ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ 
Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης*
Η ανακοίνωση από αμερικανικής πλευράς της πρόθεσης για ικανοποίηση του τουρκικού αιτήματος που αφορά την προμήθεια και αναβάθμιση α/φων F-16 καθώς και την προμήθεια α/φών F-35 στην Ελλάδα, προκάλεσε σειρά συζητήσεων με κύριο ζητούμενο την πλευρά η οποία είναι περισσότερο ή λιγότερο ωφελημένη.
Οι συζητήσεις επικεντρώνονται από τουρκικής πλευράς στον βαθμό κάλυψης του κενού αεροπορικής ισχύος έναντι της Ελλάδας, ενώ την ελληνική πλευρά απασχολεί περισσότερο κάθε αμερικανική αναφορά για δέσμευση την Τουρκίας ώστε να μην είναι δυνατή η χρησιμοποίηση των τουρκικών αεροσκαφών για αμφισβήτηση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου.
Παρά το γεγονός ότι όλες οι συζητήσεις και αναλύσεις αφορούν κυρίως τα αεροσκάφη και τις δυνατότητες που αυτά θα προσθέσουν στο οπλοστάσιο της κάθε χώρας, έχει διαφύγει της προσοχής και δεν αναλύθηκε στον πραγματικό βαθμό το θέμα του μεγάλου καταλόγου των όπλων και συστημάτων τα οποία έχει ζητήσει η Άγκυρα ως συνοδευτικό εξοπλισμό τουρκικών F-16. Η μελέτη του θέματος οδηγεί σε συμπεράσματα σχετικά με τον τουρκικό σχεδιασμό για την σταδιακή κάλυψη του ελλείμματος αεροπορικής ισχύος έναντι της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) αλλά και για το τουρκικό σχέδιο σταδιακής απεξάρτησης από την δυτική – αμερικανική εξοπλιστική ποδηγέτηση.
Στη σχετική τουρκική λίστα περιλαμβάνονται, 40 νέα μαχητικά αεροσκάφη F-16 Block 70, 79 κιτ εκσυγχρονισμού F-16 Block 70, 48 κινητήρες F110-GE-129D και κινητήρες F110-GE-132 για το υπό κατασκευή τουρκικό μαχητικό «KAAN», 149 ραντάρ AN/APG-83 AESA, 16 συστήματα προηγμένης σκόπευσης AN/AAQ-33, 952 βλήματα αέρος-αέρος AMRAAM AIM-120C-8, 864 βόμβες GBU-39/B, 96 πύραυλοι AGM-88B (HARM), 96 πύραυλοι AGM-88E (AARGM), 401 βλήματα AIM-9X Block II Sidewinder, 12 Βόμβες Γενικής Χρήσης MK82, 1437 συσκευές JDAM και απροσδιόριστη ποσότητα συστημάτων IRST (Αναζήτησης – Παρακολούθησης).
Η τουρκική παραγγελία προκαλεί ερωτηματικά καθώς φτάνει τα 23 δις δολ., ποσό σχεδόν διπλάσιο από το αρχικό τουρκικό αίτημα το οποίο αφορούσε μόνο την προμήθεια και εκσυγχρονισμό των 40 και 79 αεροσκαφών αντίστοιχα και έφτανε τα 11 δις. δολ. Δηλαδή τα όπλα, πυρομαχικά, συστήματα και ραντάρ τα οποία ζητούνται από τις ΗΠΑ για τις ανάγκες των F-16 και εν μέρει του τουρκικού μαχητικού «ΚΑΑΝ», φτάνουν τα 12 δις δολ..
Τούρκοι ειδικοί επισημαίνουν ότι, η Άγκυρα με την μεγάλη παραγγελία επιδιώκει να καλύψει τις ανάγκες των F-16 για τα επόμενα 10 έτη, αφού έχοντας ολοκληρώσει την προμήθεια και ανακατασκευή των αεροσκαφών και με την δημιουργία στοκ εξοπλισμού η τουρκική πλευρά θα έχει την πολυτέλεια ελιγμών και αποφυγής κάθε άσκησης πίεσης – εκβιασμού από αμερικανικής πλευράς η οποία δύναται να προέλθει λόγω της επιδιωκόμενης ανεξάρτητης πολιτικής της Άγκυρας.
Το κρίσιμο 2030
Με χρονικούς όρους αυτό σημαίνει ότι η Άγκυρα το έτος 2030 (πιθανή ολοκλήρωση της προμήθειας και του εκσυγχρονισμού των F-16) θα έχει πετύχει απαγκίστρωση από την αμερικανική εξάρτηση και για τον εξοπλισμό των F-16 όσον αφορά οπλισμό, πυρομαχικά και ανταλλακτικά. Το έτος 2030 αποτελεί με βάση τους τουρκικούς υπολογισμούς, την καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης της κατασκευής του τουρκικού μαχητικού TFX (KAAN), μειώνοντας έτσι κατά δύο έτη την επιδιωκόμενη ημερομηνία επιχειρησιακής ένταξης αυτού στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ).
Επειδή η μελλοντική παραλαβή των F-35 από την ελληνική ΠΑ η οποία τρομάζει την τουρκική πλευρά καθώς συνεχίζεται η υπεροχή των ελληνικών Ικάρων στους ουρανούς, η Άγκυρα θα αναζητήσει την προμήθεια άλλων 150 αεροσκαφών έχοντας πάντα ως μόνη επιλογή το ευρωπαϊκό Eurofighter.
Στο ερώτημα, για το πως οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις σκοπεύουν να πετύχουν μία σχετική ισορροπία στο Αιγαίο με δεδομένη την συνεχιζόμενη ελληνική αεροπορική υπεροχή, η λύση από τουρκικής πλευράς φαίνεται ότι αναζητείται στα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (ΜΕΑ), στα στρατηγικά ΜΕΑ και ειδικότερα στο Bayraktar «Kızılelma», αλλά και στα νέα πυραυλικά συστήματα εδάφους – εδάφους.
Επειδή οι παραπάνω υπολογισμοί της Άγκυρας πραγματοποιούνται με βάση τον ελληνικό προγραμματισμό ένταξης των αεροσκαφών Rafale, συνέχισης του προγράμματος εκσυγχρονισμού των F-16 V και ολοκλήρωσης της παραλαβής των 40 F-35, δεν θα πρέπει να υπάρξει κανένας εφησυχασμός από την ελληνική πλευρά ο οποίος θα οδηγήσει σε κάθε μορφή μερικής ή ολικής αναβολής ή ακύρωσης του ελληνικού εξοπλιστικού προγράμματος.
Η Διακήρυξη «Φιλίας και Καλής Γειτονίας» αν και αποτέλεσε κατά μία έννοια «δεκανίκι» για την πιθανή έγκριση παράδοσης των F-16 στην Τουρκία, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να αποτελέσει παράγοντα μείωσης των εξοπλιστικών αντανακλαστικών μας.
Η Τουρκία εργάζεται για την μείωση του ελλείμματος αεροπορικής ισχύος έναντι της ελληνικής ΠΑ, όμως η Ελλάδα θα συνεχίσει να διατηρεί το προβάδισμα ακόμη και μετά το 2030 όπου πιθανόν θα αρχίσει η επιχειρησιακή ένταξη και του τουρκικού «ΚΑΑΝ», μόνο εάν ολοκληρωθεί το ελληνικό αεροπορικό πρόγραμμα.
*Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottinngham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreigner Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022. Δημοσιεύεται στο «ΠΑΡΟΝ» της Κυριακής militaire.gr
