“Συναγερμός” επικράτησε χθες το βράδυ με τη διαρροή της είδησης ότι η ελληνική πλευρά προχώρησε στην αποστολή της “Επιστολής Αιτήματος” (LoR: Letter of Request) στις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στο πρόγραμμα των φρεγατών, καθώς από διαδικαστικής απόψεως, όπως προβλέπεται στις διακρατικές συμβάσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η αποστολή του εγγράφου συνιστά εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για να ανοίξει η αμερικανική πλευρά επισήμως τα χαρτιά της.
Η ελληνική πλευρά δεν πρόσθεσε στην “Επιστολή Αιτήματος” την προοπτική “Επιστολής Προσφοράς – Αποδοχής” (LOA: Letter of Offer and Acceptance) στις ΗΠΑ, δηλαδή τη διαπραγμάτευση των δυο μερών με προοπτική κατάληξης σε συμφωνία και επίσημη αποδοχή της. Ο λόγος είναι ότι με τον τρόπο αυτό μπορούν να ισχυριστούν ότι δεν αναλαμβάνουν οποιαδήποτε δέσμευση. Αυτή είναι όμως η μισή αλήθεια.
Εάν επιθυμούσε η ελληνική πλευρά να μην αναλάβει δέσμευση, θα μπορούσε να ζητήσει από τους Αμερικανούς να επικαιροποιήσουν την απάντηση στην Επιστολή Αιτήματος για Πληροφορίες (LoI: Letter of Information) που είχαν λάβει στα τέλη του 2019 και έκανε επισήμως λόγο για τις MMSC της Lockheed Martin.
Κατά συνέπεια, η αποστολή LoR στις Ηνωμένες Πολιτείες, ΣΥΝΙΣΤΑ ΑΝΑΛΗΨΗ ΚΑΠΟΙΑΣ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ από την ελληνική πλευρά, καθώς θα κληθεί να διαπραγματευθεί με την αμερικανική επί της απάντησης που θα λάβει. Η ελληνική πλευρά θέτει στους Αμερικανούς περιθώριο 60 ημερών για να απαντήσουν. Δηλαδή, με απλά λόγια… Καλό Πάσχα.
Περιμένει κανείς να πει η Ελλάδα στις ΗΠΑ “δεν ικανοποιεί” χωρίς Arleigh Burke και να λήξει τη διαδικασία; Αν είχαμε τέτοια πρόθεση γιατί δεν ετίθετο απο την πλευρά μας ως προϋπόθεση συνέχισης της συζήτησης η αποδέσμευση του συγκεκριμένου τύπου για ενδιάμεση λύση για να υπάρξει διαπραγμάτευση για τις MMSC; Διότι θα συνιστούσε επί της ουσίας “αξιολόγηση” του οπλικού συστήματος;
Την ίδια στιγμή εγείρεται θέμα συμπεριφοράς απέναντι στους υπόλοιπους υποψηφίους προμηθευτές. Ναι, η αποστολή LoR δεν συμπεριλαμβάνεται στις διαδικασίες τους, καθώς μόνο με τις ΗΠΑ μπορεί να υπάρξει διακρατική συμφωνία που τονίζει εδώ και καιρό η πολιτική ηγεσία, παριστάνοντας ότι δεν αντιλαμβάνεται πως έτσι περιγράφει τον τελικό νικητή.
Ωραία διαπραγματευτική τακτική. Θα είχε ενδιαφέρον να πληροφορηθούμε που την σπούδασαν, διότι δεν την έχουμε ξανασυναντήσει, ακαδημαϊκά. Στους υπόλοιπους όμως, π.χ. Γάλλους, Ολλανδούς, ή όποιους βρίσκονται στην περίφημη “short-list” (που κρατούν ως εθνικό απόρρητο) και έχουν σοβαρές προτάσεις που μας ενδιαφέρουν, ποιο ανάλογης βαρύτητας έγγραφο σκοπεύουν να τους στείλουν για αν γίνουν πιο συγκεκριμένοι;
Διότι αν δεν μας ενδιαφέρουν, δεν υπάρχει και λόγος να τους εξοργίζουμε με τις ενέργειές μας. Τούτων λεχθέντων, φαίνεται πως η αποστολή της LoR αποτέλεσε σημείο “διαδικαστικής” τριβής στο εσωτερικό του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, κάτι φυσιολογικό από τη στιγμή που σε ένα ακόμα εξοπλιστικό πρόγραμμα, οι διαδικασίες που έχουν επιλεγεί είναι “ασυνήθιστες”.
Η επιλογή της περιγραφής της διαδικασίας με αυτή τη λέξη, σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε κανείς αβασάνιστα να τις αποκαλέσει πρόδηλα “παράνομες”, ωστόσο η απόλυτη τήρηση των θεσπισμένων διαδικασιών θα προέβλεπε την αποστολή του ελληνικού αιτήματος προς τις ΗΠΑ διά της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Επενδύσεων και Εξοπλισμών (ΓΔΑΕΕ).
Κάπου εκεί “σκόνταψε” το ρεπορτάζ, καθώς πηγές της ΓΔΑΕΕ δήλωναν άγνοια για την αποστολή της LoR. Το DP αναζήτησε την απάντηση περί του ποιος έστειλε το αίτημα στις ΗΠΑ. Όπως είχαμε αναφέρει στο παρελθόν, το θέμα βρισκόταν στο γραφείο του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου, εν αναμονή της απόφασης για την αποστολή.
Η απάντηση δόθηκε το πρωί από το Πολεμικό Ναυτικό. Η επιστολή εστάλη από τον Κλάδο μετά από έγκριση του υπουργού Εθνικής Άμυνας. Επί της ουσίας πρόκειται για μια επανάληψη των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν με τα ναυτικά ελικόπτερα Sikorsky MH-60 ROMEO. Πληροφορίες του DP αναφέρουν ότι η επιστολή βρίσκεται ήδη στο αμερικανικό Πεντάγωνο, έχοντας φύγει από την Ελλάδα προχθές, περί το μεσημέρι.
Η εμμονή σε αυτή τη διαδικασία παραπέμπει σε μια απόπειρα μερικής ανάκτησης της αρμοδιότητας της ΓΔΑΕΕ για τα εξοπλιστικά, από τα Γενικά Επιτελεία με προσυπογραφή από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου. Μένει να αποδειχθεί. Εάν όμως αυτή η παρατήρηση – εκτίμηση είναι ορθή, απορεί κανείς για ποιον λόγο δεν την κατοχυρώνουν με σαφή νομικά τρόπο ώστε να μην υπάρχει ασάφεια.
Διότι προκύπτει θέμα. Εφόσον την τελική σύμβαση, εάν προκύψει συμφωνία, θα κληθεί να την υπογράψει η ΓΔΑΕΕ, εάν ο ρόλος της θα είναι “διακοσμητικός” και όχι ουσιαστικός. Κι εάν η πολιτική ηγεσία κρίνει ότι έχουν εκλείψει οι αιτίες που οδήγησαν στην ίδρυσή της, κατά το πρότυπο όλων των μεγάλων χωρών που ενίοτε διαθέτουν όχι απλά μια διεύθυνση αλλά μέχρι και υφυπουργείο, τότε ας αναλάβει την ευθύνη να νομοθετήσει εξηγώντας τι κάνει και για ποιον λόγο.
Η ΓΔΑΕΕ που θα κληθεί να εμπλακεί εν συνεχεία στη διαδικασία, με ποιον τρόπο θα απαλλαγεί κάθε ευθύνης για όσα έγιναν μέχρι το χρονικό σημείο που θα αναλάβει η ίδια να “τρέξει” το πρόγραμμα; Σοβαρά ερωτήματα και διόλου τυπολατρικά, καθώς όλες οι ενέργειες μπορούν να οδηγήσουν σε νομικές διερευνήσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο εισαγγελέας που θα εξετάσει την υπόθεση δεν θα διαθέτει -και έτσι οφείλει- “πολιτικό σκεπτικό“.
Οι ερωτήσεις θα είναι απλές και η απάντηση “ήταν εντολή υπουργού” δεν είναι επαρκής, ενώ δεν στέκεται εάν δεν υπάρχει και έγγραφο από το οποίο να αποδεικνύεται η εντολή αυτή. Άρα, εάν κληθεί η ΓΔΑΕΕ, σε οποιοδήποτε επίπεδο να εξηγήσει, το επιχείρημα “τα προηγούμενα της LoR τα χειρίστηκε το Πολεμικό Ναυτικό“, απλά δεν ευσταθεί και ΔΕΝ απαλλάσσει από την ευθύνη. Διότι εφόσον δέχθηκε η Υπηρεσία να συνεχίσει τη διαδικασία όπως είχε γίνει, συνάγεται διά της ατόπου η αποδοχή της.
Αυτό κατανοεί το DP βάσει της εμπειρίας δυο δεκαετιών στο ρεπορτάζ του ΥΠΕΘΑ, καθώς έχουν μεσολαβήσει ουκ ολίγες δικαστικές περιπέτειες για εξοπλιστικά προγράμματα, από την εποχή του Άκη Τσοχατζόπουλου και του Γιάννου Παπαντωνίου στο υπουργείο.
Αυτή η εμπειρία που έχει καταγράψει την δίκαιη ή άδικη, αλλά σε κάθε περίπτωση απίστευτη ταλαιπωρία δεκάδων αξιωματικών, που υπέστησαν από την καχυποψία και τα κακεντρεχή επιπόλαια σχόλια του κοινωνικού περίγυρου, τα μεγάλα έξοδα της νομικής υποστήριξης, ακόμα και τη βλάβη στη υγεία τους, μέχρι το δικαστήριο να τους παραδώσει “καθαρούς” στην κοινωνία, μας οδηγεί στο να επισημαίνουμε την ανάγκη τήρηση των διαδικασιών, ή την έγκαιρη αλλαγή τους.
Κι ένας αξιωματικός, ή ένα πολιτικό πρόσωπο υποτίθεται ότι αποδίδεται “καθαρός” στην κοινωνία με μία αθωωτική απόφαση. Διότι η κοινωνία και ο ανθρώπινος νους λειτουργούν διαφορετικά. Υπάρχουν από “εύπεπτες” συνωμοσίες συγκάλυψης, μέχρι απλή άγνοια μιας αθωωτικής απόφασης 10-15 χρόνια μετά! Η δε αθώωση ΔΕΝ συνεπάγεται αυτομάτως “απουσία ενοχής”, αλλά αδυναμία απόδειξης (“αθώωση λόγω έλλειψης στοιχείων)!
Η οποία με τη σειρά της μπορεί να σημαίνει αθώωση ενός “βρόμικου”, ή δήλωση αδυναμίας της Δικαιοσύνης να “καθαρίσει τη ρετσινιά” από το όνομα και την οικογένεια ενός “καθαρού”. Όλα αυτά μας κάνουν να απορούμε με την ελαφρότητα που αντιμετωπίζεται το ζήτημα από την πολιτική εξουσία. Ειλικρινά.
Κι αν όχι από το ΥΠΕΘΑ που δεν μπορεί παρά να συμμεριστεί την αγωνία του Ναυτικού να τελειώνει μια ώρα αρχύτερα και να παραλάβει νέα κύρια οπλικά συστήματα μετά από 15ετή αδιαφορία της επίσημης ελληνικής Πολιτείας, του Μεγάρου Μαξίμου και του πρωθυπουργού προσωπικά.
Διότι είναι αδύνατο να μην αντιλαμβάνονται ότι εάν είχαν ξεκινήσει διαγωνιστικές διαδικασίες από το 2018, σήμερα θα βρισκόμασταν στα τελειώματα, όσο αργά και να είχαμε κινηθεί. Άρα, εάν το επιχείρημα επιλογής αυτών των διαδικασιών είναι η ανάγκη ταχείας διεκπεραίωσης, έχει καταρριφθεί μόνο του, εκ των πραγμάτων.
Εάν είναι η ανάγκη συμπερίληψης στους υπολογισμούς της τύχης των ναυπηγείων, ήδη έχουν καταλάβει το μέγεθος του κρατικού εγκλήματος που έχει συντελεστεί επί τρεις και πλέον δεκαετίες, με αποτέλεσμα τραγικό. Αφενός δεν αρκεί καν ένα έτος μέχρι να υπάρξει νέα ιδιοκτησία και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις να μπορούν να ναυπηγηθούν μονάδες επιφανείας όπως οι νέες φρεγάτες, με λελογισμένο κόστος.
Διότι τελικά αυτό που όλοι δείχνουν να κατανοούν, είναι ότι πίσω από τη διαδικασία που επελέγη, κρύβεται η επιθυμία νομιμοποίησης της όποιας επιλογής στο επίπεδο της αποκαλούμενης ως “εξοπλιστικής διπλωματίας“. Του περίφημου “γεωπολιτικού παράγοντα“. Η στάθμιση του οποίου στις σοβαρές χώρες δεν μπορεί να είναι απεριόριστη ως παράγοντα που θα συνυπολογιστεί στην τελική απόφαση.
Το ενδιαφέρον πλέον επικεντρώνεται στο αν στους δυο μήνες που ακολουθούν, η αμερικανική απάντηση θα συμπεριλαμβάνει τη δυνατότητα παραλαβής αντιτορπιλικών κατευθυνομένων βλημάτων Arleigh Burke, το οποίο θα αποτελούσε μια πιο σοβαρή βάση στο να ξεκινήσει συζήτηση για τα περεταίρω. Για την κατάληξη σε μια συμφωνία για μια ικανοποιητική διαμόρφωση της βασικής πρότασης.
Για να μην αγοράσει ένα πλοίο που ουδέποτε “συγκίνησε” το Πολεμικό Ναυτικό, μαζί με “αέρα κοπανιστό“. Δηλαδή υποσχέσεις και θεωρία για τα τηλεοπτικά κανάλια. Όχι την αρένα με τα θηρία. Δηλαδή το σύγχρονο -πάντα- άναρχο διεθνές σύστημα (υπό την έννοια της απουσίας αρχής επιβολής του διεθνούς δικαίου), που τυγχάνει να βρίσκεται σε φάση εκ νέου καθορισμού περιφερειακών αλλά και πλανητικών ισορροπιών.
Όπου οι ελληνικές στρατηγικές αγωνίες, είναι απλά ένα πιόνι στη “σκακιέρα” των ισχυρών και οι διαθέσεις ενός εκάστου αλλάζουν σε μια νύχτα. Η ολοκληρωτική “παράδοση” σε οποιονδήποτε ΔΕΝ σε σώζει απαραιτήτως από μια τραγωδία. ΔΕΝ διαβιβάζει μήνυμα σοβαρότητας και αντίληψη του βαθμού δυσκολίας του εγχειρήματος.
Είναι “ζαριά” που είτε θα σου βγει είτε όχι. Δεν είναι στρατηγική, αλλά απροθυμία ανάληψης ευθυνών. Ενίοτε μπορεί όμως και να σε φέρει πιο κοντά στην τραγωδία. Η ιστορία θα τους κρίνει όλους.
Πηγή: defence-point.gr
