Eκτιμά ότι η ένταση στην ανατολική Μεσόγειο δεν είναι μια διμερής διαμάχη αλλά μέρος μιας ευρύτερης διεθνούς αντιπαράθεσης και υποστηρίζει ότι θα πρέπει να επιβληθεί αναστολή ερευνών για φυσικό αέριο και πετρέλαιο στην περιοχή.
Όπως επισημαίνεται, από το 2013 Ελλάδα και Τουρκία έχουν εμπλακεί σε μια διεθνή κρίση που απειλεί να μετατρέψει τις παλιές διαφορές τους σε πόλεμο δια αντιπροσώπων. Αιτία αυτής της κρίσης είναι το χάσμα μεταξύ της Δύσης και του τούρκου προέδρου Erdogan, του οποίου η ατζέντα στη Μέση Ανατολή ενοχλεί έντονα τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, το Ισραήλ και πολλά αραβικά κράτη.
Ο Erdogan έχει επεκτείνει την κυριαρχία του στην περιοχή – μεταξύ άλλων- επεμβαίνοντας στη Συρία και τη Λιβύη και οικοδομώντας στρατηγική συμμαχία με τη Ρωσία μετά το 2016. Η τρέχουσα ελληνοτουρκική διαμάχη είναι στενά συνδεδεμένη με αυτό το νέο περιφερειακό πλαίσιο.
Συνδέεται ιδίως με την κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού EastMed, μέσω του οποίου θα εξάγεται ισραηλινό φυσικό αέριο προς την Ευρώπη, σε ανταγωνισμό με τη Ρωσία. Το 2013, Ουάσινγκτον και Τελ Αβίβ εγκατέλειψαν την Τουρκία ως προτεινόμενη χώρα διέλευσης και επέλεξαν τη διέλευση μέσω Κύπρου και Ελλάδας. Έκτοτε οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας έχουν επιδεινωθεί.
Ως αντιπολίτευση ο ΣΥΡΙΖΑ υπό τον Αλέξη Τσίπρα είχε καταδικάσει τη συμφωνία αυτή, διότι αγνοούσε τους Παλαιστίνιους και εξέθετε την ελληνική ασφάλεια στις τουρκικές αντιδράσεις. Ωστόσο, όταν έγινε κυβέρνηση ο Τσίπρας επιδίωξε στενές σχέσεις με τον Netanyahu, τον Trump και τη Σαουδική Αραβία και παρουσίασε τον αγωγό ως «πηγή σταθερότητας» στην περιοχή.
Ο συντάκτης υποστηρίζει ότι ο αγωγός EastMed είναι μεγάλη πηγή περιφερειακής αστάθειας, καθώς περνά μέσω των ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδας, χωρίς να έχουν αυτές οριστεί με συνθήκες έναντι των γνωστών, παράνομων αξιώσεων της Τουρκίας. Ένας άλλος αποσταθεροποιητικός παράγοντας είναι η αντιφατική πολιτική της ΕΕ, ιδίως η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό το 2016.
Για να κατευνάσει τις ρατσιστικές απόψεις στην Ευρώπη, αυτή η νομικά αμφιλεγόμενη συμφωνία έδωσε στον Erdogan τον έλεγχο 3,5 εκατομμυρίων σύρων προσφύγων, τους οποίους μπορεί να στέλνει στην Ελλάδα χωρίς προειδοποίηση, προκαλώντας προσφυγική κρίση. Τον περασμένο Φεβρουάριο έδωσε μια πρόγευση του τι μπορεί να κάνει, όταν προώθησε χιλιάδες πρόσφυγες στα βόρεια σύνορα με την Ελλάδα, ώστε να ικανοποιηθούν τα αιτήματά του στο Ιντλίμπ.
Όπως σημειώνεται, η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, τόσο πριν τον Erdogan όσο και κατά τη διακυβέρνησή του έχει δείξει λίγο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Ένδειξη αυτού αποτελεί και το πρόσφατο άνοιγμα των Βαρωσίων. Ως προς την παράβλεψη της διεθνούς νομιμότητας ο Erdogan ακολουθεί μια προσέγγιση που είχε ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες από τους κοσμικούς προκατόχους του, ενώ πολλές από τις θέσεις του, ιδίως όσον αφορά τη χάραξη των θαλάσσιων ζωνών, βρίσκουν σύμφωνη την τουρκική αντιπολίτευση. Η διαφορά τους βρίσκεται κυρίως στον τρόπο εφαρμογής αυτής της αυθαίρετης προσέγγισης.
Το στρατηγικό δίλημμα της Δύσης είναι το εξής: να συνεχίσει την πολιτική απομόνωσης της Τουρκίας ή να αρχίσει να συνεργάζεται και πάλι με τον Erdogan; Ο γάλλος πρόεδρος Macron, που πούλησε πρόσφατα 18 Rafale στην «οικονομικά χρεοκοπημένη ελληνική κυβέρνηση» διατηρεί μια «ανερυθρίαστα οριενταλιστική, αντι-ισλαμική ρητορική» και ζητούσε την επιβολή ευρωπαϊκών κυρώσεων πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις αρχές Οκτωβρίου. Άλλες φωνές, ωστόσο, προτρέπουν σταθερά την Τουρκία και την Ελλάδα να προβούν σε διμερείς συνομιλίες, αν και χωρίς μεγάλη επιτυχία.
Ο συντάκτης εκτιμά ότι, αν και η επανέναρξη της διμερούς διπλωματίας θα ήταν ένα συνετό βήμα, οι συνομιλίες αυτές μπορεί εύκολα να καταρρεύσουν. Καθώς η ελληνοτουρκική διαμάχη δεν είναι πλέον διμερής, Αθήνα και Άγκυρα δεν μπορούν από μόνες τους να κάνουν τις συνομιλίες να πετύχουν.
Οι σύμμαχοι της Ελλάδας στις δυο πλευρές του Ατλαντικού θα χρειαστεί να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για έναν επιτυχημένο διάλογο.
Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να επιβάλουν άμεσα αναστολή των ερευνών για φυσικό αέριο και πετρέλαιο στην ανατολική Μεσόγειο, να μιλήσουν με μια φωνή αντί να πωλούν όπλα στις αντιμαχόμενες πλευρές και να δημιουργήσουν έναν οδικό χάρτη ώστε Ελλάδα και Τουρκία να προσφύγουν από κοινού στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας για τον προσδιορισμό της υφαλοκρηπίδας τους και των ΑΟΖ.
«Οτιδήποτε λιγότερο θα μας οδηγήσει πίσω στα πρόθυρα του πολέμου», καταλήγει το δημοσίευμα.
*1 Το Open Democracy είναι ανεξάρτητο ΜΜΕ με έμφαση στην ανάλυση κοινωνικών και πολιτικών θεμάτων, με στόχο – όπως το ίδιο δηλώνει- την εκπαίδευση των πολιτών, ώστε να ασκούν κριτική στην εξουσία, και την ενθάρρυνση του δημοκρατικού διαλόγου ανά τον κόσμο.
[iEpikaira: Ας συγκριθεί η ανάλυση με όσα γράφηκαν ΕΔΩ και ας βγουν τα κατάλληλα συμπεράσματα!]
Πηγή: Open Democracy απόδοση hellasjournal.com ολόκληρο το άρθρο παρακάτω...
The East Mediterranean crisis could ignite a Greek-Turkish proxy war - A moratorium on gas and oil exploitation is needed.
Alexander Kazamias
This year’s tension in the East Mediterranean is commonly understood as a spat about gas and oil sparked by an older Greek-Turkish dispute over the Aegean continental shelf.
This perception is punctuated by reminders of the traditional rivalry between both NATO allies which, in its current phase, dates to the outbreak of the Cyprus question in the 1950s. While both dimensions are real, they are but the tip of the iceberg of the current wrangle.
Today’s confrontation is not a bilateral dispute spiralling into regional crisis, as some commentators suggest, but essentially the reverse. Since 2013, Greece and Turkey have been caught up in a wider international crisis which threatens to turn their old differences into a proxy war.
Source of instability
The root cause of this international crisis is the decade-old rift between the West and Erdogan, Turkey’s Islamist President, whose Middle East agenda has been a major irritant for the US, France, Israel, and many Arab states. After 2010, US-Turkish relations experienced their first rupture since World War II. This was provoked by Erdogan’s opposition to sanctions against Iran, the breakdown of his relationship with Israel over Gaza, and his support for Islamist movements augmented by the Arab Spring. This tension bred the policy of “isolating Erdogan”, which culminated in the imposition of US sanctions against Turkey in 2018.
Meanwhile, Turkey’s regional reach has stretched to limits unmatched since Ottoman times. In 2017, Erdogan stationed troops in Qatar to deter the diplomatic blockade of its pro-US Arab neighbours, built a military base in Somalia, and gained a foothold in Sudan. He intervened militarily in the Syrian and Libyan civil wars. After the failed Turkish coup of 2016, which he accuses the US of aiding, he built a strategic alliance with Russia, whilst maintaining, in neo-neutralist fashion, a volatile relationship with Donald Trump.
The current Greek-Turkish wrangle is closely connected to this new regional context. Its main connection is the 1,200-mile underwater pipeline, the “East Med”, designed to export Israeli natural gas to Europe to rival Russian supply.
In 2013, Washington and Tel Aviv abandoned Turkey as their preferred route and opted for an alternative course via Cyprus and Greece.
In 2013, Washington and Tel Aviv abandoned Turkey as their preferred route and opted for an alternative course via Cyprus and Greece. Ever since, bilateral relations between Athens and Ankara soured, ending a fourteen-year rapprochement that started in 1999 at the EU Helsinki Summit. In opposition, Alexis Tsipras’s Syriza condemned the deal for both ignoring the Palestinians and exposing Greek security to unpredictable Turkish reactions. Once in power, alongside his U-turn in the 2015 Greek Referendum that brought more neoliberal austerity from the EU Troika, Tsipras forged close relations with Netanyahu, Trump and Saudi Arabia and portrayed the East-Med as a “source of stability” in the region.
Disregard for international law
However, as everyone can now see, the pipeline has been a major source of regional instability. One reason is the misguided choice of charting its course via the Exclusive Economic Zones (EEZs) of Cyprus and Greece, before delimiting their boundaries through treaties against Turkey’s illegal, but well-known claims.
Another destabilizing factor has been the EU’s self-contradictory policy, especially the 2016 EU-Turkey Refugees Agreement, which provides for the forcible return of Syrian refugees from Greece to Turkey. To appease racist opinion in Europe, this legally dubious deal gave Erdogan control over 3.5 million Syrian refugees, whom he can push to Greece at a moment’s notice, sparking a European refugee crisis. Last February, he gave a foretaste of what he could do when he forced thousands of refugees along the northern Greek border until his demands in Idlib were met by Germany, Britain, and France.
To appease racist opinion in Europe, this legally dubious deal gave Erdogan control over 3.5 million Syrian refugees.
NATO’s dilemma today is not how to read Ankara’s actions. Turkish foreign policy, both before and under Erdogan, has shown little respect for International Law, including the 1982 UN Convention for the Law of the Sea and UN resolutions condemning the Turkish occupation of Cyprus. A further proof of this has been the recent reopening of the abandoned Varosha district by the Turkish occupation forces in Cyprus, forty-six years after the island’s military invasion, in explicit violation of UN Resolutions 550/1984 and 789/1992.[1] Erdogan’s disregard for international legality essentially continues an approach initiated decades ago by his secular predecessors, while several of his positions today, especially on the delimitation of maritime zones, are fully accepted by his opposition rivals. Where they differ mostly is in the way they apply this high-handed approach.
Speaking with one voice
The West’s strategic dilemma, therefore, is whether to uphold the policy of isolating Turkey, now that its limitations have become obvious, or start re-engaging Erdogan. French President Macron, who recently sold 18 Rafale fighters to the economically bankrupt Greek Government, maintains a brazenly orientalist anti-Islamist rhetoric, and called for EU sanctions against Turkey ahead of the European Council meeting of 1-2 October. Other voices, however, have steadily urged Turkey and Greece to enter bilateral talks, albeit without much success.
While the resumption of bilateral diplomacy would be a prudent step, short of a substantially revised western policy, such talks will easily falter. Because the Greek-Turkish dispute is no longer bilateral, Athens and Ankara alone cannot make such discussions work. Greece’s allies, on either side of the Atlantic, must also set the right conditions for a successful dialogue.
Because the Greek-Turkish dispute is no longer bilateral, Athens and Ankara alone cannot make such discussions work.
This means that they must impose an immediate moratorium on all gas and oil exploration in the East Mediterranean; speak with one voice instead of selling arms to opposite sides; and issue a roadmap for a joint Greek-Turkish appeal to the International Tribunal for the Law of the Sea to delimit their continental shelves and EEZs. Anything short of that will lead us back to the verge of war.
[1] UN Resolution 550 of 11 May 1984 states that “The Security Council… 5. Considers attempts to settle any part of Varosha by people other than its inhabitants as inadmissible and calls for the transfer of that area to the administration of the United Nations.”
Source: https://www.opendemocracy.net/en/can-europe-make-it/east-mediterranean-crisis-could-ignite-greek-turkish-proxy-war/
