείτε η Ελλάδα να διαπραγματευτεί με την Τουρκία την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών του ανατολικού Αιγαίου;
• Συμφωνείτε η Ελλάδα να διαπραγματευτεί με την Τουρκία, ενώ ισχύει το τουρκικό casus belli;
• Συμφωνείτε με την πρακτική της Ελλάδας να μην επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, όπως προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας;
• Συμφωνείτε η Ελλάδα να διαπραγματευτεί την οριοθέτηση της ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδας όχι με βάση τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, αλλά με άλλα κριτήρια;
• Συμφωνείτε η Ελλάδα να διαπραγματευτεί με την Τουρκία όσο βρίσκεται σε ισχύ το παράνομο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, που αποστερεί ακόμα και στην Κρήτη ΑΟΖ-υφαλοκρηπίδα;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που θα μπορούσαν να τεθούν σε μια δημοσκόπηση για το ίδιο θέμα. Θα προέκυπταν άραγε τα ίδια αποτελέσματα με αυτά που έβγαλε η Metron Analysis; Δεν υπάρχουν στοιχεία για να ισχυριστώ ότι ο τρόπος που διατυπώθηκαν τα ερωτήματα εμπεριείχε σκοπιμότητα. Αυτό, όμως, που προκύπτει αβίαστα, είναι ότι κατά πάσα πιθανότητα οι απαντήσεις θα ήταν πολύ διαφορετικές.
Με άλλα λόγια, ισχύει και γι’ αυτή την περίπτωση ότι ο τρόπος διατύπωσης των ερωτημάτων υπαγορεύει σε μεγάλο βαθμό και τις απαντήσεις. Οπότε και ο ισχυρισμός του Μαξίμου ότι οι πολίτες επικροτούν την κυβερνητική πολιτική στα ελληνοτουρκικά είναι αβάσιμος.
*Διευθυντής Μελετών στο Ινστιτούτο Αναλύσεων Ασφάλειας και Άμυνας – ΙΑΑΑ/ISDA, defence-point.gr δημοσιεύτηκε υπό τον τίτλο "Ελληνοτουρκικά: Παρακινδυνευμένοι οι “πανηγυρισμοί” περί συναίνεσης"
