Δημοσιεύθηκε: Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου 2022

Οι φόβοι των Ευρωπαίων για τη ρωσοουκρανική κρίση

Ηλίας Τασόπουλος

Η έντονη δραστηριοποίηση των ευρωπαϊκών χωρών στο ουκρανικό ζήτημα δείχνουν πόσο υψηλό είναι το διακύβευμα για εκείνες. Η τυχόν ενεργειακή ασφυξία είναι μόνο ένας από τους κινδύνους που ελλοχεύουν, σε περίπτωση της ρωσικής εισβολής, για την οποία προετοιμάζονται οι ΗΠΑ. Ωστόσο, ακόμα κι αν δεν συμβεί αυτό το ενδεχόμενο, οι ευρωπαίοι μοιάζουν ως οι τελικοί χαμένοι, μίας κρίσης που εκτυλίσσεται δίπλα τους.

Οι δύο ηγέτες Γαλλίας και Γερμανίας φαίνεται να δρουν συντονισμένα, ώστε να αποτρέψουν μία δυσάρεστη κατάληξη για τις χώρες τους. O Εμανουέλ Μακρόν ταξιδεύει στη Ρωσία τη Δευτέρα και στη συνέχεια στην Ουκρανία την Τρίτη, ενώ ο Όλαφ Σολτς μεταβαίνει στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα για να συναντήσει τον Τζο Μπάιντεν, ενώ την Πέμπτη θα υποδεχθεί τους επικεφαλής των κρατών της Βαλτικής, Εσθονίας, Λετονίας και Λιθουανίας, πριν κατευθυνθεί στην Ουκρανία και τη Ρωσία. Η ουκρανική κρίση έχει βάλει δύσκολα τόσο στον Μακρόν, όσο και στον Σολτς.

Η Γαλλία είναι σαφές ότι πιέζεται από την αμερικανική προσέγγιση στην ουκρανική κρίση. Σίγουρα βέβαια παρατηρεί τη συγκέντρωση ρωσικών στρατευμάτων πέριξ της Ουκρανίας, αλλά δεν συμμερίζεται τη δραστηριοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρώπη. Η Γαλλία βρίσκεται στην εκ περιτροπής ηγεσία της δύναμης ταχείας επέμβασης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και γνωρίζει τι συμβαίνει επιχειρησιακά στην περιοχή. Άλλωστε ο Μακρόν είναι τακτικός συνομιλητής του Πούτιν και επιχειρεί να διατηρήσει ανοικτό έναν δίαυλο επικοινωνίας, μέσω για παράδειγμα του Κουαρτέτου της Νορμανδίας, μαζί με τη Γερμανία.

Για τη Γερμανία βέβαια το ζήτημα έχει και στρατηγικές αλλά και εσωτερικές διαστάσεις. Όλο αυτό το διάστημα, είχε δομηθεί μία εταιρική σχέση μεταξύ Βερολίνου και Μόσχας, με κορωνίδα την προμήθεια ενεργειακών πόρων, που έχει οδηγήσει και σε αύξηση των εμπορικών συναλλαγών τους. Το ζήτημα των ενδεχόμενων κυρώσεων στη Ρωσία οπότε, προβληματίζει ιδιαίτερα το Βερολίνο, καθώς μπορεί να διακινδυνεύσει την ενεργειακή ασφάλεια της, αλλά και να εκτινάξει τις τιμές του φυσικού αερίου, ενώ ήδη οι τιμές βρίσκονται στα ύψη. Είναι σαφές πως όποια μέτρα ληφθούν εναντίον της Ρωσίας από τη Γερμανία, θα πλήξουν και γερμανικά συμφέροντα.

Παρά τις διαβεβαιώσεις της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, που ηγούνταν των Πρασίνων, πως στις κυρώσεις που εξετάζονται έναντι της Μόσχας, σε περίπτωση εισβολής στην Ουκρανία, περιλαμβάνεται η μη λειτουργία του αγωγού Nord Stream 2, είναι εμφανές πως ο καγκελάριος Σολτς φαίνεται πιο επιφυλακτικός στην προοπτική ενός τέτοιου μέτρου. Είναι ενδεικτικό των αντιθέσεων που υπάρχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό που προέκυψε μετά τις εκλογές του προηγούμενου χρόνου στη Γερμανία, όπου Πράσινοι και Φιλελεύθεροι πιέζουν για αυστηρή στάση απέναντι στη Ρωσία του Πούτιν, ενώ οι Σοσιαλδημοκράτες ακολουθούν μία πιο μετριοπαθή στάση.

Όσο κι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να παρουσιάσουν τις κινήσεις τους ως αμυντικές, δηλώνοντας δεν στέλνονται στρατιώτες σε ουκρανικό έδαφος, η πραγματικότητα είναι πως στην καρδιά της Ευρώπης παρατηρείται η μεγαλύτερη συγκέντρωση στρατευμάτων από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, με τη μερίδα του λέοντος βέβαια να οφείλεται στα ρωσικά στρατεύματα που ξεπερνούν τις 100.000.

Βέβαια, πέρα από τον συμμαχικό δεσμό, οι ιδεολογικές ομοιότητες με τις Ηνωμένες Πολιτείες και οι διαφορές με τη Ρωσία, φέρνουν την Ευρώπη σχεδόν αυτόματα στο δυτικό στρατόπεδο. Στην Ευρώπη υπάρχει σαφής ανησυχία για την οπισθοδρόμηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατικής διακυβέρνησης που λαμβάνει χώρα στη Ρωσία. Σίγουρα δεν συμμερίζονται, όσα αναφέρουν ο Πούτιν και ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπινγκ πως Ρωσία και Κίνα αναπτύσσουν το δικό τους μοντέλο της δημοκρατίας.

Την ίδια στιγμή όμως, στην Ευρώπη υπάρχουν διάχυτοι οι φόβοι πως η νέα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην Ευρώπη, με τη συγκρότηση δύο πόλων, των Ηνωμένων Πολιτειών από τη μία μεριά και της Ρωσίας, από την άλλη πλευρά, θα έχει αρνητικές συνέπειες για την ήπειρο. Ουσιαστικά δηλαδή θα αναπαράγει μία κατάσταση που προσιδιάζει στο Ψυχρό Πόλεμο, όταν η αμερικανορωσική διαμάχη κάλυπτε πολλά ζητήματα και δεν άφηνε την Ευρωπαϊκή Ένωση να δημιουργηθεί και να προχωρήσει. Είναι ακριβώς αυτή τη λογική των μπλοκ που επικρατεί εκατέρωθεν, η οποία βέβαια προασπίζει και διαιωνίζει την κυριαρχία των δύο πόλων, αμερικανικών και ρωσικών, στην ήπειρο, που προσπαθούν να σταματήσουν.

Ωστόσο, ακόμα και να μην συμβεί κάποια ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι Ευρωπαίοι νιώθουν σαν να έχει γίνει ένα βήμα πίσω στις προσπάθειες τους.

Πηγή: liberal.gr