Οι αλματώδεις εξελίξεις στην τουρκική Αμυντική Βιομηχανία

Είναι πλέον ξεκάθαρο πως τα κέντρα λήψης αποφάσεων εντός της Τουρκίας αντιμετωπίζουν την ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας ως ένα υπαρξιακό ζήτημα.

Η εσωτερική κατανάλωση, έρευνα και ανάπτυξη αυξάνονται συνεχώς, καθώς επίσης και οι εξαγωγές. Μόνο πέρσι, ο κύκλος εργασιών του συγκεκριμένου τομέα έκλεισε στα 5 δισεκατομμύρια ευρώ, από τα οποία τα 1.5 απασχολούσαν αποκλειστικά εξαγωγές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υποδιεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας (SSM) (UFDI, 2016), πάνω από 500 τουρκικές εταιρείες παράγουν περισσότερα από 3000 στρατιωτικά προϊόντα. Μόνο για το 2016, (καθώς για το 2017 δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί τα αντίστοιχα στοιχεία) η SSM ανάθεσε πάνω από 460 συμβάσεις έργων, οι οποίες άγγιξαν το ποσό των 23 δισεκατομμυρίων ευρώ, μηδενίζοντας την εξάρτιση της εν λόγω βιομηχανίας σε ό,τι αφορά την ανάγκη παροχής είτε επενδύσεων είτε τεχνογνωσίας από το εξωτερικό.

Ο κύριος στόχος της Άγκυρας είναι η χώρα να αποκτήσει την ικανότητα όχι μόνο να παράγει τμήματα εξοπλιστικών προγραμμάτων, αλλά και να αναπτύξει τις δικές της τεχνολογίες. Κλειδί για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι να ακολουθηθεί το πρότυπο χωρών που ήδη βρίσκονται σε αυτό το επίπεδο (βλ. ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία), δημιουργώντας μία γραμμή παραγωγής που, σε πρώτο στάδιο, είναι ικανή να καλύψει εξ’ ολοκλήρου τις στρατιωτικές ανάγκες της χώρας.

Τα επανειλημμένα θετικά ισοζύγια του τομέα, αλλά και τα διαρκώς αυξανόμενα έσοδα από νέες συμφωνίες εξαγωγών φαίνεται να φέρνουν το τουρκικό κράτος πολύ κοντά στην εκπλήρωση του στόχου του. Μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, έχει καταφέρει να ολοκληρώσει ένα μεγάλο αριθμό διακρατικών συμβολαίων, παραδίδοντας αισίως εγχώρια παραχθέντα θωρακισμένα οχήματα, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, συστήματα ηλεκτρονικής υποστήριξης, τεθωρακισμένα οχήματα, θαλάσσια σκάφη και επιθετικά ελικόπτερα. Άλλα σημαντικά επιτεύγματα αποτελούν η εκτόξευση του στρατιωτικού δορυφόρου Göktürk-1, η ανάπτυξη του στρατιωτικού εκπαιδευτικού αεροσκάφους  Hürkuş, η πιστοποίηση της χώρας από διεθνείς θεσμούς – γεγονός που συνέβαλε στην κατάρτιση ακόμη περισσότερων συμβολαίων, και την ανάθεση νέων έργων ανάπτυξης και κατασκευής υποβρυχίων. Επίσης, μέσα στο 2017 αποπερατώθηκε το κομμάτι σχεδιασμού του προγράμματος National Combat Aircraft Development (TF-X) (UFDI, 2017) μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου.

TF-X Fighter Jet design

Αυτή η ραγδαία ανάπτυξη της στρατιωτικής βιομηχανίας τα τελευταία μόλις 15 χρόνια έχει αυξήσει τη ζήτηση των συστημάτων και των δυνατοτήτων που παράγουν οι τουρκικές εταιρείες από αγορές του εξωτερικού. Σε αυτό συνεισφέρει, σε μεγάλο βαθμό, η προσέγγιση που οι τελευταίες ακολουθούν, επιζητώντας να χτίσουν σχέσεις εμπιστοσύνης διά μέσου της συμπαραγωγής, της εξαγωγής τεχνογνωσίας και των συνεταιρικών επενδύσεων.

Ο μεγαλύτερος αγοραστής των τουρκικών προϊόντων είναι η αμερικανική αγορά, δαπανώντας ετησίως περί τα 600 εκατομμύρια ευρώ για προμήθειες από τη γείτονα, και καταλαμβάνοντας το ένα τρίτο των εξαγωγικών συμφωνιών του τομέα. Έπειτα ακολουθούν χώρες όπως η Γερμανία, η Μαλαισία, το Αζερμπαϊτζάν, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Τυνησία. Τον τελευταίο χρόνο, μάλιστα, μετά τη ρήξη των σχέσεων (σε πολιτικό, και όχι τόσο σε εμπορικό/εταιρικό επίπεδο) της χώρας με τους δυτικούς της συμμάχους, παρατηρείται ένα μεγάλο διπλωματικό άνοιγμα προς τη Μέση Ανατολή και προς νέες αγορές. Λόγω πολιτισμικών και παραδοσιακών δεσμών με τη Μέση Ανατολή, την κεντρική Ασία, το Πακιστάν και τη Μαλαισία, πλέον αυτές οι περιφέρειες μοιάζουν πρώτιστης σημασίας για την Τουρκία.

Ως συνέπεια αυτής της στροφής, βρίσκονται υπό συζήτηση συμβόλαια δισεκατομμυρίων. Στο ναυτικό τομέα, εταιρείες όπως το Ναυπηγείο της Κωνσταντινούπολης και το Ναυτικό Ναυπηγείο Golcuk είναι πολύ κοντά στην κατάρτιση συμβολαίων αγοράς υποβρυχίων και φρεγατών με το Πακιστάν, την Ινδονησία και τη Σαουδική Αραβία. Ακόμη, η Τουρκική Αεροναυπηγική Βιομηχανία (ΤΑΙ) υπέγραψε συμβόλαιο με το Πακιστάν αξίας 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια των τουρκικών ελικοπτέρων Τ-129, ενώ βρίσκεται σε συζητήσεις με τους Σαουδάραβες για την πώληση 6 ANKA UAVs αδιευκρίνιστου -προς το παρόν- κόστους. Πέραν όλων αυτών, η κατασκευάστρια ηλεκτρονικών για στρατιωτικούς σκοπούς, Aselsan, εξάγει ήδη σε περισσότερες από 60 χώρες παγκοσμίως, ενώ η κατασκευάστρια θωρακισμένων οχημάτων, Nurol Machinery, εξασφαλίζει ρυθμούς αύξησης των εξαγωγών της της τάξεως του 20% το χρόνο. Και αυτά είναι ένα μόνο μικρό δείγμα από το σύνολο των 500 εταιρειών στις οποίες αναφερθήκαμε παραπάνω.

Σίγουρα όμως ο κύριος καταναλωτής, όπως και επενδυτής της τουρκικής βιομηχανίας, είναι το ίδιο το τουρκικό κράτος. Η εγχώρια παραγωγή καλύπτει το 80% του στρατού και τις αεροπορίας της Τουρκίας, και το 60% του ναυτικού. Επιπροσθέτως, πρόσφατα ο Τούρκος Πρόεδρος Erdogan δήλωσε πως μετά το 2020 οι τούρκικες ένοπλές δυνάμεις δεν θα εισάγουν τίποτα από εταιρείες το εξωτερικού, ιδιαίτερα  της Δύσης, παρά μόνο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εργάζονται όχι μόνο για την απόκτηση νέων δυνατοτήτων που ποτέ πριν δεν είχαν, αλλά σκοπεύουν να αντικαταστήσουν το σύνολο των συστημάτων και των εξοπλισμών που βρίσκονται στην κατοχή τους και έχουν αποκτηθεί προ του 1990. Για παράδειγμα, το Ναυπηγείο Sedef κατασκευάζει το πρώτο αμφίβιο όχημα για το πολεμικό ναυτικό, που θα χρησιμοποιηθεί, μάλιστα, ως βάση για τη μελλοντική ανάπτυξη του πρώτου τουρκικού αεροπλανοφόρου. Η ΤΑΙ, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος ΑΝΚΑ UAV, οδεύει προς την κατασκευή ακόμη τριών Μη Επανδρωμένων Συστημάτων, τόσο αέρος όσο και υποθαλάσσιων, ένα εκ των οποίων -το Akinci- θα φέρει 4 πυραύλους. Η εταιρεία Otokar κατασκευάζει το τεθωρακισμένο ALTAY, το οποίο μέλλει να είναι το πρώτο τουρκικό τανκ, ενώ μαζί με το επιθετικό ελικόπτερο Τ-129 της ΤΑΙ αναμένονται να αντικαταστήσουν πλήρως τον υπάρχοντα στόλο.

TAI ANKA UAV

Κλείνοντας, δεν μπορούμε παρά να εκφράσουμε ανησυχίες για το κατά πόσο η τουρκική εισβολή στη Συρία είναι αποτέλεσμα γεωπολιτικών ζυμώσεων, ή μία επίδειξη και μία επιχειρησιακή δοκιμή των νέων δυνατοτήτων της πολεμικής βιομηχανίας της χώρας. Επιπλέον, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι εάν μία επιτυχής ή μία αποτυχημένη έκβαση θα επηρεάσει αρνητικά ή θετικά τις εξελίξεις στο συγκεκριμένο τομέα. Ένα μόνο είναι βέβαιο, πως ο κύριός μας ανταγωνιστής ισχύος έχει ξεπεράσει προ πολλού την ελληνική αμυντική βιομηχανία (Σκλιβάνος, 2017) των 80 επιχειρήσεων, κυρίως μικρομεσαίων, που πλην ελάχιστων φωτεινών παραδειγμάτων -όπως οι κρατικές ΕΑΒ, ΕΑΣ, ΕΛΒΟ και οι ιδιωτικές εταιρείες E.O.D.H. SA, η IDE – INTRACOM Defense Electronics, η Intermat Group SA, η Interoperability Systems International –IS- παραπαίουν διαρκώς.

Βιβλιογραφία:

1. UFDI. (2016). Turkish defence industry products. http://www.ssm.gov.tr/urunkatalog/data/ekatalog/eng/files/assets/basic-html/page-I.html#
2. UFDI. (2017). TF-X NATIONAL COMBAT AIRCRAFT https://www.ssm.gov.tr/Website/contentlist.aspx?PageID=362&LangID=2
3. Σκλιβάνος, Χ. (2017). Παρελθόν, Παρόν Και Μέλλον Της Ελληνικής Πολεμικής Βιομηχανίας. https://powerpolitics.eu/παρελθόν-παρόν-και-μέλλον-της-ελληνικ
4. Bekdil, B. (2018). Don’t Believe the Hype about Turkey’s Weapons Industry. Middle East Forum. http://www.meforum.org/6719/dont-believe-the-hype-about-turkey-weapons
5. Çatal, C. (2018). Analysis: The growth of Turkey’s defence industry – DN – Defence Notes – Shephard Media. https://www.shephardmedia.com/news/defence-notes/analysis-growth-turkeys-defence-industry/
6. DailySabah. (2018). Turkey spent $60B on 553 defense projects, 65 pct of production domestic. https://www.dailysabah.com/defense/2017/12/02/turkey-spent-60b-on-553-defense-projects-65-pct-of-production-domestic
7. Defenseworld.net. (2018). Pakistan to Begin Financial Negotiations for Turkish T129 Helicopter Purchase.http://www.defenseworld.net/news/21364/Pakistan_to_Begin_Financial_Negotiations_for_Turkish_T129_Helicopter_Purchase#.WqUm0-gZ42x
8. Mouchantaf, C. and Mouchantaf, C. (2018). Saudis in talks with TAI to buy six Anka turkish drones. https://www.defensenews.com/digital-show-dailies/2017/11/17/saudis-in-talks-with-tai-to-buy-six-anka-turkish-drones/
9. Sariibrahimoglu, L. (2018). Turkey receives first pair of Anka-S UAVs | Jane’s 360.http://www.janes.com/article/77660/turkey-receives-first-pair-of-anka-s-uavs
10. Sariibrahimoglu, L. (2018). Turkey to develop heavy armed UAV | Jane’s 360.http://www.janes.com/article/78217/turkey-to-develop-heavy-armed-uav
11. Sariibrahimoglu, L. (2018). Turkey to no longer buy foreign defence systems except in urgent cases | Jane’s 360. http://www.janes.com/article/77708/turkey-to-no-longer-buy-foreign-defence-systems-except-in-urgent-cases
12. Stratfor. (2018). Turkey Builds a Military-Industrial Complex to Match Its Ambitions.https://worldview.stratfor.com/article/turkey-builds-military-industrial-complex-match-its-ambitions
13. The Associated Press (2018). Turkey to develop unmanned tanks, president says.https://www.defensenews.com/unmanned/2018/02/21/turkey-to-develop-unmanned-tanks-president-says/
14. Λιονής, Γ. (2018). Η εγχώρια πολεμική βιομηχανία σε συνάρτηση με τη διεθνή. https://www.komep.gr/2016-teyxos-4/h-egxoria-polemikh-biomhxania-se-synarthsh-me-th-diethnh
15. Τσιμπούκης, Γ. (2018). Δώδεκα ελληνικές εταιρείες συμμετέχουν στην έκθεση αμυντικού υλικού IDEX-2015 στο Abu Dhabi » Via Diplomacy. http://www.viadiplomacy.gr/dodeka-ellinikes-eteries-simmetechoun-stin-ekthesi-amintikou-ilikou-idex-2015-sto-abu-dhabi/

Πηγή: του Γεώργιου Χατζηβαμβάκη powerpolitics.eu

ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ...σχολιασμός