Ο Μάθιου Μπράιζα δεν είναι άγνωστος στην Κύπρο, οι κατά καιρούς παρεμβάσεις του ξεσήκωσαν αρκετές αντιδράσεις στη Λευκωσία. Γνώστης της κατάστασης που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο και ευρύτερα, αλλά και του πώς η Τουρκία πολιτεύεται. Στο περιθώριο του Cyprus Forum είχαμε την ευκαιρία να κουβεντιάσουμε για λίγο ως προς τη νέα κατάσταση πραγμάτων, που δημιουργείται μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και αναπόφευκτα η κουβέντα το έφερε στον ρόλο της Τουρκίας και το Κυπριακό.
Χωρίς περιστροφές, ο πρώην βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δηλώνει πως ο ίδιος πιστεύει ότι δεν θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες στο Κυπριακό κι αυτό γιατί «η Τουρκία αποφάσισε ότι θέλει μια λύση δύο κρατών» στην Κύπρο. Στο κατά πόσο αυτός ο στόχος της Τουρκίας θα επιτευχθεί ο ίδιος δεν μπορεί να το πει μετά βεβαιότητας, καθώς «εξαρτάται από το εάν άλλες χώρες θα προχωρήσουν σε αναγνώριση των δύο κρατών». Σύμφωνα με τη δική του εκτίμηση «εάν η Τουρκία θέλει λύση δύο κρατών είναι αναγκασμένη να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία».
- Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αντίκτυπο και στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Θα δούμε και επάνοδο των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή ή κάποια άλλη χώρα θα βγει ενισχυμένη;
- Ήλπιζα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι πιο δραστήριες. Ως πρώην διπλωμάτης δεν το βλέπω αυτό. Θα είδατε τους τελευταίους λίγους μήνες ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν αποφάσισε να αποσύρει τη στήριξή της στον αγωγό της Ανατολικής Μεσογείου [σσ. EastMed]. Αυτό μπορεί να σημαίνει μια υποχώρηση των ΗΠΑ ή μια διαφορετική αντίληψη της δυναμικής που υπάρχει στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό που θέλουν κάποια υψηλόβαθμα στελέχη στην κυβέρνηση Μπάιντεν, τα οποία γνωρίζω, [iEpikaira: Εδώ εννοεί τον Άμος Χόκσταιν! Περισσότερα ΕΔΩ!] είναι κατά τη δική μου εκτίμηση να υπάρχει ηρεμία στην περιοχή σ’ ό,τι αφορά την Τουρκία και την Κύπρο. Από τη μια βλέπουν την Τουρκία να μη συνεργάζεται για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, και είναι κάτι που ενοχλεί την αμερικανική κυβέρνηση. Αλλά την ίδια ώρα έχουμε αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο.
- Είναι οι απειλές σε σχέση με τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
- Η τοποθέτηση στρατευμάτων σ’ αυτά τα νησιά είναι ενάντια στις πρόνοιες των σχετικών συμφωνιών. Καλείται ο Ερντογάν να μένει σιωπηλός όταν αυτό συμβαίνει; Ενδεχομένως θα πρέπει να σιωπά. Τι θα πάρει όμως ως αντάλλαγμα για να σιωπήσει;
- Υπάρχει η εκτίμηση ότι όλη αυτή η επιθετικότητα του Ερντογάν έχει να κάνει με τις εκλογές.
- Ενδεχομένως. Όμως ο μέσος Τούρκος που ξυπνά κάθε πρωί δεν ενδιαφέρεται είτε για την Ελλάδα είτε για την Κύπρο. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η οικονομία. Αυτό είναι το μέγιστο θέμα, και η οικονομία της Τουρκίας είναι σε άσχημη κατάσταση. Αυτό που χρειάζεται να κάνει για να κερδίσει τις εκλογές είναι να κινηθεί η οικονομία. Ως εκ τούτου η Ελλάδα και η Κύπρος δεν είναι στην κορυφή της ατζέντας του. Επίσης πιστεύω ότι ο Ερντογάν είναι πραγματικά εκνευρισμένος με τις αναφορές του πρωθυπουργού Μητσοτάκη στο Κογκρέσο.
- Πιστεύετε ότι ο αγωγός της Ανατολικής Μεσογείου [σσ. EastMed] θα κατασκευαστεί;
- Δεν το νομίζω. Πρώτα απ’ όλα δεν έχει οποιαδήποτε λογική ως προς την εμπορική του διάσταση. Είναι μια εξαιρετικά ακριβή επιλογή μεταφοράς φυσικού αερίου. Μπορεί με μικρότερους αγωγούς από την Κύπρο και το Ισραήλ να μεταφερθεί το φυσικό αέριο στην Αίγυπτο και από εκεί επενδύοντας στο υγροποιημένο φυσικό αέριο [σσ. LNG] να το μεταφέρεις οπουδήποτε.
- Αν δεν θέλει κάποιος να πάει με αγωγό προς την Τουρκία;
- Ναι, υπάρχει πάντα η προοπτική του LNG. Από εμπορικής άποψης η πιο λογική επιλογή είναι ένας αγωγός μέσω Τουρκίας. Πρόκειται για μια τεράστια αγορά που οι ανάγκες της αυξάνονται όλο και περισσότερο.
- Λέγεται πως εάν κατασκευαστεί ένας αγωγός προς την Τουρκία, τότε αυτή θα μπορεί να ελέγχει τη διακίνηση του φυσικού αερίου και θα εκβιάζει.
- Ακόμα και τώρα που μιλάμε υπάρχει ένας μικρότερος αγωγός από την Τουρκία προς την Ελλάδα, υπάρχουν κι άλλοι αγωγοί που διέρχονται μέσω της χώρας. Δεν άκουσα ποτέ κανένα Τούρκο αξιωματούχο να χρησιμοποιεί τους αγωγούς αυτούς ως όπλο. Κατά την άποψή μου η πλέον λογική προσέγγιση είναι η Κύπρος και το Ισραήλ να στείλουν μέρος του φυσικού τους αερίου προς την Αίγυπτο και ένα μέρος προς την Τουρκία. Είναι η πλέον λογική και συμφέρουσα επιλογή. [iEpikaira: Περισσότερα ΕΔΩ!]
- Πιστεύετε ότι η ανακάλυψη φυσικού αερίου μπορεί να βοηθήσει στην εξεύρεση λύσης του Κυπριακού ή λειτουργεί ως αρνητικός παράγοντας;
- Η απάντηση θα ήταν πως ναι, η ενέργεια μπορεί να βοηθήσει. Αλλά λόγω των εντάσεων, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος αποφάσισαν να συστήσουν το Ενεργειακό Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου [σσ. East Med Gas Forum]. Αυτό είχε ως στόχο του να απομονωθεί η Τουρκία. Όλα αυτά αλλάζουν. Ενδεχομένως, εάν η Τουρκία συμμετέχει στο φόρουμ ως παρατηρητής, είναι κάτι που θα συνεχίσει να μειώνει τις εντάσεις. Ή ακόμα θα μπορούσαν οι πολιτικοί να φύγουν από τη μέση και να αφήσουν τις εταιρείες να βρουν τη λύση.
- Όλοι περιμένουν ότι οι συνομιλίες στο Κυπριακό κάποια στιγμή θα επαναρχίσουν…
- Δεν πιστεύω ότι θα επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Εκτιμώ ότι η Τουρκία αποφάσισε ότι θέλει μια λύση δύο κρατών. Θεωρώ πως κάτι τέτοιο είναι τρομερό.
- Είναι δυνατή μια λύση δύο κρατών;
- Δεν το νομίζω.
- Είναι ο υπόλοιπος κόσμος έτοιμος να δεχθεί μια τέτοια λύση; Δεν θα επηρεάσει άλλα μέρη με παρόμοια ζητήματα;
- Το εάν είναι δυνατό ή όχι εξαρτάται από το εάν άλλες χώρες θα προχωρήσουν σε αναγνώριση των δύο κρατών. Δεν ξέρω εάν θα το πράξουν. Αυτό που η Τουρκία λέει είναι πως «βάλαμε τα πάντα στο τραπέζι, και τα στρατεύματα και τις εγγυήσεις, αλλά οι Ελληνοκύπριοι είπαν ότι είναι μεγάλο ρίσκο». Και η Τουρκία είπε ότι τα παρατά. Πιστεύετε ότι σκέφτομαι όπως σκέφτεται η τουρκική πλευρά. Αυτό μου το είπε ένας από τους μεσολαβητές των Ηνωμένων Εθνών. Εάν η Τουρκία θέλει λύση δύο κρατών είναι αναγκασμένη να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Και μετά θα έχουμε έναν καινούργιο κόσμο.
Ούτε η Ρωσία, ούτε η Ουκρανία θέλουν να σταματήσει τώρα ο πόλεμος
- Πώς οι εξελίξεις στην Ουκρανία επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο;
- Εκτιμώ ότι υπάρχουν δύο βασικές επιδράσεις στην Ανατολική Μεσόγειο από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η μία επίδραση έχει να κάνει με την αναπόφευκτη συρρίκνωση της Ρωσίας και η άλλη είναι η επέκταση της Τουρκίας.
Ο πόλεμος είναι καταστροφικός για τον Πούτιν. Χρειάστηκε να μεταφέρει τα στρατεύματά του από τη Ρωσική Άπω Ανατολή, από το Αζερμπαϊτζάν. Αναγκάζεται να τα ρίξει στον πόλεμο και τώρα θα πρέπει να ξαναρίξει τα ζάρια ως προς την εσωτερική πολιτική κατάσταση στη χώρα του και τη δική του επιβίωση. Η μαζική επιστράτευση είναι μια πολύ αντιλαϊκή πράξη. Χιλιάδες νέοι άνθρωποι φεύγουν από τη Ρωσία αντιδρώντας στην υποχρεωτική επιστράτευση, κάτι που δημιουργεί συνθήκες αστάθειας.
Πριν από τον πόλεμο η Ρωσία, ειδικά στην περίπτωση της Συρίας, είχε τη μόνιμή της ναυτική βάση στην Ταρτούς, είχε αεροπορική βάση. Όλα αυτά δεν είναι πλέον ρεαλιστικά και η Ρωσία είναι αναγκασμένη να πάει σε εσωστρέφεια.
Μιλούσα αυτές τις μέρες με ένα Ρώσο φίλο μου, ο οποίος διατηρεί επιχειρηματικές δραστηριότητες στην πρώην Σοβιετική Ένωση και αυτό που μου επισήμανε είναι πως υπάρχει ανησυχία ότι θα καταρρεύσει ολόκληρη η Ρωσική Ομοσπονδία. Ο αυτοκράτορας είναι πλέον γυμνός και αποσχιστικά κινήματα μπορεί να εμφανιστούν σε διάφορες περιοχές όπου ο Πούτιν κατάφερε να διατηρεί την ηρεμία παραχωρώντας σχετική αυτονομία.
Ως προς την Τουρκία, όπως κάθε χώρα που βλέπει τον εαυτό της ως σημαντική, πιστεύει ότι παίζει εκείνο τον ρόλο που χρειάζεται σήμερα η υφήλιος. Άσκηση κριτικής στη Ρωσία και στήριξη της Ουκρανίας, ως προς την προμήθεια όπλων, πολιτική στήριξη στη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και την προοπτική για το ΝΑΤΟ. Η διατήρηση καναλιών επικοινωνίας με τη Ρωσία είναι σημαντική και ήταν κάτι που φάνηκε στη συμφωνία για το εμπόριο σιτηρών από την Ουκρανία. Η Τουρκία πιστεύει ότι κάποια στιγμή θα είναι ο διαπραγματευτής που θα τερματίσει τις εχθροπραξίες. Πιστεύω ότι αυτό είναι λίγο υπεραισιόδοξο. Όταν ο Πρόεδρος Πούτιν αποφασίσει ότι είναι το τέλος του πολέμου, τότε μπορεί να έχει ρόλο και η Τουρκία. Όχι όμως τώρα.
- Άρα εναπόκειται στη Ρωσία και την Ουκρανία και όχι στην Τουρκία;
- Ακριβώς. Η Ουκρανία δεν πιστεύω ότι θα σταματήσει να πολεμά μέχρι η Ρωσία να ηττηθεί ή να επανακτήσει τα εδάφη της. Ούτε και θεωρώ ότι αυτή τη στιγμή ο Πούτιν θα σταματήσει τον πόλεμο.
- Θα μπορούσε αυτός ο πόλεμος να αποφευχθεί;
- Ακούω πολλούς να επιρρίπτουν ευθύνες στις ΗΠΑ και τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Εγώ έχω μια διαφορετική προσέγγιση. Γνωρίζω την ιστορία και ξέρω ότι δύο φορές που η Ρωσία έχασε σε πόλεμο ακολούθησαν εξεγέρσεις που ανέτρεψαν τον τσάρο. Και στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη γνωρίζουν πολύ καλά πως κάθε φορά που η Ρωσία αφήνεται μόνη της να ελέγχει τότε καθίσταται βίαιη. Οι μαζικές εκδιώξεις σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στα μέσα της δεκαετίας του ’50 στην Εσθονία. Τώρα το κάνει ξανά στην Ουκρανία.
Πηγή: philenews.com
