Γιώργος Σκαφιδάς
Ο 62ος γύρος των διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκίας πραγματοποιήθηκε τελικώς, με μια κάποια καθυστέρηση, σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών στις 16 Μαρτίου, μόλις μια εβδομάδα πριν από την ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής της 25ης-26ης Μαρτίου, στο πλαίσιο της οποίας οι «27» είναι άλλωστε προγραμματισμένο να συζητήσουν και την «κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο», έχοντας μάλιστα στα χέρια τους και την έκθεση του Ζοζέπ Μπορέλ «σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας».
Ο 62ος γύρος των διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκίας πραγματοποιήθηκε στη σκιά των (φραστικών) προκλήσεων που μαίνονται αμείωτες από την πλευρά της Άγκυρας (ενδεικτικά όσα δήλωσε ο ίδιος ο Ερντογάν την Τρίτη, 16 Μαρτίου), αλλά και «συνοδεία» πια πολιτικών διαβουλεύσεων, με τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών Σεντάτ Ονάλ να συναντά στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα στις 17 Μαρτίου τον υπηρεσιακό γενικό γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών πρέσβη Θεμιστοκλή Δεμίρη. Σημειωτέον πως ο κ. Ονάλ, που διαβουλεύθηκε πολιτικά με τον κ. Δεμίρη την Τετάρτη, τυγχάνει παράλληλα και επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας στις διερευνητικές με την Ελλάδα.
Οι επαφές «ήταν και παραμένουν διερευνητικές», επιμένουν να ξεκαθαρίζουν από την πλευρά τους ελληνικές διπλωματικές πηγές. Κάτι έχει γίνει όμως τελευταία, και οι διερευνητικές έχουν πια αποκτήσει παράλληλα και μια κάποια πολιτική «χροιά», με τον Τούρκο προεδρικό εκπρόσωπο Ιμπραχίμ Καλίν να δίνει «απροειδοποίητα» το «παρών» στη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης στις 25 Ιανουαρίου (κατά τον 61ο γύρο των διερευνητικών), και τον γενικό γραμματέα του ελληνικού ΥΠΕΞ Θεμιστοκλή Δεμίρη να έχει πολιτικές διαβουλεύσεις με τον Σεντάλ Ονάλ στην Αθήνα στις 17 Μαρτίου, μια ημέρα έπειτα από τον 62ο γύρο των διερευνητικών. Να σημειωθεί, δε, πως μόλις μια ημέρα πριν, στις 16 Μαρτίου, η επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού (και συνομιλήτρια του Καλίν) πρέσβης Ελένη Σουρανή είχε κάνει και εκείνη ένα σύντομο πέρασμα από το γεύμα που ακολούθησε έπειτα από τις πολύωρες διερευνητικές επαφές στην Αθήνα.
Η Άγκυρα επιχειρεί παλαιόθεν να διευρύνει την ατζέντα των διερευνητικών πέραν του ζητήματος των θαλασσίων οριοθετήσεων, βάζοντας στο τραπέζι και άλλες μονομερείς τουρκικές αξιώσεις όπως για παράδειγμα την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, γεγονός που μας έχει κοινοποιηθεί… μέσα και από τις δημόσιες τοποθετήσεις όλων εκείνων των Τούρκων αξιωματούχων (Τσαβούσογλου, Οζουγκέργκιν κ.ά.) που έχουν κατ’ επανάληψη προκρίνει μια «διαπραγμάτευση εφ’ όλης της ύλης… χωρίς προϋποθέσεις». Υπενθυμίζεται πως ήταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου που είχε – πίσω στα τέλη Ιανουαρίου – μιλήσει για «επαφές διαβουλεύσεων»… με την ελληνική πλευρά ωστόσο να εμμένει στον διερευνητικό χαρακτήρα των επαφών… υποδεχόμενη όμως τελικώς τον Τούρκο ΥΦΥΠΕΞ Σεντάτ Ονάλ για πολιτικές διαβουλεύσεις στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα. Ελληνικά δημοσιεύματα προσέγγισαν τις πολιτικές διαβουλεύσεις της 17ης Μαρτίου ως «τακτικές». Σημειώνεται ωστόσο πως η όποια «τακτικότητα» των εν λόγω διαβουλεύσεων ήταν – μέχρι πρότινος τουλάχιστον – στον αέρα…
Ποιος ωφελείται;
Οι απόψεις διίστανται αναφορικά με το ποια πλευρά ωφελείται περισσότερο από την τροπή που έχουν πάρει το τελευταίο διάστημα οι επαφές ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Η Αγκυρα, από τη μεριά της, «πηγαίνει» (μεταφορικά μιλώντας) στην ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου έχοντας φαινομενικώς αποκαταστήσει τους διαύλους της επικοινωνίας με την Αθήνα, προς μεγάλη ικανοποίηση της διεθνούς κοινότητας που χαιρετίζει ως θετική την εν λόγω εξέλιξη. Επί της ουσίας ωστόσο, οι τουρκικές προκλήσεις παραμένουν τόσο κατά της Ελλάδας όσο και (ακόμη περισσότερο) κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπως άλλωστε παραμένουν αμετακίνητες στο τραπέζι και όλες οι μαξιμαλιστικές μονομερείς τουρκικές διεκδικήσεις.
Την ώρα που οι αντιπροσωπείες των δύο χωρών συναντούνταν στην Αθήνα στις 16 Μαρτίου για τον 62ο γύρο των διερευνητικών επαφών, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωνε από την Άγκυρα ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να κάνει κανέναν συμβιβασμό στη Μεσόγειο, κινούμενος έτσι σε εκ διαμέτρου αντίθετο κλίμα από την ελληνική πολιτική σκηνή που έχει κατά καιρούς μιλήσει για την ανάγκη ενός «έντιμου συμβιβασμού».
Αλλά και στον δρόμο προς τον 62ο γύρο των διερευνητικών, η Άγκυρα είχε φροντίσει να δυναμιτίσει το κλίμα ποικιλοτρόπως:
-Πνέοντας μένεα ενάντια στο «Φόρουμ Φιλίας» που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο στην Αθήνα.
-Χρεώνοντας προπαγανδιστικώ τω τρόπω στην ελληνική πλευρά fake-news και «προκλήσεις» που υποτίθεται πως απειλούν να «αποσταθεροποιήσουν τη διπλωματική διαδικασία», με φόντο την κάθε άλλο παρά αθώα έξοδο του τουρκικού ωκεανογραφικού Cesme στο βόρειο Αιγαίο.
-Απειλώντας να τορπιλίσει το έργο διασύνδεσης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, ΕuroAsia Interconnector, με το αιτιολογικό ότι τα υποθαλάσσια καλώδια περνούν από την καλούμενη «τουρκική υφαλοκρηπίδα».
-Κατηγορώντας την Ελλάδα πως έχει μετατραπεί σε «καταφύγιο γκιουλενιστών» («Greece has become a safe haven for FETO members», δήλωνε ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Χαμί Ακσόι στις 12 Μαρτίου)
Και παράλληλα, κρατώντας στα ύψη την ένταση μέσα από προκλητικές δηλώσεις και απερίφραστες απειλές.
Ελλάδα και Τουρκία βγαίνουν από τον (τετράωρο) 62ο γύρο των διερευνητικών επαφών… με το μεταξύ τους χάσμα να παραμένει αγεφύρωτο. Μόνο «θετικό» στοιχείο: η διάθεση που υπάρχει να παραμείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι της επικοινωνίας που άνοιξαν ξανά έπειτα από χρόνια.
Όσο για την επικείμενη συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Τουρκία, ο Έλληνας υπουργός έκανε μεν δεκτή «καταρχήν» την πρόσκληση του Τούρκου ομολόγου του να μεταβεί στην Άγκυρα στις 14 Απριλίου, «εφόσον, όμως, επικρατούν οι κατάλληλες συνθήκες».
Συνάντηση… υπό αίρεση
«Είμαι πρόθυμος να συναντηθώ με τον Τούρκο ομόλογό μου και φίλο μου, τον κ. Μεβλούτ Τσαβούσογλου, αλλά βέβαια μια τέτοια συνάντηση για να έχει νόημα, πρέπει να διεξαχθεί μέσα στο κατάλληλο κλίμα», δήλωσε σχετικά ο Νίκος Δένδιας έπειτα από τη συνάντηση που είχε με τον Παλαιστίνιο υπουργό Εξωτερικών Ριάντ Αλ Μάλικι στην Αθήνα στις 16 Μαρτίου, υπογραμμίζοντας όμως παράλληλα και άλλα δύο πράγματα: ότι η μόνη διμερής διαφορά που έχουμε με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και ότι «μονομερείς αιτιάσεις της Τουρκίας που είδαν το φως της δημοσιότητας πρόσφατα, όσον αφορά την Ελλάδα, θα απαντηθούν την κατάλληλη στιγμή και με τον ενδεδειγμένο τρόπο, δια της διπλωματικής οδού».
Το «κατάλληλο κλίμα» στο οποίο αναφέρεται η ελληνική πλευρά προφανώς και προϋποθέτει την αποχή της Τουρκίας από κάθε είδους προκλήσεις. Εν τω μεταξύ, πριν από τις 14 Απριλίου, θα έχει όμως προηγηθεί και η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με την έκθεση Μπορέλ για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, ενώ μέσα στο Απρίλιο – αλλά στα τέλη του μήνα – αναμένεται και η επερχόμενη (άτυπη) πενταμερής για το Κυπριακό.
Υπό αυτές τις συνθήκες, και με δεδομένο το αμετακίνητο των τουρκικών διεκδικήσεων έναντι της Ελλάδας, μια επίσκεψη Δένδια στην Άγκυρα θα μπορούσε να κρύβει και κινδύνους, εάν όχι σε ουσιαστικό, τότε οπωσδήποτε σε επικοινωνιακό επίπεδο, ειδικά εάν οι Τούρκοι επιχειρήσουν να αξιοποιήσουν ενώπιον της διεθνούς κοινότητας την εκεί ελληνική παρουσία ως «νομιμοποιητική» των δικών τους παρανόμων διεκδικήσεων.
Πηγή: amynanet.gr
